Berichtendienst WhatsApp, eigendom van Meta, gaat het voor gebruikers mogelijk maken om internetblokkades van autoritaire regimes te omzeilen.
Het nieuws: Met behulp van zogenaamde “proxy-servers” gaat WhatsApp het dataverkeer van gebruikers omleiden, waardoor ze buiten het bereik van overheden vallen. De maatregel volgt op een reeks internetafsluitingen door de Iraanse autoriteiten in een poging afwijkende meningen en anti-regeringsprotesten de kop in te drukken.
- De dienst schreef in een blogpost: “Om mensen te helpen, lanceren we proxy-ondersteuning voor WhatsApp-gebruikers over de hele wereld. Dit betekent dat we mensen de macht geven om toegang tot WhatsApp te behouden, ook als hun verbinding wordt geblokkeerd of verstoord door autoritaire overheden”.
- Op Twitter kondigde WhatsApp de nieuwe functie aan in het Perzisch, de officiële taal van Iran.
- Ook Google heeft vorige maand maatregelen genomen om zijn connectiviteit in Iran te verbeteren, nadat demonstranten werden geconfronteerd met wijdverspreide afsluitingen.
- Park Hyon-do, een Iran-deskundige aan de Zuid-Koreaanse Sogang Universiteit, zei tegen de Washington Post dat het draaiend houden van WhatsApp cruciaal is. Via de berichtendienst kunnen demonstranten gemakkelijker met elkaar communiceren, wordt informatie massaal gedeeld en kunnen groepen met elkaar in contact worden gebracht.
- WhatsApp is met meer dan 2 miljard gebruikers een van de grootste berichtendiensten ter wereld. Eind november raakte bekend dat de telefoonnummers van ruim 3,2 miljoen Belgen op straat liggen na een datalek.
“Afsluitingen beperken een reeks mensenrechten”
De achtergrond: Internetverstoringen kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor individuen en economieën, aangezien mensen geen contact kunnen opnemen met familieleden, niet kunnen werken of zelfs geen toegang hebben tot gezondheidszorg.
- Deborah Brown, onderzoeker bij Human Rights Watch, vertelde op het World Economic Forum: “Afsluitingen beperken een reeks mensenrechten, van vrijheid van meningsuiting en vreedzame vergadering tot economische en sociale rechten, aangezien mensen afhankelijk zijn van het internet voor hun levensonderhoud, onderwijs en gezondheid”.
Uitbreiding van het geweld: “De afsluiting van het internet moet worden begrepen als een uitbreiding van het geweld en de repressie die in de fysieke ruimte plaatsvindt, naar de digitale wereld”, zei Azadeh Akbari, een onderzoeker van cybersurveillance aan de Universiteit Twente in Nederland. “Sociale media zijn existentieel voor de mobilisatie van demonstranten, niet alleen om bijeenkomsten te coördineren, maar ook om verzetsdaden te versterken”.
- Dat sociale media en online berichtendiensten (zoals WhatsApp) een van de belangrijkste instrumenten zijn voor activiteiten tegen het Iraanse regime bevestigt Shaghayegh Norouzi.
- “Platformen als Instagram werden de afgelopen jaren als het ware een virtuele straat, waar we kunnen samenkomen om te protesteren, omdat het niet mogelijk was om dat in het echte leven te doen”. Norouzi is een Iraanse campagnevoerder tegen gender-gerelateerd geweld, die in ballingschap in Spanje leeft.
Digitale wereld in Iran is een gevaarlijke
Naast dat de digitale wereld demonstranten een hoop mogelijkheden en vrijheid biedt, zit er ook een schaduwzijde aan. Zo gebruiken de Iraanse autoriteiten nieuwe camera’s uitgerust met facial recognition, om de strikte kledingvoorschriften voor vrouwen in het land te helpen handhaven.
- De Iraanse regering heeft jarenlang gewerkt aan een digitaal bewakingsapparaat, zeggen verschillende mensenrechtenorganisaties. De nationale identiteitsdatabase van het land, aangelegd in 2015, bevat biometrische gegevens zoals gezichtsscans. Het wordt gebruikt voor nationale identiteitskaarten en om mensen te identificeren die door de autoriteiten als dissidenten worden beschouwd.
- In het landen vinden al lange tijd protesten tegen het regime plaats, als gevolg van het overlijden van de 22-jarige Jina Mahsa Amini. Zij werd in september in hechtenis genomen door de beruchte zedenpolitie van het land. Volgens Iran Human Rights hebben veiligheidstroepen de protesten met bruut geweld neergeslagen, waarbij bijna 500 demonstranten zijn gedood en meer dan 18.000 gearresteerd.
(lb)
