Sinds het begin van de energiecrisis hebben de regeringen bijna al hun aandacht op de huishoudens gericht, door bijvoorbeeld BTW-verlagingen door te voeren en energiecheques aan te bieden. De industriële sector wordt echter ook bijzonder hard getroffen door de prijsstijging. Een tikkende tijdbom, volgens Javier Blas, energiejournalist voor de Financial Times en Bloomberg.
Volgens Blas “gaat de Europese verwerkende sector gebukt onder het gewicht van de hoge elektriciteits- en aardgasprijzen. Terwijl de sector een crisis van enkele maanden verwachtte, rekent die nu op een energiecrisis van enkele jaren, met prijzen die nog lang hoog zullen blijven”, klinkt het in een stuk voor Bloomberg.
Stijgende prijzen zijn al een tijdje een bittere realiteit. Vorige week schakelde Duitsland over op fase 2 van zijn gasnoodplan. De “noodtoestand” (niveau 3) betekent dat de regering maatregelen moet treffen om te rantsoeneren. De Duitse politiek heeft al aangegeven dat voorrang voor gas zal worden gegeven aan de huishoudens, en niet aan de industrie, wat veel Duitsers zorgen baart. Sommige van onze oosterburen geloven dat best nu al dient overgegaan te worden op rantsoenering.
Wij zijn er nog niet, “maar het effect van de prijzen op de industriële activiteit is reeds merkbaar”, merkt Blas op. “De regeringen moeten nu beslissen welke bedrijven financiële steun zullen krijgen en welke niet.” En: “Europa heeft een campagne op continentale schaal nodig om energie te besparen en de vraag te verminderen. Begin nu; wacht niet tot de winter”.
Energie besparen
Het energieverbruik “onmiddellijk” verminderen, dat is de oproep die TotalEnergies, EDF en Engie dit weekend in Frankrijk hebben gedaan. De boodschap is gericht aan huishoudens en bedrijven om hun verbruik van brandstof, olie, elektriciteit en gas te verminderen – om het risico van tekorten en een nieuwe stijging van de prijzen te vermijden.
“De inspanning moet onmiddellijk, collectief en massaal zijn. Elk gebaar telt”, zeggen Patrick Pouyanné (TotalEnergies), Jean-Bernard Levy (EDF) en Catherine MacGregor (Engie) in een zeldzame gezamenlijke verklaring die in het weekblad Journal du Dimanche is gepubliceerd.
Dat drie grote energieproducenten van deze omvang een dergelijke oproep doen, is ongetwijfeld een signaal. Er dreigt een ernstig tekort als Rusland besluit zijn gasleveringen verder te beperken.
“Door deze zomer te handelen zullen wij beter voorbereid zijn op de komende winter en onze gasreserves kunnen behouden”, zeggen de drie bestuursvoorzitters. Het is bekend dat de meeste Europese staten actief werken aan het op peil brengen van hun gasvoorraden tot 80 procent van de capaciteit in de komende herfst. Het gemiddelde ligt momenteel rond de 50 procent.
Golf van faillissementen
Blas vreest dat de prijsstijging langer zal duren dan verwacht: “De termijncontracten voor 2023, 2024 en zelfs 2025, die worden gebruikt om de energiekosten vast te zetten, worden steeds duurder.”
“Neem de tweejarige elektriciteitfutures in Duitsland, die onlangs bijna 200 euro (211 dollar) per megawattuur bereikten. Dit is een recordhoogte en ver boven de hoogtepunten die bereikt werden in december en vlak na de Russische inval in Oekraïne eind februari (…). De situatie is vergelijkbaar in Frankrijk, waar het tweejarig termijncontract voor elektriciteit een recordhoogte van ongeveer 220 euro heeft bereikt.”
En hetzelfde geldt voor gas: “Het kalenderjaarcontract voor 2024 voor TTF-gas, een Europese benchmark, schommelt rond 65-70 euro per megawattuur, dicht bij een historisch hoogtepunt, na een piek van 60 euro in december.”
“Voor onbepaalde tijd geld verliezen”
“Het vooruitzicht om een paar maanden, misschien zes maanden of zelfs een jaar, geld te verliezen was één ding; voor onbepaalde tijd geld verliezen is iets anders”, voegt de energiespecialist eraan toe.
Voor Blas is het nu een zekerheid dat een golf van faillissementen de meest energie-intensieve sectoren zal treffen. Het is nu aan de Europese leiders om te beslissen hoe zij op deze crisis zullen reageren: “Europa zal niet in staat zijn alle energie-intensieve bedrijven te redden. Dat zou ook niet moeten. Wat gedaan moet worden, is eerst de bevoorradingsketens die bedreigd worden en de voedselproductie veiligstellen. De tijd om het verbruik te verminderen is nu, niet wanneer het gas wordt afgesloten.”
(lb/ns)
