Hoeveel partijen dansten dit weekend op het dek van de Titanic, terwijl het orkest bleef spelen? Overdreven enthousiasme over de eigen prestaties en een heftige aanvalszin tegenover anderen kleurden telkens de grote politieke bijeenkomsten. Tegelijk slaagde N-VA-voorzitter Bart De Wever er andermaal in om de toon te zetten, met een opvallend voorstel over de federale regeringsvorming: daar moet volgens hem meteen na de verkiezingen een ‘minikabinet’ gevormd worden, die de scepter van Vivaldi kan overnemen. Vanuit dat kabinet moet dan een grotere staatshervorming voorbereid worden, met uiteraard N-VA en PS als de dominante as. Terug naar de zomer van 2020 dus. De PS wees het voorstel publiekelijk al helemaal af, premier Alexander De Croo (Open Vld) ging nog verder: “Hoe vaak hebben ze die plaat al niet gespeeld?” Wat daarbij nu gewoon een zoveelste steekspel van woorden lijkt, wordt nochtans in 2024 een heuse factor: wie een kabinet van lopende zaken bemant, heeft een enorm strategisch voordeel, zo leerden zowel PS als N-VA de vorige keer.

In het nieuws: In een weekend vol politiek nieuws, blijft een belangrijke boodschap hangen, vanuit N-VA: zij willen snel en open gaan onderhandelen in juni ’24.

De details: De Wever lanceert daarbij een opvallend charmeoffensief naar het zuiden van het land. Na 8 jaar radiostilte trok hij nog eens naar een Franstalige studio, om daar Vlaams Belang en elke mogelijke samenwerking daarmee af te branden.

• “Once more unto the breach, dear friends, once more. Dat is wat ik u vraag. Sta naast mij. Sta met mij. Sta met ons. Sta met de N-VA.” Het was met een citaat uit Henry V, derde akte, eerste scène, dat De Wever een vleugje Shakespeare over zijn partijcongres uitgoot. Werkt altijd in de Wetstraat.
• De Engelse koning en held van dienst Henry, in eerdere stukken nog wild en onbesuisd, is in Henry V matuur en doordacht geworden, in deze episode van het vierluik dat Shakespeare schreef over de Engelse koningen, en geeft z’n speech net voor de historische slag met de Fransen bij Azincourt. Net als Henry riep De Wever zondag z’n geel-zwarte achterban op om nog andermaal het slagveld op te gaan: “Niemand anders zal het doen, voor Vlaanderen en voor welvaart.”
• Een gebrek aan drang naar het epische kan De Wever alvast niet verweten worden. Maar de N-VA-voorzitter koppelde daar dit weekend een interessante strategische uitleg aan, over hoe hij in 2024 de federale onderhandelingen wil aanpakken.
• Daarbij wil hij vrijwel meteen overgaan tot de vorming van wat hij een ‘minikabinet’ doopte: een crisisregering die enkel vicepremiers zou tellen, en een aantal minimale doelstellingen afspreekt, budgettair vooral. Communautaire onderhandelingen worden pas daarna gevoerd, en cours de route: “Intussen vertimmer je het land in de diepte, met een confederale omslag”, zo stelde De Wever dit weekend in Het Nieuwsblad.
• Daarbij moeten de PS en N-VA de kern vormen, “de twee grootste partijen van de twee gemeenschappen”, “of toch diegenen die elkaar voldoende in de ogen hebben gekeken”, zo verwees hij naar de zomer van 2020, toen exact dit voorstel op tafel lag om een paars-gele regering te vormen. Ook toen waren er allerminst spijkerharde garanties op die staatshervorming, maar wel de intentie van de PS om in dat proces mee te stappen. En die intentie was vergaand, zo bleek toen uit reconstructies achteraf.

Belangrijke randcommunicatie: De Wever ging vanmorgen nog eens zijn voorstel herhalen, op de Franstalige zender RTL.

