Een Marssonde van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Hope, heeft voor het eerst HD-foto’s genomen van de achterkant van Deimos, een van de Martiaanse manen. Dinsdag volgt een tweede primeur: als alles goed gaat, zal een Arabische robot voor het eerst op de maan rondrijden, tevens de eerste commerciële missie naar het hemellichaam.

Why it matters: De Verenigde Arabische Emiraten zijn een opkomende speler in de internationale ruimtevaart. Hoewel het ruimteagentschap van het land pas in 2014 werd opgericht, heeft het snel aangetoond dat het een meerwaarde kan betekenen. Slechts zeven jaar nadat het werd opgericht, slaagde het agentschap erin een sonde in een baan rond Mars te plaatsen. Maar dat is nog maar het begin.

In het nieuws (1): De foto’s van de VAE-missie Hope zijn meteen waardevol voor wetenschappers: zij tonen aan dat de maan waarschijnlijk geen gevangen asteroïde is, staat te lezen in vakblad Nature.

• De sonde maakte de beelden op 10 maart. Eerdere Marsmissies waren niet in staat om dat te doen, omdat de maan in een te hoge baan rond de planeet draait. Maar Hope draait zelf tot op een maximum van 40.000 kilometer boven de oppervlakte, waardoor de sonde in staat was voor het eerst beelden te nemen van de achterkant van Deimos.
• Tijdens de observaties werd de oppervlakte van het hemellichaam in detail bestudeerd. Daaruit blijkt dat die uit hetzelfde materiaal bestaat als de oppervlakte van Mars zelf, en dus niet lijkt op een asteroïde. Wetenschappers dachten immers dat Deimos een ruimterots is, die gevangen werd door het zwaartekrachtveld van de rode planeet.
• De komende maanden zal Hope nog een aantal keer langs Deimos vliegen. Wetenschappers hopen tijdens die fly-by’s om meer data te verzamelen.

In het nieuws (2): Intussen bestaat de kans dat de VAE, samen met Japan, vandaag een tweede primeur te pakken krijgen. De eerste private missie naar de maan zal vanavond op de oppervlakte van de maan landen.

• Het bedrijf ispace lanceerde eind vorig jaar de onbemande maanlander Hakuto-R richting het hemellichaam. Aan boord bevind zich de Rashid Rover, ontwikkeld door de VAE.
• Als de landing lukt, wordt het de eerste keer dat een privébedrijf erin slaagde om een maanlanding uit te voeren. Daarna moet het karretje uitrijden, wat dan weer voor de VAE de eerste maanmissie wordt. 
• Tot nu toe zijn slechts drie landen erin geslaagd om een maanlanding uit te voeren: de VS, Rusland (toen nog de Sovjet-Unie) en China. Enkel de VS heeft mensen op het hemellichaam geplaatst. 
• In 2019 probeerde het Israëlisch bedrijf Israel Aerospace Industries samen met de ngo SpaceIL al een landing uit te voeren. Het tuig, Beresheet, ofwel “in het begin” in het Hebreeuws, stortte echter neer op het oppervlak, nadat de gyroscopen die het stabiel moesten houden, het begaven. 

En nu: De VAE worden steeds actiever in de ruimte. Momenteel bevindt zich bijvoorbeeld een Arabische astronaut, Sultan al-Neyadi, aan boord van het Internationaal Ruimtestation (ISS). Intussen gaat het land nauwer samenwerken met andere Golfstaten, maar ook met opkomende ruimtemacht China. Het lijkt erop dat de VAE, die tien jaar geleden nog geen ruimteprogramma hadden, in sneltempo een serieuze speler gaan worden.

(nd)