Van Peteghem krijgt zijn ‘staatsbonbon’ niet: “Vlak voor verkiezingen dit soort maatregelen? We moeten goede huisvader zijn”: De Croo doet deur keihard dicht over fiscale korting

“We moeten een goede huisvader zijn.” Premier De Croo maakt brandhout van de plannen van provinciegenoot en electorale rivaal Vincent Van Peteghem (cd&v). Die wilde na z’n stunt vorige zomer opnieuw uitpakken met een kortlopende staatsbon, mét verlaagde roerende voorheffing. Maar zo’n “staatsbonbon”, zoals die smalend in de kern genoemd wordt ondertussen, een electoraal cadeautje zo vlak voor de verkiezingen, gunt men Van Peteghem dus niet. De Croo doet de deur dicht: “Er is vandaag binnen de regering geen overeenstemming en er is een negatief begrotingsadvies”, zo stelt hij. En hij waarschuwt voor discriminatie: “We moeten opletten iedereen gelijk te behandelen. Het zou raar zijn dat de overheid een fiscale korting geeft voor het eigen product en andere producten dan wél de volle pot betalen qua roerende voorheffing.” Zo lijkt nu al duidelijk dat morgen op de kern Van Peteghem niet de voltallige ministerraad meekrijgt. Misschien was dat ook nooit het plan.

In het nieuws: De premier stapt in de boksring, tegen zijn eigen vicepremier.

De details: Van Peteghem wordt gesmaakt in de kern “omwille van z’n droge, Engelse humor”, maar tegelijk “is hij ook moeilijk te lezen, zeker qua lichaamstaal”. Het maakt dat de cd&v’er een buitenbeentje is in de kern, zonder politieke familie ook in Vivaldi.

“Talent wins games, but teamwork and intelligence win championships.” Die quote van Michael Jordan is ver weg voor Vivaldi, als het over het dossier van de staatsbon gaat. Want al dagen gaan de slagen heen en weer, met wederzijdse jabs en uppercuts, tussen cd&v en Open Vld.
Tot nu toe ging het vooral tussen Van Peteghem en staatssecretaris van Begroting Alexia Bertrand (Open Vld). Maar De Croo zelf stapte vanmorgen ook in de ring, wat als premier toch een gewaagde positie is.
Op Radio 1 zette hij de puntjes op de i:
- “Er is geen overeenstemming binnen de regering en een negatief begrotingsadvies.”
- “We moeten iedereen gelijk behandelen. Het zou raar zijn als de overheid een korting geeft voor het eigen financiële producten dan wel discrimineert op andere spaarproducten die de volle pot aan roerende voorheffing moeten betalen.
- “Dit soort maatregelen zijn slechts heel uitzonderlijk toegepast, één keer in 2011 en één keer vorig jaar.”
- “Dit dossier was al eind december klaar, en ik wil als goede huisvader wel de juiste beslissingen kunnen nemen, zeker met onze huidige budgettaire uitdagingen.”
- “Zo vlak voor de verkiezingen dit soort maatregelen nemen als regering, daar moeten we voorzichtig mee zijn.”
- “Als je kijkt naar termijnrekeningen vandaag, dan liggen die tarieven een stuk hoger dan een aantal maanden geleden.”
Meteen is duidelijk hoe klein de appetijt is bij de Vlaamse liberalen om nog veel te gunnen aan Van Peteghem. Idem bij Groen, waar men zich in de Kamer al veel langer openlijk ergerde aan de fiscale cadeaus die Van Peteghem deze zomer mocht uitdelen, door die uitzonderlijk verlaagde roerende voorheffing.
Bij de andere partijen heerst meer gelatenheid: Vooruit verzet zich eigenlijk niet meer, maar wil wel het totale bedrag beperken. En PS en Ecolo willen elk in ruil wel iets, met name de getrouwheidspremie op spaarboekjes schrappen, en financiering om gronden aan te kopen in de strijd tegen de klimaatverandering.
Tegelijk is er wel de running joke in de ploeg: ‘de staatsbonbon’ zo wordt het dossier van Van Peteghem ondertussen gedoopt, als een cadeautje, snoepgoed voor de spaarder, dat uitgedeeld moet worden aan de kiezers van Van Peteghem. PS, Vooruit en Ecolo lijken geneigd dat te willen geven, in een klassieke ruiloperatie.
Vanmorgen maakte het Agentschap voor de Schuld ook de rentetarieven voor de nieuwe staatsbon bekend. De vorige staatsbon klokte af op 2,81 procent netto rendement op één jaar. Dat geeft het Agentschap alvast niet opnieuw:
- Komt er toch nog een korting in de roerende voorheffing, dan zal het rendement 2,55 procent zijn op één jaar.
- Betaalt men de volle pot van 30 procent roerende voorheffing, dan is het netto rendement maar 2,10 procent op één jaar.
Dat laatste lijkt niet genoeg om beleggers opnieuw massaal over de streep te trekken. “Men had nochtans ook kunnen kiezen om die rente dan gewoon bruto hoger te zetten”, is in liberale kringen te horen.