• Niet toevallig duurde het liefst acht jaar, voor De Wever nog eens naar een Franstalige studio kwam: de N-VA-voorzitter had “niets te winnen” met communicatie in het zuiden van het land. Maar deze keer dus wel: met een charmeoffensief en een paar duidelijke lijnen, kwam hij het veld voorbereiden, voor bovengenoemd plan.
• Want De Wever deed aan het Franstalige publiek daarbij zijn federale aanbod, om snel een federale ploeg te vormen, en daar zelfs premier van te worden, “als dat zou moeten”. “Ik heb weinig persoonlijke ambitie, het draait niet rond mij, maar over het transformeren van het land.”
• Maar de belangrijkste boodschap voor over de taalgrens: enige coalitievorming tussen N-VA en Vlaams Belang ging De Wever er expliciet uitsluiten. “Ik constateer dat het Belang nog altijd het Vlaams Blok is, dus er is geen sprake van samenwerking.” Zelfs scenario’s van gedoogsteun, bijvoorbeeld voor de Vlaamse regering, wimpelde De Wever fors af. Die garantie hebben de Franstalige partijen, PS op kop, minstens nodig, om niet elke deur naar De Wever potdicht te doen, in de kiescampagne naar aanloop van juni ’24. En die kregen ze, vanmorgen.

De reacties: Uiteraard geen beantwoording van die liefdesverklaring, vanuit Vivaldi. Zeker niet bij Open Vld en de kernspeler: premier Alexander De Croo.

