De snel groeiende populatie nijlpaarden die voor flinke overlast zorgt in Colombia is volgens nieuw onderzoek al twee keer zo groot als verwacht.

De Colombiaanse drugsbaron Pablo Escobar importeerde eind jaren zeventig vier nijlpaarden naar zijn landgoed: drie vrouwtjes en een mannetje. Na zijn dood in 1993 zijn de dieren ontsnapt en hebben ze zich gevestigd in de Magdalenarivier. Zonder de Afrikaanse droogte en natuurlijke vijanden – zoals krokodillen en leeuwen die soms een babynijlpaard op het menu hebben staan – konden de gigantische herbivoren zich snel voortplanten. Een nieuw, grootschalig onderzoek van onder andere de Universidad Nacional de Colombia laat zien dat er nog meer van deze zogenoemde cocaïnenijlpaarden zijn dan eerst gedacht.

Auto-ongeluk

Een paar jaar geleden is er ook al onderzoek gedaan naar de hoeveelheid nijlpaarden langs de Magdalena. Wetenschappers schatten toen (2020) dat er ongeveer 98 waren. Maar de nieuwe studie, waarvoor een onderzoeksteam de dieren persoonlijk of via een drone heeft geteld, komt uit op een veel groter aantal: 181 tot 215. Bovendien bleek 37 procent van de nijlpaarden nog onvolwassen te zijn. Dat geeft aan dat de populatie nu snel groeit.

Al die nijlpaarden veroorzaken nogal wat overlast. Zo eten ze elk per dag zo’n 50 kilogram planten waardoor andere inheemse herbivoren – zoals otters en capibara’s – worden verdrongen. Ook raken de rivieroevers beschadigd doordat de 3 ton wegende giganten in en uit het water kruipen.

Ze zijn bovendien erg territoriaal en kunnen gevaarlijke situaties veroorzaken. In Afrika sterven er bijvoorbeeld jaarlijks zo’n 500 mensen door een nijlpaard. Alhoewel de situatie in Colombia nu nog onder controle is, veroorzaakte een nijlpaard dit jaar voor het eerst een auto-ongeluk. Het beest overleefde de crash niet, de bestuurder wel.

Alarmbellen

Toen in 2009 een agressief mannetje met de bijnaam Pepe rechtmatig werd bejaagd en gedood, leidde dit tot protesten en uiteindelijk een ruimingsverbod in 2012. Eerder dit jaar zei de Colombiaanse minister van Milieu Susana Muhamad de nijlpaardenpopulatie zelfs te willen beschermen in plaats van te verminderen. Dat deed alarmbellen rinkelen bij wetenschappers die zich zorgen maken over de biodiversiteit in het land.

Als er niks wordt gedaan om de populatie in toom te houden, verwachten de onderzoekers van deze nieuwe studie namelijk dat er in 2035 meer dan 1000 nijlpaarden in de Magdalena en haar zijrivieren zullen dobberen. Ze pleiten daarom voor maatregelen.

“Voorheen was er een geldig argument tegen de bestrijding van nijlpaarden. Onze informatie over het probleem was namelijk beperkt en onze argumenten waren toen nog theoretisch”, zegt de Colombiaanse ecoloog Rafael Moreno tegen het wetenschappelijke tijdschrift Nature. “Maar dat hebben we nu achter ons gelaten. Deze studie toont aan dat dit echt een probleem is en dat de staat dringend in actie moet komen.”

Oplossingen zijn prijzig

Een strategie die momenteel wordt geprobeerd, is chemische sterilisatie door middel van het GonaCon Immunocontraceptive Vaccine. Dat is toe te dienen via een pijltje. Maar de sterilisatie gaat traag, want het is moeilijk om dichtbij de nijlpaarden te komen. In een eerdere studie is berekend dat het 45 jaar zal duren om de populatie op deze manier uit te roeien. Bovendien hangt er een flink prijskaartje aan.

Een andere strategie – het vangen, verdoven en vervoeren van de nijlpaarden per helikopter naar een faciliteit om ze vervolgens te castreren – zou zelfs 52 jaar duren en ook weer heel veel geld kosten. Beide berekeningen zijn gemaakt met de oude nijlpaardenaantallen en zullen in werkelijkheid dus nog hoger zijn.  

Veel onderzoekers pleiten daarom voor het ruimen van de dieren. Ze zeggen dat dit de snelste en meest humane manier is om het probleem op te lossen voordat het uit de klauwen loopt. “De beslissing om een nijlpaard te doden heeft een moreel gewicht. Maar het gewicht van de andere beslissing – niets doen – is veel groter”, zegt Moreno. “Ik hoop dat de politici dit zullen begrijpen.”