De vraag: Is het daarmee helemaal dood? Van Peteghem geeft niet af.

“Geen commentaar”, was vanmorgen te horen bij vicepremier en minister van Financiën Van Peteghem. A stiff upper lip is voorlopig het devies, nadat de cd&v’er zondag nog vol in de aanval ging, en stelde “aan de kant van de spaarder te staan”, haast als enige in de regering. “We gaan morgen het dossier inhoudelijk verdedigen op de kern, meer valt er niet te zeggen”.
Wie aandringt, hoort wel de ergernis in de wandelgangen bij cd&v over hoe heel de discussie rond de nieuwste staatsbon wordt weggezet als “één groot electoraal spel”. “Terwijl we met de regering in oktober gewoon beslist hadden het over te laten aan het Agentschap voor de Schuld, dat staat in de notificaties van de kern toen. En het is dat Agentschap dat z’n rol heeft gespeeld, en nu mag en kan het niet”.
Feit is dat in regeringskringen de ergernis wederzijds is. De relatie tussen de premier en het kabinet van de cd&v-vicepremier is al langer verzuurd. Dat is een animositeit die nog dateert van de Zweedse regering, toen De Croo regelmatig in botsing kwam met toenmalig vicepremier Kris Peeters (cd&v).
De vicepremier zelf is ondertussen vervangen, en Van Peteghem zit in de plaats, maar het team errond is hetzelfde, en dat weet De Croo maar al te goed. De ergernis is gebleven.
Bovendien is Van Peteghem iemand van een heel andere stijl dan Peeters. De man uit De Pinte legt binnen Vivaldi veel minder zichtbaar zijn kaarten op tafel, en is voor de andere vicepremiers ook vaak moeilijk te lezen.
“Hij is door zijn lengte al speciaal, maar zijn lichaamstaal verhult tegelijk ook veel. Je weet niet altijd wat je eraan hebt, of wat hij denkt. En hij zegt dat ook vaak, misschien bewust, niet op de kern”, zo getuigt een regeringslid. “Maar hij is niet onpopulair: hij heeft heel goeie, droge Britse humor.”
Alleen: Van Peteghem durft wel degelijk soloslim te gaan, tegen de premier in. Dat bewees het dossier van de ‘staatsbonbon’ de afgelopen dagen: hij geeft niet af, en maakt er op vier maanden van de verkiezingen echt een strijd van.
Eentje die hij moeilijk lijkt te kunnen winnen, al was het maar omdat De Croo finaal de agenda beheert, én met begroting ook het departement dat voor heel veel een stokje kan steken. En anders dan met voorganger Eva De Bleeker (Open Vld) heeft de premier een uitstekende relatie met Bertrand, die als waakhond van de eerste minister geldt: niemand geloofde de afgelopen 48 uur dat het echt om een duel Bertrand-Van Peteghem ging. Vanmorgen kwam de ware uitdager in de ring: De Croo zelf.