• Om te beginnen is er de PS, die onderkoeld de boodschap beantwoordde. Verwonderlijk is dat niet: Paul Magnette (PS) deed er de afgelopen jaren veel aan, om elke herinnering aan die episode in de zomer van ’20 met N-VA wat weg te gommen. Tactisch is het allerminst handig, met de PVDA-PTB in de nek, om enige link of band met N-VA te hebben, over de taalgrens, voor de verkiezingen. “‘Snel een regering vormen zonder te weten waarom, heeft geen enkele zin en de PS zal niet meestappen in zo’n scenario”, zo liet men Belga weten.
• Daarbij lijkt zich wel het scenario van ’19 te herhalen: de PS die in een zetel zal zitten, en federaal kan kiezen. Ofwel wordt dan een soort Vivaldi-bis verder gezet, ofwel gaat men voor een coalitie met N-VA. Zeker in Vivaldi-bis heeft Magnette z’n eigen ambities ook al laten doorschemeren: het is tijd om het premierschap te nemen, zo schat men het ook binnen de PS in. Een ‘minikabinet’ met N-VA past dus niet in dat scenario.
• Wat dan wel minstens even belangrijk wordt in ’24 als in ’19 en ’20: de houding van Open Vld en cd&v. Het waren deze twee partijen die toen heel lang op de rem stonden, afwisselend, om in een Vivaldi-scenario mee te gaan: zij wilden de grootste Vlaamse partij, toen N-VA, mee aan boord, federaal, om minstens het argument van “een gebrek aan Vlaamse meerderheid” te vermijden.
• Het is maar de vraag of die houding zich straks herhaalt: de banden tussen N-VA en huidige cd&v-voorzitter Sammy Mahdi zijn compleet onderkoeld. En eerder dan de Vlaamse vleugel in die partij, is het federaal vicepremier Vincent Van Peteghem (cd&v) die het oor heeft van de voorzitter: daar wil men vooral federaal verder werken.
• Op Vlaams niveau spreekt Mahdi dan weer heel andere taal: ook dit weekend, op zijn familiedag, trok hij alweer een ‘rode lijn’ voor Jan Jambon (N-VA). Die moet liefst 2 miljard euro kosten: het budget van de kinderopvang Vlaams moet verdubbeld worden, om 10.000 nieuwe plekken in de kinderopvang te creëren, 2.000 zelfs nog dit jaar. Zelden zagen we ook cd&v-voorzitters in t-shirt, laat staan met het opschrift “fikken af van de kinderbijslag”: veelzeggend over de houding die Mahdi neemt, ten opzichte van Jambon I.
• Bij Open Vld sprak de reactie van de kopman boekdelen. De Vlaamse liberalen hadden verzamelen geblazen in ’t Kuipke in Gent, waarbij ze elementen van het fietsen (de zaal is de tempel van de Zesdaagse) doortrokken in de choreografie van hun congres. Retro wielerpetjes met ‘Op kop’ op, leverden kiekjes op van premier De Croo en partijvoorzitter Egbert Lachaert (Open Vld), die toch wat ongelukkig overkwamen, gezien de peilingen. Barbara Pas (Vlaams Belang) recycleerde meteen het beeld om er “24 jaar regeringsdeelname: wereldkampioen belastingdruk” bij te plakken.
• Maar De Croo focuste vooral op N-VA, en de voorstellen rond een minikabinet. Daarbij gaf hij De Wever de ene na de andere veeg uit de pan:
  • “Een politicus die niet in ons land gelooft, zal het ook niet beter maken.”
  • “We moeten onmiddellijk aan de slag. Niet met minikabinetten, maar met maxi-ambitie en maxiplannen.”
  • “N-VA en PS weer samen aan tafel? Hoe vaak hebben ze die plaat al niet gespeeld?”
  • “Dat is exact wat Einstein ‘waanzin’ noemde, altijd opnieuw hetzelfde doen, maar hopen op een ander resultaat.”
• Tegelijk trok De Croo, geheel in lijn met de verdediging die Guy Verhofstadt (Open Vld) ooit als premier opzette, een blik optimisme open: “We moeten ingaan tegen de stroom van het negativisme, pessimisme en geklaag”. En nog: “Ik ben het beu dat de Wetstraat vol zit met politici die willen scoren door te doemdenken en ons land in de put te praten.” De N-VA, weggezet als ‘nationalisten’ in de vorige speeches van De Croo, zijn ondertussen ‘separatisten’ geworden, en kregen er fors van langs.
• Daarbij ook opvallend: de redenering van Open Vld dat ze wél De Croo opnieuw als premier willen zien, maar niet per se vasthouden aan Vivaldi. “Dat we best twee legislaturen met Vivaldi besturen, is een uitspraak van Magnette, dat is niet het standpunt van mijn partij“, zo stelde Lachaert op de Zevende Dag.
• Hoe hard N-VA het wil spelen, in heel die opbouw naar een ‘minikabinet’, door ook het Vlaamse niveau als pasmunt in te zetten, daar fietste De Wever telkens handig langs. Zijn luitenant Theo Francken (N-VA), altijd iets minder subtiel, was zaterdagochtend op Radio 1 duidelijker:
  • “Als je een confederale omslag wilt, zal dat eerst op federaal niveau duidelijk moeten zijn.”
  • “Vorige keer hebben ze (cd&v en Open Vld, red.) alles gedaan om samen met ons in de Vlaamse regering te zitten. En vervolgens hebben ze ons een dolk in de rug gestoken door zonder ons in een federale regering te stappen, met een Vlaamse minderheid.”
  • “Dat kunnen we toch geen twee keer over onze kant laten gaan?”
• Of dat zo integraal past in de tactische plannen van De Wever is maar de vraag: in elk geval is het niet handig om er zo openlijk over te communiceren. Tegelijk is het wel een publiek geheim dat De Wever eerder zal wachten op iets anders, voor de Vlaamse regering gevormd wordt: de onderhandelingen in Antwerpen, voor het stadsbestuur, na de gemeenteraadsverkiezingen in oktober.
• Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken reageerde daarop alvast erg fel, met een verwijt van een “bocht van Theo”: “De N-VA maakt bij monde van Theo Francken een Vlaams bestuur ondergeschikt aan de vorming van een Belgische regering. Je hebt geen Belgicisten meer nodig als je N-VA’ers als Francken hebt.”

De essentie: Een minikabinet elimineert ellenlange lopende zaken voor De Croo I, maar geeft schijnbaar weinig hefbomen op het communautaire.

