Het economisch herstel van een land wordt meestal gemeten aan de hand van de groei in de verkoop van luxeproducten. Denk daarbij aan de betere klasse auto’s en vastgoed, maar ook aan restaurantbezoek. In Spanje moet daar ook nog eens de bekende Spaanse ham of Jamón Ibérico aan worden toegevoegd.

Pata negra: de term is in Spanje verboden

De Spaanse ham is een bijzonder populair product bij de lokale consument. De Jamón ibérico of pata negra is een welbekende delicatesse, die tot de beste rauwe hamsoorten ter wereld wordt gerekend. De ham wordt voornamelijk in Zuidwest-Spanje geproduceerd. De naam pata negra is afkomstig van de poten van zwarte varkens die zich ophouden in de eikenbossen op de grens van Spanje en Portugal en zich vooral met eikels voeden. Het is nochtans geen officiële benaming, want in Spanje is deze term zelfs verboden. 

De varkens die voor deze ham worden gekweekt worden enkel gevoed met eikels, wat hun vlees volgens aficionado’s een ongeëvenaarde nootachtige en zoete smaak geeft. De dieren kunnen kunnen ook vrij rondlopen, wat hun vetvorming bevordert.

© Getty Images

Schaarste

Moest voor zo’n ham in de groothandel in 2013 gemiddeld 19,5 euro per kilo worden neergeteld, dan is dat vandaag al meer dan 30 euro. Een stijging van 50%. Die prijsstijging heeft niet enkel te maken met het economisch herstel op het Iberische schiereiland. Ze is ook een gevolg van de schaarste die is ontstaan onder impuls van de gedaalde vraag tijdens de crisisjaren.

Werden in 2008 nog 900.000 van deze varkens geslacht, dan waren er dat in 2013 amper 366.000. Het gezouten varkensvlees moet dan ook nog eens drie jaar in kelders worden bewaard. Een periode die vele producenten niet langer konden overbruggen toen de banken de kredietlijn doorknipten.

Al deze elementen samen maken dat de markt nu een gigantisch tekort kent, wat de prijzen steeds verder de hoogte injaagt.

Gouden jaren eindigden in een diepe crisis

Spanje heeft op economisch vlak brutale jaren achter de rug. De economie was er in de jaren 1990 onophoudelijk gegroeid. Maar die groei was vooral gekoppeld aan de vastgoed-zeepbel waarmee het land werd geconfronteerd en waarbij in Spanje meer woningen werden gebouwd dan in Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Italië gecombineerd.

Toen die zeepbel plofte, werd het land een van de grootste slachtoffers van de financiële crisis. De vastgoedmarkt stortte er volledig in, de werkloosheid steeg er tot 27%, terwijl de economie met 8% kromp. 

Het land heeft zich ondertussen grotendeels van de crisis hersteld Er werden in 2017 ruim 21,5 miljoen nieuwe arbeidscontracten ondertekend. Volgens het Ministerie van Arbeid gaat het om een historisch record. Maar 19,6 miljoen daarvan of 91% waren tijdelijke contracten. En ook dat is een record. Het laatste cijfer weerspiegelt dan ook de grote kwetsbaarheid van de Spaanse arbeidsmarkt.

Spanjaarden laten het niet aan hun hart komen. De vraag naar Jamón Iberico – en de prijs ervan – stijgt inmiddels zo snel dat sommigen opnieuw gewag maken van ‘een bubbel’.

Bonus

In Spanje zijn een honderdtal professionele hamsnijders. Ze krijgen 180 à 200 euro betaald om een ham te snijden. Ze hebben daarvoor anderhalf uur nodig. De rock star onder de hamsnijders is Florencio Sanchidriàn. Hij snijdt hammen voor de Oscars, privé-Hollywoodparty’s, casino’s in Las Vegas en Macau en voor ministers, pausen en presidenten. Hij vraagt 3.000 euro om in anderhalf uur een ham te snijden