Opvallend: Het ratingbureau Fitch behoudt hun score van “AA-“ voor België. Maar ze zetten er wel een “Negative Outlook” bij.

Ratingbureaus beoordelen de kredietwaardigheid van overheden, en dus finaal bepalen ze mee aan welke kost landen zich kunnen gaan financieren voor hun schuld. De ratings die België dus krijgt van Moody’s, Standard and Poor’s, en Fitch als kleinste, zijn van belang.
Maar tegelijk zijn hun rapporten ook electorale argumenten: wordt het land goed geleid, financieel? En bij het jongste nieuws van Fitch gelden toch behoorlijk andere interpretaties.
“Fitch behoudt de rating voor ons land. We hebben de voorbije legislatuur grote inspanningen gedaan om ons tekort terug te brengen. Dat was voor Open Vld tijdens de budgettaire onderhandelingen altijd het uitgangspunt en zal het altijd blijven”, zo klopt staatssecretaris van Begroting Bertrand zich op de borst bij het nieuws van Fitch.
Niet zo bij Sander Loones (N-VA), de begrotingsspecialist van de oppositie. Die heeft het rapport ook gelezen en wijst vooral op de “𝗡𝗲𝗴𝗮𝘁𝗶𝘃𝗲 𝗢𝘂𝘁𝗹𝗼𝗼𝗸”, die het ratingbureau geeft: ze verwachten dat de rating van België onder druk gaat komen.
Daarbij moet gezegd dat er een pak opmerkingen in het rapport van Finch staan. Belangrijkste: “België zal op de Europese strafbank van de ‘Excessive Deficit Procedure’ komen”, zo voorspellen de analisten.
Bovendien noemt Fitch de begrotingsinspanningen van België “onvoldoende om tot een stabilisatie van de schuld op middellange termijn te komen”.
“Dat de regering-De Croo er niet in slaagt om stevig te hervormen, ook dat heeft Fitch goed begrepen”, zo zegt Loones. In het rapport spreekt men immers expliciet over de “mislukking van onderhandelingen over een fiscale hervorming”, net zoals het probleem van de Europese steunfondsen, die maar niet uitbetaald raken vanuit de Europese Commissie, omdat België de voorwaarden niet vervult.

Gevolgd: De Europese industrie spreekt in Antwerpen met Ursula von der Leyen en Alexander De Croo over de opties om uit de moeilijkheden te komen.

Vandaag in Antwerpen bij BASF voor De Croo, eind deze week is er een grote Ecofin-top in de AA Gent-Arena voor Van Peteghem: ook over het voorzitterschap van de EU houdt Vivaldi een race, om elk zijn of haar Europese hoogmis te kunnen houden.
De Croo is dus al aan de beurt: hij verzamelt met Commissievoorzitter von der Leyen, die ook op kiescampagne is uiteraard, een groep Europese topmanagers uit de industriewereld op de site van BASF in de haven van Antwerpen, het grootste chemiebedrijf van België.
Het is vooral een verlanglijstjes-vergadering: de industriebedrijven stellen een eisenpakket voor om de achteruitgang in de sector een halt toe te roepen, de ‘Antwerp Declaration’. Dat pakket wordt overhandigd aan de Commissievoorzitter en de premier.
Grote spelers als Bayer, Ineos en BASF maken zich zorgen om de concurrentieslag. De Verenigde Staten gooiden een enorm steunpakket naar hun industrie, de ‘Inflation Reduction Act’, en China kent een industriële overcapaciteit met veel export naar Europa. Daardoor is Europa steeds minder aantrekkelijk voor de industrie om zich hier te vestigen.
Specifiek voor België zijn er dan nog extra hoge energieprijzen, ten opzichte van de buurlanden. En door het lang uitblijven van het Vlaams Stikstofakkoord is er veel rechtsonzekerheid gecreëerd, is te horen. Oliereus ExxonMobil twijfelt bijvoorbeeld of het wel moet uitbreiden naar Antwerpen doordat het vreest dat het geen vergunning krijgt.
De strengere Europese milieuregels voelen voor veel bedrijven als een blok aan hun been. Het eisenpakket moet op langere termijn dan ook leiden tot een European Industry Deal naar analogie met de Green Deal, hoopt men. Volgens chemiekoepel Essenscia is het “onmogelijk alle klimaat-, natuur- en milieudoelstellingen tegelijk te realiseren zonder in te boeten aan economische ontwikkeling, groei en welvaart.”

