Key takeaways
- De meeste oppervlaktewateren in de Europese Unie zijn vervuild door chemicaliën.
- Slechts 39,5 procent van de oppervlaktewateren in de EU waren in goede ecologische toestand, en slechts 26,8 procent bereikte een goede chemische toestand in 2021.
- De grondwatervoorraden lijken in betere conditie te zijn, met 86 procent in een goede chemische toestand, maar nitraten uit landbouwactiviteiten verontreinigen de grondwatervoorraden in de meeste EU-landen.
Meeste oppervlaktewateren in EU zijn vervuild
Volgens de Europese Commissie zijn de meeste oppervlaktewateren in de Europese Unie vervuild door chemicaliën. Dit rapport belicht de zorgwekkende toestand van Europa’s waterbronnen en onthult een belangrijke uitdaging voor het continent.
De EU is van plan om dit probleem in 2023 aan te pakken door strategieën te ontwikkelen om watertekorten en droogtes, die worden verergerd door klimaatverandering, tegen te gaan. De belangrijkste doelen zijn onder andere het verlichten van de immense druk op de watervoorraden als gevolg van landbouwpraktijken, vervuiling en snelle stedelijke expansie.
Minderheid oppervlaktewateren in goede ecologische toestand
Uit de beoordeling blijkt dat in 2021 slechts 39,5 procent van de oppervlaktewateren in de EU, waaronder meren, rivieren en kustwateren, in een goede ecologische toestand verkeren. Slechts 26,8 procent bereikte een goede chemische toestand, een daling ten opzichte van de 33,5 procent in 2015. Hoewel het rapport enkele verbeteringen erkent, zoals die welke zijn waargenomen bij waterplanten in meren, hebben deze vorderingen de algehele gezondheid van de waterlichamen niet significant verbeterd.
In tegenstelling tot oppervlaktewater lijken grondwaterbronnen in een betere conditie te verkeren. 86 procent van de grondwaterlichamen heeft een goede chemische toestand. Volgens de gepresenteerde gegevens verontreinigen nitraten afkomstig van landbouwactiviteiten echter het grondwater in de meeste EU-landen.
Maatregelen botsen op kritiek van landbouwers
EU-commissaris voor Milieu Jessika Roswall benadrukte de ernst van de situatie door te stellen dat “de situatie voor water in de EU er slecht voorstaat.” Volgens haar is het cruciaal om een nieuwe manier van denken te ontwikkelen over waterbehoud en de waarde ervan. Om deze uitdaging aan te gaan moeten we complexe politieke afwegingen maken, vooral met betrekking tot de grote invloed die de landbouw heeft op waterbronnen door irrigatie en vervuiling, zoals nitraat uit meststoffen.
Vorig jaar waren er boeren in heel Europa die hun politieke invloed aanwendden door maandenlange, soms gewelddadige protesten te organiseren tegen EU regelgeving die gericht was op het beschermen van het milieu. Deze acties brachten Brussel ertoe om bepaalde milieumaatregelen te herzien. De Commissie erkent dat het invoeren van strengere maatregelen tegen nitraatvervuiling op politieke weerstand kan stuiten.
Extra middelen gebruiken om verontreiniging tegen te gaan
Als de EU-doelstelling dat al het oppervlaktewater in 2027 een “goede” toestand moet hebben niet wordt gehaald, kan dat juridische gevolgen hebben. Nederland, waar momenteel een gerechtelijk bevel ligt om de stikstofvervuiling die schadelijk is voor de waterkwaliteit aanzienlijk te verminderen, dient als voorbeeld van mogelijke gevolgen.
De EU zou extra middelen uit haar komende begroting kunnen toewijzen om problemen met waterverontreiniging aan te pakken. Maar deze financieringsverzoeken zullen waarschijnlijk concurreren met verzoeken om meer EU-uitgaven voor defensie en de industrie.
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!