In het Europees Parlement in Straatsburg mocht Hongaars premier Viktor Orbán een speech houden. Nadien zorgde een scherpe Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen voor een vlammend weerwoord. De relatie tussen Orbán en de rest van de Europese Unie staat weer eens onder druk.

Key takeaways

• Orbán sprak over illegale migratie en wil een strenger beleid, von der Leyen viel Orbán aan over Oekraïne en de Hongaarse relatie met Poetin.
• Orbán reageerde verrast. Hij vindt de opmerkingen van von der Leyen niet gepast.
• Toch kreeg de Hongaarse premier inhoudelijk geen bijval, op zijn eigen fractie na dan.

Gehoord: Viktor Orbán mocht de zitting openen omdat Hongarije de huidige voorzitter van de Raad van de EU is.

• Orbán leek enigszins bedachtzaam: geen grote uithalen naar ‘Brussel’ en de Europese politiek. In plaats daarvan pinde hij zich vast op de inhoud. Zo gaf hij inhoudelijke kritiek op de Europese Green Deal, die volgens hem jobs zou kosten, getuige de vele jobverliezen in de autosector: “Het is een voorbeeld van klimaatbeleid zonder industrieel beleid”.
• Ook een van Orbáns stokpaardjes, migratie, kwam aan bod. Volgens de premier moet Europa ‘hotspots’ oprichten buiten de grenzen van de EU, zodat migranten niet naar binnen kunnen. Want, zo beweerde hij, “illegale migratie leidt tot antisemitisme, geweld tegen vrouwen en een toename van homofobie. Dat zijn de feiten”. Dat kwam Orbán op boegeroep te staan vanuit de parlementszaal: de rechten van LGBTQ-personen werden middels wetten behoorlijk ingeperkt in Hongarije.

“Het achterpoortje openzetten”

Eveneens gehoord: De reactie van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen die er op volgde.

• Von der Leyen besloot het eerst over een andere boeg te gooien. Viktor Orbán heeft heel wat Europese kritiek gekregen door zijn ‘vredesmissies’: gesprekken met Vladimir Poetin en Donald Trump. Von der Leyen rakelde dat weer op: “Er zijn nog altijd sommigen die de oorlog in Oekraïne wijten aan de partij die binnengevallen werd en niet aan degene die binnen viel. Niet aan Poetins honger naar macht maar naar de Oekraïense dorst naar vrijheid.”
• Vervolgens maakte ze het persoonlijk, terwijl ze Orbán aankeek: “Zouden zij ooit de schuld leggen bij de Hongaren voor de invasie van de Sovjets in 1956? Of bij de Tsjechen en Slovaken voor de repressie van de Sovjets in 1968? Of bij de Litouwers voor de aanval van de Sovjets in 1991?”.
• Maar ook over Orbáns opmerkingen rond migratie had von der Leyen nog iets te zeggen: “U zegt dat Hongarije zijn grenzen beschermt en criminelen opsluit. Hoe rijmt u dat met het feit dat vorig jaar mensensmokkelaars vervroegd werden vrijgelaten? Dit is niet de illegale migratie bestrijden. Dat is de problemen over het hek van uw buren werpen”.
• Orbán vindt dat de Europese Unie zichzelf meer moet beschermen tegen oneerlijke concurrentie. Dat is von der Leyen met hem eens. Ze haalde aan dat ze de opmerkingen van Mario Draghi en Enrico Letta ter harte neemt. Maar dan nog haalde von der Leyen uit naar Orbán: “Eén regering in de EU gaat in tegenovergestelde richting. Hoe kan een regering meer Europese investeringen aantrekken als ze Europese bedrijven discrimineert door hen hoger te belasten?”.
• Von der Leyen trok het buitenlands beleid van Hongarije in twijfel. De Hongaarse regering maakte onder meer een veiligheidsdeal met China en versoepelde de visumrestricties voor Russen. “Dat is niet het verdedigen van de Europese soevereiniteit, dit is het achterpoortje openzetten naar buitenlandse inmenging”, vindt ze.

Orbán is verrast

Het weerwoord: Een verbolgen Viktor Orbán kreeg nogmaals het woord.

• “Ik ben verrast door wat de voorzitter gezegd heeft”, verklaarde Orbán. “Ik heb het bewust niet over onze verschillen gehad, omdat we als voorzitter van de Raad van de EU aan het werken zijn voor Europa. Het is niet juist om het over meningsverschillen te hebben als we spreken over het voorzitterschap van de Raad”, meende hij.
• Volgens Orbán is de Europese Commissie een “politiek wapen” geworden. Vervolgens ging hij alsnog in op de opmerkingen van von der Leyen over de oorlog in Oekraïne. “De vrijheidsstrijd in Hongarije mag niet vergeleken worden met de strijd van Oekraïne. Die twee historische gebeurtenissen hebben niets met elkaar te maken. Maar wie wil winnen, moet de moed hebben om te erkennen dat de nederlaag eraan komt”. Orbán vindt dat de EU van tactiek moet veranderen: niet meer inzetten op het militair steunen van Oekraïne maar overleg plegen met Rusland.

Opgemerkt: De slechte relatie tussen Hongarije en de rest van de EU-landen werd door het politieke heen-en-weer maar weer eens benadrukt.

• Orbán kreeg wel bijval van zijn nieuwe Patriotten voor Europa-fractie, waar inmiddels ook Vlaams Belang in zit. Maar van de rest kreeg hij geen blijk van erkenning, zelfs niet van de Italiaanse partij van premier Georgia Meloni, Fratelli d’Italia.
• Normaal zijn Orbán en Meloni erg close, maar nu werd er zelfs door Fratelli d’Italia op Orbán ingehakt wegens het verdedigen van “onze buitenlandse vijand”, zoals partijlid Nicola Procaccini “het bondgenootschap tussen China, Rusland, Iran en Noord-Korea” noemde.