Om te volgen: Melissa Depraetere (Vooruit) gaat nu finaal toch de Antwerpse uitslaande brand blussen.

“Neen, hij is geen racist, maar hij heeft wel racistische uitspraken gedaan en dat is niet oké. Als politicus heb je een voorbeeldfunctie en dan hoort het niet dat je zo een uitspraken doet.”
Het was een communicatief erg dunne lijn die Depraetere bewandelde, gisteren in De Tafel van Gert, niet toevallig gekozen om dat soort boodschap te gaan zetten: de weerstand bij pakweg Terzake zou wel iets steviger geweest zijn.
Maar Vooruit moet door de zure appel bijten, nadat het ontslag van Antwerpse schepen Tom Meeuws helemaal ontplofte in diens gezicht én dat van de partij. Meeuws had immers een heel verhaal afgestoken over “de brutale machtssfeer in het college moe zijn” en “de agressieve stijl van N-VA beu te zijn”, om zijn ontslag te duiden. Daarbij ook een dikke sneer, nauwelijks verhuld, naar zijn collega-schepen Jinnih Beels (Vooruit), die met coalitiepartner N-VA in Antwerpen wel zoete broodjes zou bakken.
Alleen, een dag later al bleek dat er meer aan de hand was geweest: Meeuws had in een meeting zijn collega-schepen Nabilla Ait Daout (N-VA) de “mocroschepen” genoemd, en over partijgenote Beels sprak hij meermaals als “ons bruin”. Op een receptie had hij ook de grap gemaakt dat “Palestijnen hier geen jobs namen, maar in Gaza wel volop tunnels kunnen graven”.
Doordat Ait Daout het incident op mail had gezet, naar Beels, werd het plots een stok om Meeuws mee te slaan. Die was nationaal al opzij gezet door Conner Rousseau (Vooruit): niet hij, maar Beels, kreeg de prominente plaats van lijsttrekker voor de Kamer in Antwerpen. Meer dan vermoedelijk was zijn exit de vlucht vooruit.
Dat deed Meeuws vervolgens zo heftig, waarbij hij overal ging toeteren over “een karaktermoord”, dat het heel de Antwerpse Vooruit-afdeling verder in twee deed splijten, in de kampen Meeuws en Beels.
Onder meer Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit) en Kamerlid Ben Segers (Vooruit), niet toevallig twee mensen die bij de lijstvorming nationaal een stevige stap opzij moesten doen, uiten publiek hun steun voor Meeuws, en dus tegen Beels en de nationale leiding.
Ook oud-schepen Robert Voorhamme (Vooruit) nam fors de verdediging op van Meeuws, ex-schepen en gemeenteraadslid Güler Turan (Vooruit) verklaarde zelfs dat ze “niet op één lijst van Vooruit met deze mensen gaat staan”, aan Gazet van Antwerpen. ‘Deze mensen’ zijn dus voor alle duidelijkheid Beels en co. “Deze groep heeft Tom uitgespuwd”.
Heel wat brokken om te lijmen dus voor Depraetere, die meteen een eerste crisis als voorzitter beleeft: een test voor haar eigen autoriteit als partijleider, na de bijzondere directe en wat brutale leidersstijl die Rousseau introduceerde als voorzitter.
Deze week trekt ze naar de afdeling in Antwerpen, nadat ze gisteren al een heftig partijbureau moest leiden, met heel wat kritische vragen. Ook onder Rousseau etterde het conflict tussen Beels en Meeuws, en toen al wist de partijtop zeer goed dat er een majeur probleem tussen beiden was, maar de etterbuil bleef altijd dicht.
Voor de oud-voorzitter uit Sint-Niklaas is heel de affaire bijzonder vervelend nieuws: alweer komt Vooruit immers in de problemen met een incident rond racistische uitspraken. Het brengt onherroepelijk de associatie met de reden waarom Rousseau finaal moest gaan: zijn eigen uitlatingen tijdens een nachtelijk cafébezoek, die in een proces verbaal van de politie in Sint-Niklaas belandden.
En ook voor Depraetere kon de timing niet slechter: zij heeft net van de strijd met extreemrechts en Vlaams Belang het speerpunt van de kiescampagne gemaakt. Maar kan dat geloofwaardig zijn, als eigen kopstukken dergelijke uitspraken doen?
Tegelijk houdt Depraetere de deur nog altijd open, om Rousseau op de Vooruit-lijst te krijgen: “Ik zou dat persoonlijk fijn vinden. het belangrijkste is de manier waarop hij terugkeert. En of hij dan iets uit de situatie geleerd heeft. Dan moet de kiezer maar oordelen.” Een comeback kan dus, als het met genoeg introspectie en leercurve gepaard gaat, in de communicatie, voor de Vooruit-top.

