De Russische autocraat Vladimir Poetin zal de begrafenis van Michail Gorbatsjov niet bijwonen. De iconische laatste leider van de Sovjet-Unie zal daarnaast geen staatsbegrafenis krijgen, aldus het Kremlin.
Perswoordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, zei op donderdag dat het werkschema van Poetin het niet toelaat om zaterdag de begrafenis van Gorbatsjov bij te wonen.
Tegen persagentschap AP zegt hij daarnaast dat Gorbatsjov geen staatsbegrafenis zal krijgen, maar dat de ceremonie “elementen” van een staatsbegrafenis zal hebben, zoals een erewacht. Over waarom Gorbatsjov slechts een “normale begrafenis” zal krijgen, wilde de woordvoerder zich niet uitlaten.
Boeket rode rozen
Woensdagochtend na de dood van Gorbatsjov deelde het Kremlin een korte verklaring, waarin het zijn medeleven betuigde aan de nabestaanden van de oud-Sovjetleider. Donderdag bezocht Poetin het ziekenhuis in Moskou waar het lichaam van Gorbatsjov wordt bewaard, om daar zijn medeleven te betuigen.
Op de Russische staatstelevisie was te zien hoe Poetin naar de open kist van Gorbatsjov liep en er een boeket rode rozen naast legde. Hij stond enkele ogenblikken in stilte, boog het hoofd, raakte de kist aan, sloeg een kruisteken op Russisch-orthodoxe wijze en liep weg.
Complexe relatie
De relatie tussen Gorbatsjov en Poetin was complex. Gorbatsjov had in het verleden geregeld kritiek op Poetins autoritarisme, maar steunde tegelijk de annexatie van de Krim in 2014. En toen de oorlog tussen Rusland en Oekraïne in februari losbarstte, riep hij op tot het beginnen van vredesbesprekingen, tegen de zin van Poetin in.
De begrafenis van Gorbatsjov zal een groot contrast zijn met die van Jeltsin. Toen die in 2007 overleed, riep Poetin een nationale rouwdag uit en woonde hij samen met wereldleiders een grootse staatsbegrafenis in Moskou bij.
Uiteenlopende reacties
Het overlijden op dinsdag van de laatste president van de Sovjet-Unie leidde tot uiteenlopende reacties. Terwijl velen in het Westen Gorbatsjov prijzen, omdat hij een vreedzaam einde van de Koude Oorlog mogelijk heeft gemaakt, wordt hij door de Oost-Europeanen bekritiseerd omdat hij heeft gepoogd de anti-Sovjetsentimenten in de Baltische staten gewelddadig te onderdrukken.
De Rus werd in 1991 opgevolgd door Boris Jeltsin, die de eerste president werd van de Russische Federatie. In 1999 trad hij af als president en werd hij opgevolgd door Vladimir Poetin.
Gorbatsjov zal worden begraven op de Novodevitsji-begraafplaats in Moskou, naast zijn vrouw. De afscheidsceremonie zal worden gehouden in de Zuilenzaal van het Huis van de Vakbonden.
Duitsers herdenken de Rus
Extra aandacht voor de Rus was er wel nog in het Duitse parlement. Daar hielden leden één minuut stilte om de Sovjet-leider te herdenken, die de weg plaveide voor de Duitse hereniging 32 jaar geleden.
“Hij heeft mogelijk gemaakt wat tientallen jaren onmogelijk leek: de Koude Oorlog vreedzaam beëindigen en de verdeling van ons land en ons continent mogelijk maken,” zei SPD-politika Baerbel Bas. “Wij Duitsers hebben veel aan Michail Gorbatsjov te danken”.
“Hij heeft de geschiedenis van ons land en het leven van miljoenen mensen veranderd,” zei Bas. “Zijn moed en zijn houding waren doorslaggevend voor het herstel van onze eenheid.”
Ook andere wereldleiders brachten een hulde aan Gorbatsjov, waarbij de Amerikaanse president Joe Biden hem in een verklaring “een man met een opmerkelijke visie” noemde.
“Als leider van de USSR werkte hij samen met president Reagan om de kernwapenarsenalen van onze beide landen te verminderen, tot opluchting van mensen wereldwijd die baden om een einde aan de nucleaire wapenwedloop”, aldus Biden, die eraan toevoegde dat Gorbatsjovs hervormingen hebben geleid tot “een veiliger wereld en meer vrijheid voor miljoenen mensen”.
(evb)