De Dow Jones Industrial Average (DJIA), doorgaans gewoon Dow Jones genoemd, is de oudste beursindex ter wereld. Hij bestaat sinds 1896 en is het geesteskind van de Amerikaanse journalisten Charles Dow en Edward Jones. Beide mannen zijn de oprichters van de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal. De eerste index bevatte de aandelenkoersen van de 12 bedrijven die toen genoteerd stonden op de New York Stock Exchange. 

Op die manier wilden beide journalisten hun lezers een middel aanreiken om de prestaties van de Amerikaanse beurs te volgen. De Dow Jones bestaat vandaag uit 30 bedrijven. De selectie gebeurt op basis van de omvang en de impact die ze hebben op de Amerikaanse economie. In die selectie bevinden zich vandaag megabedrijven als Apple, McDonald’s en Nike.

De impact van de bedrijven wordt berekend op basis van de prijs van de aandelen en niet op basis van de marktkapitalisatie van een bedrijf.

Wanneer een bedrijf bijvoorbeeld 10 miljoen aandelen heeft uitgegeven tegen een prijs van 100 dollar per aandeel (voor een totaal van 1 miljard dollar aan marktkapitalisatie), zal het evenveel wegen in de index als een bedrijf dat 1 miljoen aandelen van 100 dollar heeft uitgegeven ( voor een totale marktkapitalisatie van 100 miljoen dollar). 

Professionals verkiezen de S&P 500

Dat is de reden waarom professionals vandaag de voorkeur geven aan de Amerikaanse S&P 500-index. Die samenstelling gebeurt door kredietbeoordelaar Standard & Poor’s en integreert de 500 grootste Amerikaanse bedrijven op basis van hun beurskapitalisatie. 

De Nikkei 225, de belangrijkste Japanse aandelenindex, bestaat sinds 1949. De Bel20, de belangrijkste indicator van de beurs van Brussel, ging van start op 18 maart 1991, maar de berekening van de index gebeurt al sinds 30 december 1990.

Dat de DJIA de allereerste beursindex was klopt trouwens niet helemaal. In 1885 was al een Dow Jones Transportation Average gecreëerd. Die bestaat nog steeds en focust zich enkel op de Amerikaanse transportsector.

De beurs zelf is dan weer een Belgische uitvinding

De term ‘beurs’ die wordt gebruikt om de aandelenmarkten en andere financiële marktplaatsen aan te duiden vindt zijn oorsprong bij een Belgische familie.

In de 14de eeuw al verzamelden verkopers en kopers van verschillende landen zich in Brugge om er waren en valuta te kopen en te verkopen.

Een van de belangrijkste uitbaters van lokale herbergen in de regio was de familie Van der Buerse. Vijf generaties lang baatten ze ook de herberg ‘Ter Buerse’ uit, aldus Leen Bultinck, de museumgids van de Nationale Bank van België (NBB) op de website van de bank. Omwille van hun centrale rol inzake handel, was herbergier toen een van de meest gerespecteerde beroepen van de stad.

De herberg Ter Buerse 

In de loop van de 14de eeuw is de plaats voor de herberg ‘Ter Buerse’ dan stilaan uitgegroeid tot het commerciële en financiële centrum van de stad, waar handelaars verzamelden om zaken te doen. Het waren vaak de herbergiers zelf die als tussenpersoon of makelaar optraden.

‘Er bestaat geen twijfel over dat de naam en het wapenschild van de familie Van der Buerse doorslaggevend zijn geweest in het ontstaan bij de associatie tussen het Brugse beursplein en het begrip aandelenmarkt’, staat op de website van de Nationale Bank.

In 1495 maakt de Duitse geograaf en arts Hieronymus Münzer in een van zijn reishandboeken voor het eerst melding van deze beurs: ‘Er is te Brugge een plein waar de kooplieden zich verenigen; men noemt het De Beurs. Daar komen Spanjaarden, Italianen, Engelsen, Duitsers, Oosterlingen, kortom alle natiën, samen.’  

Van Brugge naar Antwerpen

In de volgende eeuw was de rol van Brugge als financieel centrum uitgespeeld en verplaatste de activiteit zich naar Antwerpen. Daar duikt al snel de term ‘de nieuwe beurs’ op om het plein aan te duiden waar handelaars zich verzamelen.

In de 16de eeuw wordt de term dan in Frankrijk, Italië, Spanje en Duitsland geïntroduceerd, waar hij respectievelijk wordt omgevormd tot ‘bourse’, ‘borsa’, ‘bolsa’ en ‘Börse’. Maar dat de de stad Brugge een cruciale rol heeft gespeeld in het ontstaan van de beurs staat als een paal boven water.