On the campaign trail: Wat met TikTok als campagnekanaal, nu de Europese Commissie een onderzoek opent?

De Europese Commissie is officieel een onderzoek gestart naar TikTok: ze gaan controleren of het populaire platform Europese regels over de bescherming van minderjarigen overtreedt. De Europese Digital Service Act is daarover nogal duidelijk: kinderen mogen niet overdreven blootgesteld worden aan dezelfde soort content, en meegezogen worden in een trechter, het zogenaamde “rabbit hole-effect”. Daarbij gaat men via het algoritme van de app steeds verder door op één soort content, die steeds extremer wordt. Ook de reclamewetgeving wordt niet nageleefd, zo lijkt.
De boetes vanuit de Commissie zijn niet min: het kan tot 6 procent van de jaaromzet van TikTok gaan. Maar er is meer aan de hand. Verschillende veiligheidsdiensten in het Westen wijzen er immers op dat er bijzonder nauwe banden zijn tussen het Chinese regime en de eigenaars van de app.
Een rapport van het Network Contagion Research Institute eind vorig jaar wees er nog op dat er duidelijke links zijn tussen het promoten en onderdrukken van bepaalde topics op het platform, en de grote politieke lijnen van het Chinese regime.
De vraag voor Belgische politici is meteen in hoeverre ze willen investeren en zich als politicus manifesteren op het platform. Een pak grotere namen zoals Jos D’Haese (PVDA) of Petra De Sutter (Groen) zijn erg actief op het platform, in eigen land. Zeker PVDA lijkt allerminst van plan om die spreekbuis zelf te gaan afsluiten, ondanks de dubieuze reputatie van het platform.
In de UK trokken de grote politieke partijen, de Conservatieven, Labour en de Liberaal-Democraten zich zelf preventief terug van het omstreden platform: zij willen allen niets meer te maken hebben met TikTok. Het effect is tegelijk dat het platform nu volledig is overgelaten aan onder meer Nigel Farage en zijn ‘Reform’-partij of uiterst linkse politici.

Genoteerd: België neemt deel aan de Europese operatie om handelsschepen in de Rode Zee te beschermen tegen aanvallen van de Houthi’s: Operatie Aspidès.

