Kleurt het Vlaams regeerakkoord nu 'rood', 'donkergeel' of 'oranje'?

Het Vlaams regeerakkoord kleurt rood, aldus Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Donkergeel, vindt N-VA. En bij cd&v is te horen dat er toch veel van hun eisen ingewilligd worden. Maar wie van de drie doet nu de beste zaak?

Key takeaways

De drie voorzitters van Vooruit, N-VA en cd&v menen dat ze elk iets gewonnen hebben. Verschillende belangenorganisaties trekken die ‘overwinningen’ in twijfel.
Omdat er nog geen volledige begrotingstabel is, is het nog niet duidelijk hoeveel er precies geïnvesteerd wordt in bijvoorbeeld welzijn.
Op het eerste zicht lijkt N-VA de beste zaak gedaan te hebben, ondanks ook toegevingen van hun kant.

Genoteerd: Alle drie de coalitiepartners beweren dat het Vlaams regeerakkoord een bepaalde politieke kleur draagt.

“De klauwen van de Vlaamse Leeuw kleuren rood, beste vrienden, en amper geel”. Dat was te horen bij Vooruit-voorzitter Conner Rousseau toen hij het Vlaams regeerakkoord verdedigde bij zijn achterban. Volgens Rousseau wordt de volgende regering “sterker en socialer dan ooit”. Hij pronkt met extra budget voor Welzijn. “Ik kan u zeggen dat wanneer we de budgettaire tabellen gaan tonen, de mensen bijna gaan achterovervallen van welk historisch bedrag we investeren in welzijn”, meldde hij zondag in Terzake.
Bij N-VA wilde toekomstig Vlaams minister Annick De Ridder (N-VA) “gaan benadrukken dat het om een diepgeel akkoord gaat”, bij de uiteenzetting aan de rest van de partij. Voorzitter Bart De Wever (N-VA) meent dat er weinig verandert nu Vooruit in de regering komt. “Wij gaan op ons elan door van rekeningen die we op orde willen houden. Dat is niet altijd evident als de coalitie wisselt. We gaan belastingen verlagen, het overheidsbeslag stijgt niet en de investeringen in welzijn en onderwijs zijn de juiste. Maar er zit continuïteit in, het tegendeel zou raar zijn”, vertelt hij tegenover de VRT.
En cd&v-voorzitter Sammy Mahdi zegt in De Ochtend op Radio 1 dat hij “wakker is geworden met een Vlaams regeerakkoord dat zeer christendemocratisch kleurt, zeker ook op Welzijn. Ik ben trots dat als we een belofte maken, we die ook waarmaken”. Dat cd&v niet langer de minister van Welzijn levert, deert hem niet. “Het is niet verkeerd dat het eens in iemands anders handen is, zolang wat uitgevoerd moet worden christendemocratisch gekleurd is”.

Vage tekst?

De details: Omdat de volledige begrotingstabel nog niet bekend is, blijven de exacte investeringen nog onduidelijk.

Bij de VRT fileert politicoloog Dave Sinardet het Vlaams regeerakkoord. Hij noemt het “vaag”. “De concrete invulling wordt doorgeschoven naar de volgende jaren”, meent hij. “De erfbelasting wordt verlaagd, bijvoorbeeld. Maar voor wie en met hoeveel precies?”
Als het op budget aankomt, heeft N-VA een belangrijke slag thuisgehaald: de begroting moet in evenwicht zijn tegen 2027 in plaats van 2029. Maar Sinardet ziet toegevingen van N-VA aan de andere twee partijen: “Vooruit en cd&v hebben wat extra budgetten kunnen binnenhalen voor onderwijs, welzijn, voor de VRT en De Lijn”.
Toch nuanceert hij ogenblikkelijk: “Zo moeilijk is dat niet: Vlaanderen is het niveau met de beste budgettaire situatie. Federaal zal dat anders liggen, want links en rechts zullen met minder gezellig nieuws moeten komen voor hun achterban”.
Ook armoede-expert Wim Van Lancker (KU Leuven) blijft het regeerakkoord vaag vinden. “De vragen blijven: hoe groot zullen de investeringen exact zijn, wat is het tijdspad, enzovoort. Om te spreken van het ‘meest warme’ akkoord, moeten nog punten en komma’s op de juiste plaats gezet worden”, meent hij.

Veel organisaties reageren teleurgesteld

Gevolgd: Ondertussen vallen vooral een aantal strengere maatregelen op.

De nadruk op het Nederlands in het onderwijs en het feit dat ouders financiële ondersteuning kunnen kwijtraken als ze niet voorzien in schoolboeken of warme maaltijden voor hun kinderen zijn voorbeelden van N-VA-maatregelen. Bij Van Lancker schieten ze in het verkeerde keelgat. Vooral omdat Vooruit er niet in slaagde om de gratis warme maaltijden op lagere scholen te verplichten, moet Van Lancker zichzelf “even in de wangen knijpen”, tweet hij.
- Rousseau moet niets van die kritiek weten. “Dit is de meest sociale Vlaamse regering ooit, en ik laat me dit niet afnemen door een belachelijke tweet”.
Andere belangenorganisaties klinken ook ongerust. De socialistische onderwijsvakbond is “teleurgesteld” omdat er te weinig concrete maatregelen om het lerarentekort te verhelpen in het akkoord staan, klinkt het. De belangenvereniging voor personen met een handicap zegt “af te wachten”.
Over landbouw is overeen gekomen dat de stikstofregering gaat veranderen vanaf 2031 en dat de overheid en natuurorganisaties voorlopig geen landbouwgronden mogen opkopen. Dat zijn allemaal maatregelen die cd&v voorstelde. Toch reageert ook die sector niet enthousiast. “Het regeerakkoord is te vaag, of zelfs sloganesk, om de Vlaamse landbouwer echt perspectief te geven”, meldt het Algemeen Boerensyndicaat (ABS).
- “Het voorkooprecht voor landbouwers is simpelweg toepassen wat in de pachtwet staat, waarbij landbouwers dezelfde rechten moeten hebben als de Vlaamse Landmaatschappij of Agentschap Natuur en Bos”, meent de organisatie.
- En ook over stikstof is het ABS niet tevreden. “Dit is niets meer dan wat in het landbouwakkoord staat. Hier werd reeds verschillende keren over vergaderd”, aldus voorzitter Hendrik Vandamme.

Conclusie: De socialistische en christendemocratische belangengroepen zijn niet erg tevreden. Hoewel er bijvoorbeeld wel praktijktesten komen op de arbeids- en verhuurmarkt (een wens van Vooruit) of de provincieraden niet worden afgeschaft (op vraag van cd&v), draait het uiteindelijk om het budget. En dat is niet naar wens van links en het centrum. Tegelijk heeft ook N-VA toegevingen gedaan, zo komt het hoofddoekenverbod voor leraren er niet. Maar dat valt minder op zo lijkt het. Ondanks dat Vooruit een breuk eiste met de regering-Jambon, lijkt dit Vlaams regeerakkoord toch opnieuw een geel randje te dragen.