Wat opviel in de Kamer: binnen de meerderheid stond men behoorlijk verdeeld over één element van het debat, dat door cd&v-voorzitter Sammy Mahdi fel naar voren was gebracht, werkstraffen bekend maken op het strafuittreksel of niet?

• Mahdi had heel wat commotie over zichzelf en zijn partij afgeroepen, nadat hij via een TikTok-filmpje vorige vrijdag fel had uitgehaald naar de ‘werkstrafjes’ (sic) die de veroordeelden in die zaak kregen, maar waarbij hij ook fel de verdediging van YouTuber Acid, die de namen van een aantal daders onthulde, had opgenomen.
• Het feit dat Mahdi in z’n video op sociale media zover ging van de maat van de straffen zelf op de korrel te nemen, kreeg cd&v in de Kamer stevig terug in het gezicht. “Ik wil de politici, van meerderheid en oppositie, bedanken die de voorbije twee weken de koelbloedigheid hebben gehad om de rechtstaat te verdedigen, koste wat kost. Dat leverde u misschien geen extra volgers op en geen extra clicks, maar u deed wel wat u moest doen”, zo stelde minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) fijntjes.
• Maar het echte debat in de Kamer, en opvallend genoeg tussen Vivaldi-partijen, ging vooral over de werkstraffen. Want in de slipstream van zijn TikTok-filmpje had Mahdi ook geëist dat voortaan werkstraffen wél op het strafblad en in het strafuittreksel zouden komen. Nu is dat niet het geval: politie en rechters kunnen het wel zien, maar als iemand anders het opvraagt, is het niet zichtbaar. In de woede over de Reuzegomzaak kwam dat vaak terug: “Waarom staat die straf dan niet zichtbaar?”

“De zwaksten en meest kwetsbaren”

• In de Kamer kwam oud-minister van Justitie Koen Geens (cd&v) z’n voorzitter bijtreden, een zoenoffer mogelijks, nadat hij wel eerder deze week de video zelf “ondoordachtzaam” had genoemd.
• “Bij werkstraffen moeten we de rechter de kans geven, op basis van een motivering, te beslissen dat de werkstraf in het strafuittreksel moet staan”, zo stelde Geens.
• Maar die kreeg fors de wind van voren van Groen én van Van Quickenborne zelf.
  • “Werkstraffen komen net niet op het uittreksel, om de toekomstkansen van vele duizenden mensen, vaak jonge mensen, die met Justitie in aanraking komen niet in het gedrang te brengen. Heel vaak zijn dat de zwaksten en meest kwetsbaren die net moeilijk aan een job geraken. We mogen niet onder druk van dergelijke ernstige gebeurtenissen gaan morrelen aan iets wat zijn nut bewezen heeft”, stelde Stefaan Van Hecke, justitiespecialist bij Groen.
  • En ook Van Quickenborne zelf deed de deur fors dicht. “Dit is een alternatief voor de gevangenisstraf, omdat die de mensen wegduwt uit de maatschappij. Als men het systematisch wil vermelden op het uittreksel, maakt men die re-integratie net moeilijker.”
• Tegelijk probeerde het extreemlinkse PVDA het thema van ‘klassenjustitie’ nog eens fors te zetten. “Het is dankzij alle mobilisaties van de jongeren in België, dankzij Acid en zijn video, dankzij de miljoenen jongeren en niet-jongeren die samen protesteerden dat we hier debatteren over klassenjustitie. Het gaat niet over zwaardere straffen, het gaat over ongelijkheid”, stelde Raoul Hedenbouw (PVDA).
• “Collega Hedebouw, de communistische regimes legden in het verleden aan de rechter ook op wat de uitspraak moest zijn in een proces. Dat is niet mijn systeem. Wij leven in een systeem van scheiding van machten, en ik wil dat dit zo blijft”, zo gaf Patrick Dewael (Open Vld) hem lik op stuk.