Speculatie, wichelroedelopen bijna: niemand kan in het hoofd kijken van premier De Croo, als het aankomt op het benoemen van een nieuwe partijvoorzitter. En dus wordt er intern druk rondgebeld, tussen de kopstukken, over allerlei mogelijke scenario’s.
- “Dat levert vooral in de media mooie analyses op over de poppetjes, de kanshebbers: de horse race. Deze week komt De Croo dus met z’n voorstel: hij organiseert nu een soort beauty contest, zo lijkt het wel, waarbij een paar scenario’s getest worden, ook in de pers. En hij is meester van z’n eigen agenda”, zo analyseert een kopstuk van de liberalen.
- “Maar de vraag wie het wordt, fungeert als bliksemafleider. Want we moeten toch vooral de analyse intern maken waarom het niet ‘pakt’ op dit moment. En van daaruit de catharsis maken”, zo vult een andere prominente Open Vld’er aan.
- Daarbij wijst men erop dat dit, zo kort voor de verkiezingen, ook een zaak is van de basis te betrekken, niet enkel “het clubje in Brussel”. Het zijn immers ook gemeenteraadsverkiezingen straks, “mensen moeten nog willen op de lijst gaan staan, zich nog willen smijten”.
- “Net daarom ook kan die nieuwe voorzitter echt niet de beslissing zijn van enkel De Croo. Dat leek eerst een goed proces, maar een kleine week later is toch duidelijk dat het breder zal moeten gaan”, zo is bij de top te horen.
- Einzelgänger Els Ampe (Open Vld) had initieel al heel felle kritiek, omdat er geen interne verkiezingen komen. Maar belangrijke stemmen treden nu bij tot het kamp, dat bedenkingen heeft: “Er zal toch op één of andere manier ook een democratisch proces moeten op gang komen intern. Eén man kan dat niet beslissen, het moet gelegitimeerd worden. Wij zijn de partij die vecht voor vrijheid en democratie, dan moet je dat intern ook respecteren.”
Nodige ervaring
- Opvallend: in de beauty contest circuleerde dit weekend plots de naam van oud-voorzitter Rutten. Dat is op z’n minst opvallend, omdat zij en De Croo bijzonder lang een vertroebelde relatie hadden. In het najaar van 2019 stond Rutten als voorzitter al erg dicht bij een Vivaldi-coalitie avant la lettre. Het was De Croo, die met kandidaat-voorzitter Egbert Lachaert als wegbereider, die coalitie blokkeerde. Vervolgens werd niet Rutten maar De Croo een half jaar later dan toch premier.
- Maar kijk: Rutten en De Croo hebben het ondertussen al lang bijgelegd en zitten politiek-inhoudelijk eigenlijk helemaal op dezelfde lijn. Rutten zou als voorzitter ook de nodige ervaring brengen. Haar naam circuleert vanmorgen in haast alle analyses in de pers: geen toeval. Want al maanden eerder speelde De Croo met dat idee, om Rutten terug te brengen.
- Alleen: realistisch is het niet. Om te beginnen raakte Lachaert, die op geen enkele manier meer betrokken wordt bij zijn opvolging, wel verkozen met meer dan 60 procent van de stemmen, en met vooral een uitgesproken belofte om de breuk met het regime-Rutten te maken.
- De donkerblauwe achterban stond dit weekend roodgloeiend, bij de gedachte aan een mogelijke comeback van Rutten. Dat haar ‘kamp’ achter de schermen de grootste critici waren van de vorige voorzitter, wat uiteindelijk intern Lachaert mee ten val bracht, is een analyse die aan de rechterkant van Open Vld wel degelijk gemaakt wordt.
- Bovendien speelt ook het persoonlijke. De relatie tussen Rutten en Van Quickenborne is suboptimaal. De Open Vld-vicepremier en Rutten zijn, anders dan premier De Croo, nooit echt helemaal verzoend geraakt. Voor de vicepremier moet zo’n scenario van een terugkeer van Rutten horror zijn: misschien zelfs de juiste motivering om het toch zelf te gaan doen? Het is een publiek geheim dat Van Quickenborne niet warmloopt voor de job in de Melsensstraat, en veel liever minister blijft op zijn droomdepartement.
- Blijft de vraag wie dan wel. De kans dat het daarbij een optie wordt van de minste weerstand, is niet onbestaande: wie geen ‘veto’ krijgt, wint als soort tussenpaus. Net daarom blijven de namen van een Kamerlid als Jasper Pillen (Open Vld) of Vlaams Parlementslid Tom Ongenae (Open Vld) circuleren.