• Een vaststelling over de afgelopen twee decennia: lopende zaken zijn steeds belangrijker geworden in de Wetstraat. Niet alleen omdat er steeds meer tijd genomen werd om federaal een nieuwe regering te maken, en zo regeringen zoals Leterme II en zeker Michel II een disproportioneel lange tijd verder konden werken, maar ook omdat gaandeweg steeds meer het concept ‘lopende zaken’ ruimer geïnterpreteerd wordt.
• Zo werd Michel II in lopende zaken wel een springplank om de internationale carrière van Charles Michel te lanceren, Sophie Wilmès in de Zestien te krijgen, en daaruit zelfs een noodkabinet te maken. Al die tijd profiteerde vooral de MR, maar ook cd&v en Open Vld van een overdaad aan ministers. Zeker voor De Croo zelf zou het een kans zijn om nog maandenlang Europees mee te blijven spelen.
• Voor N-VA en ook PS kwam uit dat verlengd verblijf van Michel II en Wilmès I ook de harde les dat ze daardoor tactisch en strategisch in het nadeel zaten, tijdens de onderhandelingen en de corona-crisis: geen toegang tot informatie, geen toegang tot ruime batterijen aan medewerkers op de kabinetten, geen toegang tot “het systeem”. De ergernis bij Magnette, ten opzichte van de MR, was in ’19 en ’20 daarover huizenhoog.
• Bovendien is er een stevig argument te maken om snel een federale regering te vormen: de begrotingsgesprekken van oktober ’24, die het land in ’25 en ’26 opnieuw binnen de EU-regels van 3 procent tekort moeten brengen, kondigen zich aan als loodzwaar. Dat wordt nu binnen de huidige federale ploeg zelfs al aangehaald als reden, om snel een Vivaldi II te vormen, onder meer Alexia Bertrand (Open Vld) sprak zich in die richting uit (al bedoelde ze het niet meteen zo). De N-VA wil dat dus counteren, door een alternatief te presenteren.
• Tweede vaststelling: N-VA speelt communautair wel met vuur. Want een snelle kabinetsvorming impliceert schijnbaar dat er geen spijkerharde garanties volgen over een staatshervorming. Dat zijn beloftes, of ‘intenties’ en op z’n best wat grote lijnen. En dan dreigt de N-VA wel in een Volksunie-scenario terecht te komen, zoals in Martens VIII. Met al te vage garanties over een nieuwe staatshervorming waren Hugo Schiltz (Volksunie) en co in de regering gegaan, om daarna er alsnog uit te trekken op een communautair thema (toen de wapenleveringen van FN). Zwarte zondag was nadien een feit.
• Met dit voorstel opent De Wever overigens niet alleen de deur naar de PS, maar ook naar de MR, die maar al te graag de Vlaams-nationalisten federaal zien komen, om toch maar opnieuw een centrumrechts tegengewicht te geven, aan de PS. Op sociaaleconomische vraagstukken weliswaar.
• Want de vraag was daarbij telkens wel wat er dan met de communautaire agenda moet gebeuren: de MR, maar bijvoorbeeld ook de rechtervleugel van Open Vld, willen de N-VA er federaal gewoon graag bij, maar dan zonder al te veel gerommel over het communautaire. Ook dat oude dilemma komt dan in ’24 wel heel snel terug op tafel.
• “Allemaal te vroeg”, zo analyseerde een partijvoorzitter vanmorgen hoe dan ook de démarche van De Wever. “Hij zou beter eerst die Vlaamse regering eens deftig laten werken, want dat gaat hem stemmen kosten.”

Voor u samengevat: Wat te onthouden uit de grote peiling van VRT, De Standaard, UAntwerpen en VUB?

