Wie had dat gedacht: in maart was de Russische roebel de grootste stijger in de valutawereld. Het handelsvolume in de munt ligt echter enorm laag, zodat het makkelijk wordt om de koers te manipuleren. De huidige wisselkoers weerspiegelt dan ook niet de werkelijke waarde van de munt. 

De Russische roebel is in de twee weken na de invasie van Oekraïne met bijna 40 procent gedaald ten opzichte van de euro. Dat is bepaald geen verrassing, aangezien de handel met het land als gevolg van allerlei sancties flink is afgenomen. Sinds 10 maart is de munt echter razendsnel opgeveerd tot het niveau van voor de oorlog. Doen alle handelsmaatregelen dan toch minder pijn dan je zou denken? Een deel van het koersherstel is er zondermeer aan te danken dat het sanctiepakket niet waterdicht is. Er stroomt bijvoorbeeld nog altijd veel Russisch aardgas richting de eurozone. Daar komt bij dat grote economieën zoals China en India zich niet hebben aangesloten bij de westerse maatregelen. Bovendien zijn de energieprijzen flink opgelopen sinds het begin van de oorlog. 

Bevroren reserves

Alles bij elkaar zorgt dat ervoor dat er nog een flinke hoeveelheid vreemde valuta’s richting Rusland stroomt. Die instroom heeft het land ook hard nodig, aangezien de valutareserves bij banken in Europa en de Verenigde Staten zijn bevroren. Hierdoor heeft Rusland geen toegang tot de helft van de bijna 600 miljard euro aan vreemde valuta’s die bij buitenlandse banken wordt aangehouden. Overigens staat het Amerikaanse ministerie van financiën wel toe dat het land toegang krijgt tot het internationale betalingsverkeer voor rentebetalingen en aflossingen van de staatsschuld. Later deze maand gaat deze vluchtroute dicht. Dan wordt het een grote uitdaging voor Rusland om aan de financiële verplichtingen van de staatsschuld te voldoen.  

Toprente als lokmiddel

In eigen land heeft Rusland alles in het werk gezet om de roebel overeind te houden. De rente is ruimschoots verdubbeld tot 20%. Die hoge rente is een lokmiddel voor Russen die twijfelen of ze hun geld in euro’s, dollars of andere harde valuta’s moeten omwisselen. Voor bedrijven zijn allerlei nieuwe regels ingevoerd. Van het geld dat Russische ondernemingen in het buitenland verdienen, moet 80 procent meteen worden omgezet in roebels. En het is brokers verboden om effecten te verkopen die in handen zijn van buitenlandse partijen. Bovendien zinspeelt Vladimir Poetin erop dat afnemers straks het aardgas in roebels moeten afrekenen.

Laat je niet voor de gek houden

Het pakket Russische maatregelen heeft de vraag naar roebels kunstmatig aangewakkerd. Aangezien er nauwelijks aanbod van roebels was en Rusland zelf nauwelijks vreemde valuta nodig had, waren de maatregelen voldoende om de munt tot het huidige niveau omhoog te jagen. Maar laat je niet voor de gek houden: de huidige koers weerspiegelt niet de werkelijke waarde van de munt. Als westerse landen nieuwe sancties invoeren – bijvoorbeeld door geen aardgas meer af te nemen of door Rusland ook voor rentebetalingen en aflossingen van de staatsschuld uit te sluiten van het internationale betalingsverkeer – kan het kaartenhuis mogelijk instorten.  

De auteur Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.