Het evaluatierapport over de gevolgen van de afschaffing van de opkomstplicht bij de meest recente lokale verkiezingen is klaar. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits (cd&v) lichtte de conclusies van dat rapport toe in de commissie Binnenlandse Bestuur van het Vlaams Parlement. Zo blijkt dat vooral jongeren en kortgeschoolden minder naar het stemhokje getrokken zijn.
Key Takeways
- De Vlaamse regering is het nog steeds niet eens over het al dan niet herinvoeren van de opkomstplicht voor de lokale verkiezingen.
- Dat blijkt uit geluiden die te horen zijn naar aanleiding van een rapport dat daarover klaar is en besproken is in de commissie Binnenlandse Bestuur van het Vlaams Parlement.
- Uit dat rapport blijkt dat vooral jongeren en kortgeschoolden thuisbleven op 13 oktober.
De gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober waren de eerste verkiezingen in Vlaanderen zonder opkomstplicht. Vooraf was er heel wat te doen over die afschaffing. Op de dag van die verkiezingen dook die discussie opnieuw op door de opvallend lage opkomst. 1,8 miljoen Vlamingen vonden het niet de moeite om naar het stemhokje te trekken.
Veel partijen probeerden toen al te voorspellen wat de mogelijke gevolgen waren geweest van die afschaffing van de opkomstplicht. Een onderzoekt van UGent wees echter aan dat het effect ervan maar zeer klein was. Thuisblijvers zouden bij alle partijen hebben gezeten.
Evaluatie
De nieuwe Vlaamse regering maakte snel duidelijk dat er een evaluatie zou volgen over het al dan niet herinvoeren van de opkomstplicht. En daarover is nu een rapport klaar. Dat werd gemaakt door het Centrum voor Lokale Politiek van de Universiteit Gent na het ondervragen van 1.415 Vlamingen.
Op vraag van Nadia Sminate (N-VA) kwam Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits (cd&v) daarover toelichting geven in de commissie Binnenlandse Bestuur van het Vlaams Parlement.
“Er zijn heel wat uiteenlopende meningen rond de opkomstplicht. Uit het evaluatierapport blijkt dat er een grote rol is weggelegd voor politici om de politieke interesse en belangstelling van mensen terug te winnen, zodat ze gemotiveerd zijn om hun stem uit te brengen”, zei Crevits daar, via De Morgen.
De minister zelf is voorstander van een herinvoering van de opkomstplicht. Ze krijgt daarbij de steun van coalitiepartner Vooruit. N-VA, de derde partij in de Vlaamse regering, is dan weer tegen. Crevits vreest wel dat bij een herinvoering nog steeds veel mensen gaan thuisblijven. De minister wil daarom kijken naar de mogelijkheid om per brief te kunnen stemmen.
Praktische redenen
Opvallend is dat uit het rapport blijkt dat mensen niet enkel thuisblijven uit principiële redenen, maar ook om praktische redenen. Het gaat dan om ziektes of andere activiteiten die al gepland zijn. Dat is het geval bij 40 procent van de thuisblijvers.
Jongeren en kortgeschoolden haakten het vaakst af. Hoe ouder mensen zijn, hoe meer kans er is dat ze gaan stemmen. Zo gaat het om 56 procent van de 18 tot 24-jarigen en 86 procent van de 65+’ers. Dat blijkt uit een analyse van HLN. Wie in een moeilijke economische situatie zit of weinig sociale connecties heeft, kwam ook minder vaak stemmen. Dat laatste zorgt er ook voor dat mensen in kleine gemeentes vaker gingen stemmen, vermoedelijk omdat ze meer kandidaten persoonlijk kennen.
Meeste nadeel voor Vlaams Belang en PVDA
Vlaams Belang zag in oktober het meeste van zijn aanhangers thuisblijven. Amper 57,3 procent van hun kiezers ging ook effectief stemmen. PVDA volgt daar kort achter met 63,3 procent.
Aan de andere kant blijken – de weinige overgebleven – Open Vld-stemmers het meest fanatiek. Van hen trok 93,2 procent naar de stembus. Daarachter volgen cd&v (82,4 procent), N-VA (81,5 procent), Vooruit (79,3 procent) en Groen (77,7 procent).
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!