Het was een beetje te voorspellen, omdat het Belgische fregat Louise Marie toch al richting het Midden-Oosten koers had gezet. Maar nu gaat het deelnemen, samen met een pak andere EU-landen, aan de EU-operatie Aspidès. Dat is Oudgrieks voor ‘Schild’. De opdracht is om handelsschepen te escorteren en te patrouilleren van de Rode Zee tot de Golf van Aden, door grote delen van de Indische Oceaan.
Het gaat hierbij om een defensieve missie, het is niet de bedoeling dat de Europese fregatten schepen van de Houthi’s actief aanvallen. Enkel als er een directe bedreiging is voor een handelsschip, dan wordt er gereageerd. Bovendien zullen er nooit aanvallen komen op Jemenitisch grondgebied of in de territoriale wateren van de omringende landen.
De missie loopt dus naast en samen met Operation Prosperity Guardian, waarbij de Amerikanen het voortouw nemen, samen met onder meer de Britten, Australiërs, Qatar, maar ook Nederland en Denemarken, om wél de strijd tot bij de Houthi’s in Jemen te brengen. De afgelopen dagen voerden die aanvallen uit op een luchtmachtbasis van de Houthi-rebellen, die van daaruit handelsschepen viseren.
Binnen de Belgische regering was er stevige onenigheid of er wel een schip gestuurd moest worden. Het leek voor de hand te liggen dat het land deel zou nemen, doordat Aspidès een uitbreiding is van de huidige operatie Agenor, waar België de leiding nam. Maar de Louise-Marie beschikt over niet zoveel afweersystemen: de vraag blijft of het fregat ook daadwerkelijk militair veel kan bijdragen.
Ook op leidinggevend vlak blijft België op de achtergrond. Het bevel wordt gevoerd door een Griekse contra-admiraal met een Franse adjunct, vanuit de Griekse stad Larissa. Italië voert dan weer het tactische commando op zee.

Om te volgen (2): De PS worstelt met een imam die in het Brussels Parlement kwam opdraven met de Koran. Andermaal komt zo religie als splijtzwam naar boven.

Vrienden gaan ze niet meer worden, PS en MR. Maar Georges-Louis Bouchez (MR) kwam gisteren zowaar met de eis dat de PS één van hun Brusselse electorale kanonnen, Brussels Parlementslid Hasan Koyuncu, moet ontslaan als ondervoorzitter van het Brussels Parlement. Eerder al eiste de MR een onderzoekscommissie.
Zo strooien Bouchez en co verder zout in de wonde van de PS in Brussel, als het over de interne strijd van de ‘seculieren’ versus de ‘gelovigen’ gaat.
Alles draait daarbij om een evenement dat de immer fijn geklede Koyuncu, van Turkse origine en een stevige aanhanger van het Erdogan-regime daar, organiseerde in het Brusselse halfrond. Daarbij werd via de organisatie ‘Friends of Brussels’ een omstreden imam van Pakistaanse origine, Muhammed Ansar Butt, uitgenodigd in het Parlement. De man begon er zowaar verzen van de Koran te reciteren vanop het spreekgestoelte, wat op video werd opgenomen, en vorige week publiek gemaakt werd.
De verontwaardiging was groot bij heel wat partijen die vonden dat kerk en staat toch best gescheiden blijven, en zij konden dat soort optredens niet smaken. Reprimandes voor Koyuncu volgden. Op kop de voorzitter van het Brusselse Parlement zelf, Rachid Madrane (PS), die tot de seculiere vleugel van de PS behoort, en bij de lijstvorming voor de verkiezingen kaltgestellt werd door rivaal Ahmed Laaouej (PS), die tot de gelovige vleugel behoort.
Overigens kwam Koyancu al eerder in opspraak, toen hij probeerde samen met andere Brusselse Parlementsleden van Turkse origine een herdenking van de Armeense genocide te verhinderen. Voor de verkiezingen van 9 juni kreeg Koyuncu een mooie 9de plek op de lijst: hij wordt met gemak herkozen, als er geen wiel meer afvliegt.

Peil, peil, peil: Morgen een nieuwe peiling, de Wetstraat houdt de adem in.

Altijd zenuwachtig in politieke kringen als het om populariteitstesten gaat, maar nu meer dan ooit: het weekblad Knack pakt morgen uit met peilingen. Doordat die niet eerder peilde, is er wel weinig vergelijkingsbasis, behalve vorige verkiezingen.
De basis van 2.600 respondenten doet vermoeden dat het breder heeft gepeild dan alleen Vlaanderen als kieskring: een beeld per provincie geeft een veel beter zicht op het aantal mogelijke zetels dat elke partij zou halen. Alleen is het nadeel dat de foutenmarge dan ook wel omhoog gaat. Morgen weet u meer.