• Om te beginnen de resultaten, moest u die nog niet gezien hebben:
  • Vlaams Belang triomfeert met 24,9 procent (22,9 procent vorig jaar).
  • N-VA haalt met 21 procent een stevige lagere score dan vorige keer (22,4 procent).
  • Vooruit stoomt door met 16,9 procent.
  • PVDA wordt de vierde partij met 9,5 procent, hun hoogste score ooit.
  • Open Vld zit op haar laagst ooit, met 9,3 procent.
  • Cd&v zit nog net iets lager met 9,2 procent.
  • Groen zit in een dalende trend met 7,9 procent.
•  Zeker voor die laatste drie partijen dus een rampzalige peiling. En zoals gezegd: geen enkel spoor daarvan op de partijfeestjes van die drie. Het leek alsof de peiling even weggegomd werd, om toch maar onbezorgd de agenda van het weekend af te werken.
• Bij Open Vld opvallend een eerder ouder publiek, met toch ook de worsteling om de grote zaal van ’t Kuipke niet leeg te laten voelen. In de peiling voor Open Vld immers wel een keiharde boodschap: bij de verkiezingen zaten ze nog op 13,1 procent, ondertussen is het systematisch bergaf. Bij de thema’s kunnen ze enkel ‘economie’ claimen als “eigenaar van dat thema: 32 procent van de respondenten denkt spontaan aan hen.
• Daarbij viel wel op dat De Croo op zijn congres dat thema ook net met heel veel optimisme invult, met het zwaaien met het palmares van de partij. Extra pijnlijk daarbij was dat men alle zeilen moest bijzetten om op het congres de ‘jobbonus’, een trofee in de Vlaamse regering, niet te laten schrappen door de leden in het programma.
• Daar tegenover zit in dezelfde peiling net data die duidt op een groot gevoel van economische onzekerheid, van onbehagen over de toekomst van de eigen portefeuille, en angst voor wat komt. N-VA vulde dat gevoel dit weekend net heel expliciet anders in, door er een donkere analyse over te maken, én er vervolgens de eigen communautaire agenda aan te koppelen.
• “Op een moment dat dit land moet klaargestoomd worden voor een moeilijk decennium van vergrijzing en geopolitiek stormweer, worden we door Vivaldi de diepte in gesleurd. We hangen met ons hoofd naar beneden in het ravijn en glijden weg”, zo stelde hij aan een bomvolle zaal, waarbij hij eraan herinnerde dat het beeld van ‘Griekse toestanden’ met onze overheidskassen voor Wallonië en België, nu is overgenomen door de baas van het Federaal Planbureau zelf.
• Het antwoord van De Wever: de koppeling van dat sociaal-economische aan meer Vlaams zelfbestuur. Op het vlak van ‘staatshervorming’ heeft N-VA overigens duidelijk het eigenaarschap, in het onderzoek: 43 procent noemt hen daar. En op werkgelegenheid en economie zijn ze telkens dicht de tweede partij die genoemd wordt. Het potentieel van de partij blijft groot.
• Voor cd&v dus een harde peiling, waarin de partij andermaal onder de magische dubbele cijfers duikt. En minstens even hard voor cd&v: de partij van Sammy Mahdi blijft de enige die geen enkel duidelijk eigenaarschap heeft van een thema. Extra pijnlijk: op migratie waren ze een naam aan het maken, maar dat verdween naar de achtergrond toen diezelfde Mahdi verkaste naar de partij.
