Verdrink de vis. Een oude communicatietechniek in de Wetstraat: communiceer niet over één beslissing, maar neem die mee in een geheel, een ‘groter plan’ een ‘algemene visie’. Dat is exact wat Vivaldi probeert te doen met de kernuitstap. Tenminste, de premier, Alexander De Croo (Open Vld) en de groene coalitiepartner.

• Die laatste heeft het dossier in handen: minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) heeft haar eindrapport klaar over de bevoorradingszekerheid, en dus kan de regering eindelijk beslissen of ook de laatste twee centrales, Doel 4 en Tihange 3 dicht gaan.
• Zowat iedere waarnemer weet dat die beslissing politiek al genomen is, in de zomer van 2020, toen Vivaldi is gevormd. Maar omwille van de tegenstand van MR wilde men toch een ander beslissingsproces dan een abrupte, politieke sluiting bij het afklokken van het regeerakkoord. Bovendien komt het niet slecht uit de beslissing “technocratisch” tot stand te laten komen, na een “doordacht rationeel beslissingsproces”, zoals de communicatie van de bevoegde minister steeds herhaalt. Groen wil absoluut vermijden om als doctrinair over te komen in dit dossier.
• Gisteren op het Energie Platform Vlaanderen paste Van der Straeten ook al de verdrink-de-vistechniek toe, net als premier De Croo eerder deze week op de RTBF: “Het energieverhaal gaat niet om kerncentrales of gascentrales, maar wel over waar we naartoe willen. Het doel is klimaatneutraliteit en honderd procent hernieuwbare energie in 2050, daar moeten we samen voor gaan.” Ook De Croo wees op een “alomvattende strategie waar de kernenergie maar een klein deeltje van uitmaakt.”
• Vrijdag zou dus het hele energieplan op de tafel van de kern komen, ook de studie van Van der Straeten. Maar of daar al definitieve beslissingen genomen worden, is maar de vraag. De premier temperde al de verwachtingen.
• Aan de andere kant staat Georges-Louis Bouchez (MR), die alweer een mediaoffensief lanceert. Daarbij doet hij waar de groenen al veel langer voor vrezen: het dossier van de kernuitstap expliciet koppelen aan de hoge energieprijzen. Dat laatste voelt elke burger in zijn portemonnee.
• In L’Echo en De Tijd legt Bouchez zijn nieuwste voorstel op tafel: hij wil de nucleaire winsten, de zogenaamde nucleaire rente, die Engie, de uitbater, zou halen bij het openhouden, gaan afromen, en dat geld gebruiken om de energieprijzen te dempen voor de armsten. Een voorstel dus dat expliciet de PS moet verleiden. “We steken de opbrengst in een fonds voor energiearmoede.”
• En Bouchez gaat verder: hij wijst ook op het dossier van de werkgelegenheid. Op dit moment werken zo’n 6.000 mensen in de nucleaire sector in België. Ook daar is de PS uiteraard zeer gevoelig aan.
• Of het voorstel hout snijdt, is maar de vraag. De Vivaldi-coalitie heeft zichzelf in een haast onmogelijke onderhandelingspositie gemanoeuvreerd tegenover Engie. Want het bedrijf heeft haast alle aanbestedingen gewonnen om nieuwe gascentrales te bouwen: zij hebben geen belang bij de kerncentrales nog open te houden.
• De Franse gigant kan dus lekker achteruit leunen, als de Belgen echt nu plots nog de kerncentrales Doel 4 en Tihange 3 willen openhouden. In plaats van nucleaire rente te eisen, lijkt het logischer dat de Belgische staat net een minimumprijs zal moeten garanderen aan Engie, met dus ook minimum gegarandeerde winst.
• Alleen, het is het zoveelste offensief van Bouchez om de kernuitstap tegen te houden. Door de prijzen eraan te koppelen, maakt hij het extra gevaarlijk voor heel de regering.
• Bij de Vlaamse liberalen zit men ongemakkelijk. Voorzitter Egbert Lachaert (Open Vld) raakte binnen de partij verkozen met de expliciete belofte de centrales open te houden. Maar dat heeft hij bij de vorming van Vivaldi wel ingeslikt. En voorlopig houdt men zich daaraan: men wil de premier niet nodeloos in een lastig parket brengen.
• Vanuit de Kamer is er wel actie: Christian Leysen, nauw verbonden met de Antwerpse haven, wil al veel langer niet van zo’n uitstap weten. Hij werkt nu hard om de deur open te zetten voor een vierde generatie reactoren, kleine, modulaire modellen.
• Dat compromis leek lange tijd in de wandelgangen van Vivaldi in de maak: de huidige centrales allemaal dicht, maar wel een ‘studie’ om nieuwe centrales als optie open te houden.
• Maar Leysen wil meer: hij wil de wet op de kernuitstap wijzigen, zodat kerncentrales wettelijk weer kunnen. Dat is een brug te ver voor de groenen. Maar de N-VA, in forse oppositie op het dossier, heeft al eerder soortgelijke voorstellen neergelegd. Nu doet Leysen het in de Kamer dus ook: “We moeten met een open geest blijven discussiëren over het energiebeleid en het kan niet dat vroegere wetgeving, zoals die over een ‘eeuwige’ kernuitstap van 2003, dan in de weg staat”, zegt hij in Gazet van Antwerpen.