Toch een beetje een constante, het ABVV dat altijd dat tikje stoerder moet zijn dan de christelijke vakbond ACV of de liberale ACLVB. En dus hebben die eersten het vandaag over een ‘nationale staking’, waarbij ze graag de borst vooruit zetten, terwijl de andere twee het op een ‘actiedag’ houden.

Wat het ook is, het effect is er alvast. Geen uitzendingen van onder meer Villa Politica en De Afspraak bij de openbare omroep, waar de mededeling van de vakbonden wel gewoon op de site gepubliceerd staat: ook wel een vreemd zicht.

Maar er is meer:

• grote verstoringen bij het openbaar vervoer, heel weinig vluchten op Zaventem, geen enkele in Charleroi en vooral economisch heel schadelijk, de havens van Antwerpen en Zeebrugge liggen stil. Ongeveer in vier op tien productiebedrijven zouden er acties zijn.
• Zeker in Franstalig België wordt de staking goed opgevolgd: daar is zo goed als geen openbaar vervoer of postbedeling en zijn zelfs enkele supermarkten gesloten.

De reacties in de Wetstraat: De liberalen en het VBO willen wel héél het systeem lossen, met enkel onderhandelingen op bedrijfsniveau.

• Voorspelbaar alvast is dat PVDA heel actief opduikt om de actie te steunen. Voorzitter Raoul Hedebouw (PVDA) spreekt z’n steun uit aan de “werkende klasse”. Hij viseert meteen de PS: vicepremier Pierre-Yves Dermagne mag voor hem de KB’s die de lonen blokkeren, niet tekenen.
• Zo gaat het andermaal over de eis van de vakbonden om het huidige systeem van loonoverleg te hervormen. Daarbij geldt de loonnormwet als steen des aanstoots: doordat via de automatische index de lonen in België veel sneller gaan stijgen dan in de buurlanden, dreigt tot 2025 in twee opeenvolgende interprofessionele akkoorden geen enkele marge voor stijging van de lonen. De PVDA blaast daarover al jaren in de nek van de PS, die het systeem ook weg willen.

Opvallend: in de Vlaamse regering toont minister van Werk Jo Brouns (cd&v) dan weer openlijk “veel begrip voor de ongerustheid van onze werknemers”. 

• “We hebben immers geen enkel idee hoelang de energiecrisis zal duren, wat maakt dat beleidsmakers voortdurend moeten rijden en omzien”, zo stelt hij, waarbij hij de staking wel niet goedkeurt.Dat lijkt toch frontaal in te gaan tegen zijn collega-minister in de Vlaamse regering Matthias Diependaele (N-VA). Die heeft de post Begroting, en gaat flink tekeer: “Bedankt aan alle Vlamingen die vandaag wel gaan werken. Staken in economisch erg moeilijke tijden is totaal onverantwoord. Terwijl we zouden moeten samenwerken, spelen de vakbonden met onze toekomstige welvaart en schaden ze de competitiviteit van onze bedrijven.”
• Ook Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert haalde vanmorgen op Radio 1 uit naar de stakers: “De vakbonden vergissen zich vandaag van vijand. De energieprijzen gingen door het dak door de oorlog in Oekraïne. De overheid en onze bedrijven vechten daar evenzeer tegen. We zitten allemaal in de miserie. Tegen elkaar oorlog voeren brengt ons niet tot oplossingen. In het Kremlin zit iemand die zit te lachen als hij dit ziet.”
• Lachaert brak andermaal een lans voor het voeren van loonoverleg op bedrijfsniveau. Dat is een oude droom van de liberalen, die kritiek hebben op de “veel te collectivistische aanpak vandaag”. “Maar de vakbonden willen dat niet, want dan verliezen ze hun macht over de onderhandelingen”.
• De liberalen geven zo een schot voor de boeg in de discussie die op federaal regeringsniveau wacht: daar zal nu toch moeten onderhandeld worden over de lonen, nadat het sociaal overleg in de Groep van Tien mislukte. Het idee van de PS, om toch per sector loonsverhogingen toe te staan, schiet Lachaert dus af: hij wil het wel vrijlaten, maar dan op bedrijfsniveau.

Opvallend genoeg pleit ook het VBO daar vandaag nog eens voor. Pieter Timmermans, de baas van de Belgische werkgeversorganisatie, wil best de loonnormwet lossen, als dan ook de automatische index wordt geschrapt. “Dan zouden we eindelijk een loonvormingsproces hebben zoals in Nederland, Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Italië en Spanje”, zo schrijft hij.