Het nieuws: Expert leggen in een interview met de nieuwssites van Mediahuis uit welke tools de fiscus gebruikt om na te gaan of iemand belastingfraude pleegt.

• Pieter Debbaut, hoofdredacteur van de Belastinggids van Uitgeverij Pelckmans en fiscaal adviseur bij hr-dienstengroep Liantis, merkt op dat de belastingdienst steeds meer weet omdat die beschikt over slimme technologie om gegevens uit verschillende databanken aan elkaar te linken, wat ook wel datamining wordt genoemd. “Zo kan de administratie in theorie dag en nacht, zeven dagen op de zeven, indicatoren bovenspitten die wijzen op potentieel fiscaal probleemgedrag. En dan gaan de alarmbellen af”, klinkt het.

Verschillende technieken

Details: Welke technieken gebruikt de fiscus zoal?

• Om te beginnen stelt de belastingdienst een profiel op van de belastingplichtige. Op die manier kan die nagaan of iemand bijvoorbeeld die staatssteun ontvangt, zoals de coronasteun destijds, daar effect ook recht op heeft.
• In een volgende fase kan de belastingdienst aan “webscraping” doen. Daarbij vergaart de fiscus data via websites en sociale media, die hij dan kruist met reeds verkregen informatie. Denk bijvoorbeeld aan iemand die nauwelijks inkomsten aangeeft, maar op Facebook wel pronkt met dure wagens of een groot zwembad.
• Outlier detection is nog zo’n techniek waarop de fiscus een beroep doet. “Stel dat een statistische analyse aangeeft dat jouw bedrijf een veel lagere winstmarge heeft dan jouw sectorgenoten, dan kan dat al een knipperlicht zijn, ook al heb je misschien objectief verklaarbare redenen voor dat verschil”, zegt David Hadwick, onderzoeker bij Digitax. “Op basis van alle voorgaande analyses kan de fiscus ook een risicoscore berekenen, waarbij je een controle aan je broek kunt krijgen eens je een bepaalde drempel overschrijdt.”
• Vergeet niet: de fiscus beschikt ook over informatie over je buitenlandse rekeningen en de inkomsten die je er jaarlijks uit puurt. De zogenaamde Common Reporting Standards (CRS), die sinds 2017 de internationale gegevensuitwisseling van bancaire gegevens voor fiscale doeleinden regelen, telt intussen al meer dan honderd landen.

De fiscus deelt niet of nauwelijks iets met de belastingplichtigen over de technieken die hij gebruikt om fiscale fraude op te sporen. Hadwick pleit daarom voor meer transparantie. “De voordelen van meer transparantie rond de fundamentele rechten en plichten van de burger wegen op tegen de nadelen die de belastingadministratie zou kunnen ondervinden”, besluit hij.

(nd)