Vlaams informateur Bart De Wever (N-VA) moest met zijn startnota even terug naar de tekentafel. Na overleg met partijvoorzitters Melissa Depraetere (Vooruit) en Sammy Mahdi (cd&v) bleek dat die laatste graag nog aanpassingen aan de tekst wilde hebben. Beide voorzitters keuren nu de startnota goed. De onderhandelingen voor een nieuwe Vlaamse regering kunnen beginnen.

In het nieuws: Mahdi wilde aanpassingen aan de startnota van De Wever. Die bleken voldoende.

• Nadat Depraetere en Mahdi dinsdagmiddag bij De Wever langs waren geweest, kwam er geen commentaar bij Vooruit of N-VA. Mahdi reageerde wel. “Er is nog wat werk aan de tekst, maar er is gelukkig ook ruimte om nog wat aanpassingen te doen”, klonk het. De cd&v-voorzitter liet duidelijk weten dat de startnota voor hem “nog niet rijp genoeg is” om de onderhandelingen aan te vangen.
• Die aanpassingen zijn gebeurd, en Mahdi laat weten dat hij de onderhandelingen wil opstarten. “De startnota is een uitnodiging om aan tafel te gaan, geen bindend document”, zegt hij. “Er ontbreken voor ons een aantal fundamentele zaken en er zijn een paar elementen waar wij fundamenteel anders naar kijken”. Maar dat kan dus tijdens de formele regeringsonderhandelingen.
• Ook voor Vooruit is de startnota genoeg om tot onderhandelen over te gaan, laat Depraetere weten: “In de nota staan duidelijke openingen om het Vlaamse beleid fundamenteel bij te sturen op het vlak van onder meer onderwijs, zorg, kinderopvang, betaalbaar wonen, mobiliteit en klimaat”.
• Tegelijk zijn er bij Depraetere dezelfde soort bezorgdheden als bij Mahdi. “Op bepaalde vlakken zien we ook nog onvoldoende tegemoetkomingen. De nota is geen voorafname op het regeerakkoord.”

Wat voorafging: Cd&v had nog een aantal werkpunten meegegeven.

• Cd&v wil vooral aanpassingen aan een heilig huisje: de landbouw. De partij wil niet weten van nieuwe milieumaatregelen voor landbouwers. N-VA komt met de reductie van de veestapel en de verbetering van de waterkwaliteit. Maar bij cd&v is de redenering dat de partij in de vorige regering al een toegeving deed door het stikstofdecreet uiteindelijk goed te keuren. Nog meer maatregelen voor landbouwers gaan er niet in.
  • Cd&v focuste in de kiescampagne bewust op de landelijkere gemeentes. Daar wil men verder mee aan de slag. Plattelandsgemeenten moeten meer financiering krijgen, vindt de partij. Nu gaat er nog veel geld naar de grote steden zoals Antwerpen of Gent. Daar was niets over te vinden in de startnota van De Wever.
• Op welzijn houdt cd&v ook het been stijf. Dan gaat het met name over meer geld voor kinderopvang. Bovendien moet de kinderbijslag omhoog.
• Vooruit zet eveneens sterk in op kinderen, maar lijkt daarbij toch uit te gaan van een andere redenering. De partij zette zich sterk af tegen het gevoerde beleid van cd&v op welzijn en wil de kinderopvang aanpakken. Daar moeten extra investeringen komen. De socialisten willen het geld gaan halen bij de kinderbijslag, waar het basisbedrag niet langer automatisch geïndexeerd zou worden.
  • Daarnaast had Vooruit nog andere breekpunten, zoals gratis warme maaltijden in het lager onderwijs. De Wever nam die eis stevig onder vuur, en de vraag is of daar nog veel ruimte voor is.

Genoteerd: Ondanks de verschillen zijn er toch wat gelijkenissen tussen de drie partijen.

• De drie partijen willen strenger zijn voor werklozen. Vooruit komt daarbij met het idee voor een ‘basisbaan’. Na twee jaar werkloosheid moet een werkzoekende die verplicht accepteren. Gebeurt dat niet, dan verliest die zijn uitkerking. N-VA en cd&v voerden al iets gelijkaardigs in: de verplichte gemeenschapsdienst voor wie langer dan twee jaar werkloos is. Vooruit vindt dat geen goede oplossing, omdat het geen volwaardig loon oplevert.
• Ook de erfbelasting moet naar omlaag. N-VA wil die het liefst volledig afschaffen, maar pleit in eerste instantie voor een verlaging. Vooruit deed een voorstel om tot 250.000 euro belastingvrij te erven of te schenken voor de langstlevende echtgenoot en de kinderen.
• Verder zijn N-VA, Vooruit en cd&v het erover eens dat mensen verplicht Nederlands moeten kennen om in aanmerking te komen voor een sociale woning en willen ze de renovatieplicht behouden. Daarbij zou er wel extra financiële steun komen voor mensen die een renovatie niet kunnen dragen.

Vlaamse regering voor het einde van de zomer?

Om te volgen: Hoe snel kan een Vlaamse regering op poten staan?

• De echte onderhandelingen kunnen nu van start, die vermoedelijk tot een regering zullen leiden. Door de uitslag van de verkiezingen zijn er weinig andere opties, beseft men.
• Daarom zal het zo snel mogelijk over de inhoud gaan. Nu bleven vooral Vooruit en cd&v zich profileren naar de achterban toe, om te tonen dat zijn bepaalde strijdpunten in de campagne niet vergeten zijn. Straks wordt het kwestie van elkaar te vinden en water bij de wijn te doen.
• Bij cd&v leeft nog altijd de hoop om een regeerakkoord te hebben voor het einde van de zomer. In N-VA-kringen wordt 21 juli, de nationale feestdag, als richtdatum genoemd.