In het nieuws: Turkije moet in beweging komen.

• De afgelopen dagen is de druk op het Turkije van Erdogan toegenomen. Steeds meer NAVO-leden roepen hem op om eindelijk het licht op groen te zetten voor de toetreding van Zweden tot de alliantie.
• Met een belangrijke deadline in zicht, lijkt de Turkse president niet van gedachten te veranderen.

De details: Sinds Erdogan is herkozen tot president van Turkije, schakelen zijn NAVO-partners een versnelling hoger. Zijn zeer strenge houding tegenover Zweden, die voor een groot deel samenhangt met de aanwezigheid van enkele tientallen Koerden in het land die door Ankara als terroristen worden bestempeld, viel erg in de smaak bij zijn campagne.

• De NAVO-leden willen dat Turkije vóór de volgende top van het bondgenootschap op 11 juli in Vilnius instemt met de toetreding van Zweden.
• “Wij verwachten dat Turkije de aanvraag van Zweden nu zal ratificeren”, verklaarde de Noorse premier Jonas Gahr Støre deze week. Zijn minister van Buitenlandse Zaken maakte na die verklaring precies dezelfde opmerkingen.
• “Het is essentieel dat we Zweden eindelijk als 32e lid kunnen verwelkomen,” zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock. Ze voegde eraan toe dat “de Zweedse regering de volledige steun van Berlijn heeft.”
• Eerder deze week, na een “goed gesprek met Erdogan”, verklaarde Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, dat het “absoluut mogelijk” was dat Turkije zijn goedkeuring zou geven voor de top in Vilnius. Hij reist binnenkort naar Ankara in de hoop het lidmaatschap van Zweden af te ronden.
• Zweden zelf spoort Turkije aan om ja te zeggen: “Het is tijd dat Turkije en Hongarije (Hongarije heeft ook nog niet ingestemd, maar het land zou zijn goedkeuring moeten geven als Ankara dat ook doet, zoals het geval was met Finland, red.) het Zweedse NAVO-lidmaatschap gaan ratificeren”, verkondigde de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Tobias Billström. “Alles wat Zweden ervan weerhoudt toe te treden tot de NAVO zal worden gezien als toegeving aan Poetin”.
  • Op donderdag legde het Scandinavische land ook een nieuw argument op tafel: de inwerkingtreding van een antiterrorismewet die “het sluitstuk” vormt van een overeenkomst om de steun van Ankara te verkrijgen.
  • “Deze antiterrorismewet is onze grote hoop om de impasse te doorbreken. Daarna is het aan Turkije om te beslissen”, zei een hoge Zweedse ambtenaar tegen de Financial Times.

VS of Turkije: wie zal als eerste breken?

De game changer (?): Welke rol spelen F-16’s bij de onderhandelingen?

• Uiteindelijk zijn dit slechts verklaringen. Niets meer en niets minder. Maar de laatste dagen is een ander element – van meer strategische aard – in het debat gekomen. Turkije wil Amerikaanse F-16’s.
• De Amerikaanse president Joe Biden leek maandag Turkije te chanteren: “”Erdogan wil nog steeds onderhandelen over de F-16’s. Ik heb hem gezegd dat we een deal met Zweden willen”, zei de president.
• De volgende dag probeerde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken de woorden van Biden te verzachten. “De F-16’s en het Zweedse lidmaatschap van de NAVO zijn twee verschillende zaken,” zei hij, eraan toevoegend dat beide “van vitaal belang zijn voor de Europese veiligheid.”
• Niemand laat zich voor de gek houden: het Amerikaanse standpunt is het standpunt dat Biden beschrijft. Turkije krijgt de F-16’s alleen als het ja zegt tegen Zweden. Een paar weken geleden wachtten de VS al op de goedkeuring van Ankara voor de toetreding van Finland tot het bondgenootschap voordat ze instemden met het verzoek van Turkije om de F-16’s die het al had te upgraden.
• Het valt nog te bezien of Erdogan uiteindelijk Zweden zal laten toetreden tot de NAVO.
  • “Het Amerikaanse Congres zegt dat Turkije de eerste stap moet zetten en Zweden het groene licht moet geven. Erdoğan zal zeggen: ‘Nee, ik wil dat het Congres de eerste stap zet en groen licht geeft voor de F-16’s, daarna ga ik verder’,” zei Soner Cagaptay, directeur van het Turkse onderzoeksprogramma aan het Washington Institute for Near East Policy, tegenover de Financial Times.

(ns)