• Die worsteling was niet zichtbaar op de partijdag in De Ster in Sint-Niklaas. Deelnemers genoeg daar, maar die kwamen met hun 3.000 vooral voor Belle Perez en de Romeo’s, die een gratis optreden gaven. Even gratis was een harde speech dus van Mahdi, die andermaal eisen stelt aan Jambon en zijn partij Vlaams profileert.
• Daarbij is de gok groot: door uitgerekend op Welzijn in het offensief te gaan, zowel op de kinderbijslag als de kinderopvang, zet de partij de deur open voor de kritiek. Al verschillende decennia is dat Welzijn-beleid immers exclusief terrein van cd&v-ministers en de christelijke zuil.
• Bij Groen kan men zich dan weer wel optrekken aan het feit dat ze een aantal thema’s kunnen claimen als partij: energie kleeft aan hen, met 33 procent, mobiliteit ook met 21 procent, klimaat zelfs heel uitgesproken met 65 procent van de respondenten. Dat eerste leek vorig jaar hét thema te worden, maar is nu alweer fors naar de achtergrond. En klimaat is en blijft veel minder iets waar Vlaamse kiezers blijkbaar van wakker liggen.
• Op hun tweedaags congres hamerden ze daar nog eens keihard op, waarbij ze koppeling wél maakten, net als N-VA, tussen het economische onbehagen en hun eigen core thema. “Als het vandaag in Spanje en het zuiden van Europa al weken niet meer geregend heeft, dan worden de groenten en fruit in onze supermarkt duurder. De klimaatcrisis wordt zo ook een koopkrachtcrisis.” De vraag is of de kiezer die koppeling straks ook maakt.
• Want aan de linkerkant blijkt wel de sterkte van de twee concurrenten van Groen: Vooruit én PVDA. Die laatste partij kan geen enkel thema zelf claimen, maar scoort fors op werkgelegenheid, op pensioenen, op sociale zekerheid en zelfs een stukje op gezondheidszorg. Dat zijn bij uitstek de klassiek-linkse thema’s waar Groen geen ingang lijkt te vinden, ondanks hun poging te “verbreden”: de PVDA van Raoul Hedebouw lijkt geloofwaardiger.
• Maar tegelijk blijkt op al die thema’s vandaag Vooruit de leidende partij. Zo heeft Conner Rousseau (Vooruit) in de media misschien wel een iets meer rechts imago opgebouwd, onder meer op migratie en werkgelegenheid, maar in de peiling blijkt vooral hoe het socialistische merk op haar ‘core’ duidelijk enorm appelleert, en geloofwaardigheid geniet. Het onderliggend groeipotentieel, zeker in tijden waarbij mensen geloven te verarmen (ook al is dat in de feiten niet zo) is zo voor Vooruit nog groot, ook al zitten ze op 17 procent. “Koopkracht” is niet voor niets een mantra die Rousseau de afgelopen maanden haast eindeloos bleef herhalen.
• Vlaams Belang tenslotte claimt zonder enige discussie ‘migratie’ als thema, met 42 procent. Zelfs N-VA komt daar niet meer in de buurt, met maar 12 procent de tweede partij. Enkel op ‘internationele veiligheid’ heeft Vlaams Belang nog het leiderschap, gedeeld met N-VA dan.
• Maar uit het onderzoek blijkt vooral dat net dit thema van migratie het belangrijkste is voor de kiezer, nog net boven het sociaal-economisch onbehagen. Als de verkiezingen van ’24 dus op dat thema doorgaan, dan mag Van Grieken zijn winst gaan tellen.

