De context: In de EU vond er een duidelijke paradigmashift plaats in hoe de relatie verder moet evolueren.

• De EU wil inzetten op meer strategische autonomie en de handelsrelaties diversifiëren. Ze neemt ondertussen een hardere toon aan tegen China.
• Vorige week sprak Von der Leyen in een speech nog over de nood voor Europa over “het afbouwen van de diplomatieke en economische risico’s met China dat zich assertiever opstelt”.

Op de agenda: Von der Leyen zal samen met Macron in gesprek treden met de Chinese president Xi Jinping over diverse geopolitieke situaties.

• Daaronder vallen de Indo-Pacifische regio, het Midden-Oosten, Afrika en uiteraard de Russische oorlog in Oekraïne. Zo schrijft de South China Morning Post.
• “Er zal gekeken worden om samen te werken naar een mogelijk herstel van de vrede rekening houdende met de internationale wetgeving, in het bijzonder de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne”, zegt het team van de Franse president.

Economische relatie

Tweede item: Ook hoog op de agenda staan de handelsrelaties tussen China en de Europese Unie.

• Beijing uitte al de wens om het ‘Comprehensive Agreement on Investment’ (CAI) – een investeringsovereenkomst tussen China en de EU uit 2013 – nieuw leven in te blazen. Von der Leyen zei dat hier niets van in huis zal komen.
  • Sterker nog, ze verkondigde dat het handelsblok zal bekijken of de investeringen kunnen worden ingeperkt voor Europese bedrijven in China in strategische sectoren zoals robotica en AI.
• Macron gaf ook te kennen dat hij vooral alert zal blijven voor het belang van de Franse bedrijven en dat er een evenwichtige relatie moet zijn.
  • Hij hoopt volgens Bloomberg om een groot miljardenakkoord te verzilveren waarbij China meerdere Airbustoestellen zou opkopen.
• Vorig jaar was China nog de derde grootste handelspartner van de EU qua export. Er staat dus beslist heel wat op het spel. De EU is alvast niet van plan om de banden door te knippen.
  • Het valt best op ook dat China veel waarde hecht aan zijn banden met Europa. In februari stuurde het nog een hoop topdiplomaten langs Europese hoofdsteden.
• Toch wil de EU blijven inzetten op een verdere afbouw en diversificatie van bepaalde toeleveringsketens.
  • Zo kwam de EU recent op de proppen met een plan om strategisch autonomer te worden inzake de aanvoer van kritieke metalen en grondstoffen.

Bekoelde relaties

Wat voorafging: Er zijn meerdere redenen waarom de relatie tussen de EU en China op korte tijd bekoeld raakte.

• Enerzijds komt dat door de handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten die een impact heeft op de handelsrelaties van de EU. De VS probeert China in te dammen en hoopt dat de EU zijn kar inhaakt op het uitgezette traject van de VS.
• Anderzijds trekt de EU ook lessen uit de energiecrisis met Rusland en wil het handelsblok niet meer te afhankelijk zijn van een bepaald land. Tijdens de start van de Russische invasie van Oekraïne bleek dat de EU te zwaar leunde op de Russische import van gas en olie. Vooral Duitsland, de economische motor van de EU, leed hieronder.
  • Ondertussen heeft de EU razendsnel omgeschakeld naar andere leveranciers, maar ze ziet liever geen gelijkaardige crisis ontplooien met andere strategische producten.

Spelen ook een rol: De economische spionage van China is al langer voor velen een doorn in het oog. En dan is er ook nog de Oeigoerse kwestie.

• Via het aankopen of overnemen van Europese bedrijven met vergevorderde technologieën, zoals Duitse roboticabedrijven of Europese biotechnische firma’s, verdwijnen technologie en werkzekerheid richting de Oost-Aziatische grootmacht.
• Tot slot draagt Europa ook meerdere normen en waarden hoog in het vaandel, zoals die van de mensenrechten. Dat China geregeld repressief optreedt tegen de bevolking, alsook de Oeigoeren (een moslimminderheid in het Westen van China) zou mishandelen, is voor sommige prominente Europese figuren een probleem.

(evb)