De financiële wereld was deze week in de ban van het rentebesluit van de Ferderal Reserve, die uiteindelijk toch pas op de plaats maakte. Als in valutaland straks de balans van het eerste halfjaar wordt opgemaakt, zijn de zloty, forint en kroon waarschijnlijk de grote verrassingen.
Het is toch even slikken voor wie de zomervakantie in Oost-Europa gaat doorbrengen. De valuta’s van landen zoals Polen, Tsjechië en Hongarije zijn dit jaar behoorlijk gestegen. Afgezien van de Hongaarse forint, noteren de munten van landen in de regio zelfs alweer aanzienlijk hoger dan voor de Russische invasie van Oekraïne. In de weken na het begin van de oorlog, viel de forint met bijna 10% terug. De schade bij de munten van Polen en Tsjechië was iets kleiner. Behalve door een scherpe daling van het handelsverkeer met Rusland, was dat ook het gevolg van de flinke stijging van olie- en aardgasprijzen. Zonder eigen energiebronnen leunen deze landen sterk op import. En dat werd in één klap een stuk duurder.
Draai op de energiemarkt
De energiemarkt heeft het afgelopen jaar echter een flinke draai gemaakt. De prijs van een vat Brent-olie is in de afgelopen twaalf maanden gedaald van ruim 110 tot iets meer dan 73 dollar. Die glijvlucht vormt een flinke impuls voor de betalingsbalans van Oost-Europese landen, die opeens een stuk minder kwijt zijn aan de energie-import. Dat is echter niet de enige aanjager van de zloty, forint en kroon. In reactie op de door hogere brandstoflasten aangewakkerde inflatie, begonnen de centrale banken in Oost-Europa al in de tweede helft van 2021 de rente te verhogen. Daarmee hadden ze ongeveer een jaar voorsprong op de ECB. Door dat snelle handelen in combinatie met de dalende energieprijzen, loopt de inflatie in de drie landen sneller terug dan in de rest van Europa.
Renteverschil werd steeds kleiner
De inflatie in Polen kwam in mei bijvoorbeeld uit op 13,0 procent. In februari was dat nog 18,4 procent. De inflatie ligt weliswaar nog altijd een stuk hoger dan de beleidsrente van 6,75 procent. Maar het verschil van de 6,25 procent is aanzienlijk kleiner dan de ruim 10 procent van enkele maanden geleden – en steekt steeds gunstiger af tegen de zogeheten reële rente van -4 procent in de Europese Unie. Het krimpende verschil was de afgelopen maanden voor veel partijen aanleiding om vermogen aan te houden in zloty, kroon en forint. Overigens zijn er allerlei zaken die roet in het eten kunnen gooien bij de valutaopmars van het trio.
Donkere wolken boven zloty, forint en kroon
Deze maand doet het Europese Hooggerechtshof bijvoorbeeld uitspraak over een risicovolle hypotheekconstructie die Poolse banken voor 2009 aanboden. Dit kan voor enige onrust zorgen in de banksector. Een andere onzekere factor zijn de verkiezingen in Polen, die komend najaar plaatsvinden. Bovendien lijken de Oost-Europese centrale banken voor te sorteren op een verlaging van de beleidsrente in de loop van 2023. Dat vormt een behoorlijk contrast met de Europese Centrale Bank, die voorlopig nog niet klaar lijkt met het opschroeven van de rente. De kans is dan ook groot dat de magie van de zloty, forint en kroon straks is uitgewerkt. Maar in de tussentijd is een vakantie in Oost-Europa net even wat minder voordelig dan het lijkt.
Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.