The Big Picture: De Wever blijft uiterst populair, Rousseau rukt op, De Croo valt terug.

• Meer dan ooit blijkt de troef van N-VA wel te zitten bij haar leider: op de vraag “door welke politicus voelt u zich op dit moment het best vertegenwoordigd” antwoorde deze keer nog 12,5 procent spontaan Bart De Wever. Dat is opvallend, omdat de trend naar omhoog gaat, tegen zijn eigen partij in.
• Niemand bij N-VA volgt die lijn: Zuhal Demir (1,5 procent) en Theo Francken (1,3 procent) blijven behoorlijk populair, op plaats 8 en 9 in de ranking toch echt boegbeelden, maar ze dalen allebei wel fel. Verder raken ook Jan Jambon (N-VA) en Ben Weyts (N-VA) wel in de top-20, op de 16^de en 15^de plek.
• Overigens ook nog altijd een Jean-Marie Dedecker in die populariteitspoll, op plek 10. Geen Sander Loones (N-VA) op diezelfde ranking: duikt Dedecker straks in West-Vlaanderen nog op, op een N-VA-lijst voor de Kamer, is nu de vraag.
• Voor Rousseau is de opmars nog feller: op drie jaar tijd ging het van 2,8 procent naar liefst 10,4 procent die hem spontaan noemt. Hij is tweede populairst. Daarmee blaast hij heel z’n partij weg: enkel Frank Vandenbroucke zit nog in de top 20 vanuit Vooruit, maar die daalt fel. Twee jaar geleden noemde 3,5 procent hem nog, nu nog 1,8 procent en dus een 7^de plek.
• Bij Open Vld moet men zich toch zorgen beginnen maken over de strategie van alles-op-De-Croo: de premier glijdt weg. 13,2 procent twee jaar geleden, 8,5 procent vorig jaar, dit jaar nog 7,4 procent en de derde plaats. De glans is eraf, en dat geldt nog meer voor zijn partij: verder niemand in de top 20. Dat mag alvast de deur openzetten naar nieuw geweld, om straks de blauwe lijsten te trekken.
• Voor Vlaams Belang heeft Tom Van Grieken zich bij de ‘grote vier’ genesteld: naast De Wever, Rousseau en De Croo is hij de enige die echt meetelt, met 7,1 procent van spontane vermeldingen. Dat maakt deze methodologie overigens wel iets interessanter dan de vraag “wie wil u de komende tijd een rol zien spelen”, die traditioneel gepeild werd in België.
• Het Belang heeft met deze peilingsmethode ook vier kopstukken in de lijst: Filip Dewinter op plaats 13, Barbara Pas op 17 en zowaar zelfs Dries Van Langenhove op plek 18. Al zijn die allemaal onder de 0,5 procent.
• Ook wel opvallend: Raoul Hedebouw (PVDA) is op zijn beurt dus populairder dan gelijk welke cd&v’er of groen kopstuk. Met zijn 3,7 procent laat hij ruim Hilde Crevits (cd&v) achter, die 2,5 procent haalt. Jos D’Haese, PVDA-royalty als zoon van Mie Branders, duikt ook op in de top 20.
• Voor cd&v is ook deze lijst een ramp: Crevits is het enige lichtpunt, op plek zes. Verder haalt enkel Vincent Van Peteghem (cd&v) de lijst, op plek 14 met 0,5 procent, en ook Jo Brouns, met 0,3 procent, duikt zowaar op, op 19^de plaats: de peiling werd net na de stikstofcrisis afgenomen.
• Die stikstof of ‘landbouw’ bleek overigens in de thema’s geen enkel impact te hebben op de kiezer: voorzitter Mahdi zal het geweten hebben. Hij komt niet voor in de top 20, net als andere voorzitters Egbert Lachaert (Open Vld) of Jeremie Vaneeckhout (Groen) en Nadia Naji (Groen), slechts vijf respondenten op 2.000 noemden hem ondanks zijn passage in populaire programma’s zoals ‘Het Huis’, waar de partij op Facebook reclame mee voerde.
• Bij Groen tenslotte blijkt wel waarom men nooit of te nimmer Petra De Sutter (Groen) zal lossen als vicepremier: zij is veruit de populairste in haar partij, met 1 procent en de 10^de plek.

Opgemerkt: Jan Jambon (N-VA) brengt z’n eigen partij andermaal in de verlegenheid.

• In het Bpost-schandaal is Jan Jambon (N-VA) erin geslaagd om in eigen voet te schieten, nadat de partij federaal de forcing voerde in het dossier. Want, nu blijkt dat de Vlaamse minister-president op zijn kabinet ook werkt met een gedetacheerde die op de payroll van Bpost staat. Dat berichtte de VRT. Jambon gaat nu alles terugbetalen aan Bpost, en hem op eigen budget nemen.
• De man was al medewerker van Jambon toen die vicepremier was in de Zweedse regering van Michel. Toen al werd zijn loon voor 70 procent betaald door Bpost. Als medewerker bij Bpost werkte hij op de juridische afdeling, rechtstreeks onder toenmalig hoofd en latere CEO Dirk Tirez: een zelfde scenario als bij minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) dus.
• Op het kabinet van Jambon in de regering Michel I bleef de medewerker op dossiers van overheidsbedrijven werken, ook van Bpost. In interkabinettaire werkgroepen sleutelde de man zo mee aan de postwet, net zoals een gedetacheerde op het kabinet van toenmalig Open Vld-vicepremier Alexander De Croo.
• Het vreemde aan de situatie is dat de medewerker Jambon volgde, toen die Vlaams minister-president werd. Hij ging er aan de slag als adjunct-kabinetschef, en werkte vooral rond digitalisering. 70 procent van zijn loon kwam echter nog steeds van de payroll van Bpost. Dat is tegen de regels van de Vlaamse regering: Jambon moest dat corrigeren.
• De zaak is uiterst vervelend voor N-VA, dat met Michael Freilich het parlementslid in de rangen heeft die de detacheringszaak bij minister voor Overheidsbedrijf Petra De Sutter (Groen) aan het licht bracht. Bij Jambon werkte die uiteraard niet meer op Bpost, wat een federale bevoegdheid is, maar het ziet er toch maar slapjes uit.

Gênant: Voormalig minister van Welzijn Jo Vandeurzen (cd&v) geeft nu consultancyadvies op Welzijn, een departement dat hij jarenlang leidde.

• Ex-partijvoorzitter Vandeurzen is onlosmakelijk verbonden met het beleidsdomein Welzijn. Tussen 2009 en 2019 was hij hier als Vlaams minister voor bevoegd, en na zijn actieve politieke carrière werd de cd&v’er voorzitter van de Universiteit Hasselt, het woonzorgcentrum Integro en ziekenhuisgroep Plexus in oost-Vlaams-Brabant. Als zelfstandige werkt hij ook als consultant voor WhoCares, dat onder meer meedingt naar overheidsopdrachten. En daar wringt het schoentje.
• Nu blijkt namelijk dat Vandeurzen als ‘expert in tweede lijn’ wordt ingeschakeld door WhoCares, om opdrachten binnen te halen van het Agentschap Zorg en Gezondheid, dat onder partijgenote en minister van Welzijn Hilde Crevits (cd&v) valt, en hij zelf dus tien jaar lang voor bevoegd was. Volgens het onderzoek van Het Laatste Nieuws, waarover Apache trouwens al schreef begin februari, legde Vandeurzen bovendien zelf de basis voor de overheidsopdracht.
• Zorg en Gezondheid benadrukt dat alles gebeurde binnen het wettelijk en deontologisch kader, waarbij minstens twee jaar moet worden gewacht voor bedrijven met ex-werknemers in dienst mogen worden uitgenodigd voor overheidsopdrachten. Maar het blijft toch een pijnlijk beeld, om zelf een job te creëren als minister, en die vervolgens zelf in te vullen.

Gevolgd tenslotte: “Waar zijn de commentatoren nu?”

• “Dit is een van de mooiste dagen van mijn leven”, zo schreeuwde Georges-Louis Bouchez (MR) het uit op de lokale televisie. Royal Francs Borains promoveert immers naar 1B, het professionele voetbal dus. Normaal gezien politiek irrelevant, maar niet voor de man die er voorzitter is, Bouchez.
• En ‘le président’ is wel heel actief bezig met zijn club. Dit weekend verzekerde Francs Borains zich van de derde plek in hun reeks, en stijgen ze dus door.  Op Télé MB, de lokale zender, ging Bouchez helemaal uit z’n dak: “We hebben het niet cadeau gekregen, maar we hebben het gedaan! Dat doet zo’n deugd.”
• Vervolgens gaf Bouchez, die dit weekend bij de Open Vld kwam opdagen in t-shirt van zijn voetbalclub nog een politieke invulling aan zijn succes: “Dit is een boodschap voor heel de Borinage: alles is mogelijk, als je er maar hard voor werkt!”
• Toch kon Bouchez het ook niet laten nog eens uit te halen, op Twitter: “Toen ik hier aankondigde dat wij naar het professionele voetbal zouden gaan, hebben velen, zoals gewoonlijk daarmee gelachen. Ze hebben ons bespot. Ze hebben over ons gepraat. Maar nu zijn we er. En vreemd genoeg, vanmorgen, heb ik niets meer gehoord. Waar zijn de commentatoren nu?”
• Misschien toch nog meegeven dat Bouchez wel heel fel is, maar nog één horde moet nemen: hij moet met zijn club wel nog een licentie halen voor dat profvoetbal. En zo blijkt straks misschien dat de MR-voorzitter andermaal het vel al verkocht heeft, van een niet-geschoten beer. Wordt vervolgd…