Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) heeft een derde actieplan tegen fraude klaar. Maar omdat het vrij complex is en coalitiepartner Open Vld het inhoudelijk niet eens is met het plan, dringt de tijd om het goedgekeurd te krijgen. Van Peteghems plan ligt morgen voor op de ministerraad.

De details: Op tafel liggen twee wetsontwerpen die zenuwachtigheid creëren bij bedrijven.

• De tegenstand gaat voornamelijk over de geplande uitbreiding van de algemene antimisbruikbepaling.
  • Nu moet de fiscus bewijzen dat een handeling in strijd is met het doel van een fiscale wet. Vaak gaat het dan om gebruik maken van een gunstregime of aftrek. Dat is niet altijd even evident, want die doelstellingen zijn niet eenvoudig opgesteld.
  • Van Peteghem pleit voor het toepassen van de Europese ATAD-richtlijn, waarbij ‘fiscaal misdrijf’ gedefinieerd wordt als het opzetten van een kunstmatige constructie, louter bedoeld om om belastingvoordeel te krijgen of fiscale wetten te ondermijnen. Het refereren naar een specifieke wet is dan niet meer nodig.
• Ook zouden de aanslag- en controle­termijnen tijdens onderzoeken van de fiscus nog vóór er een belastingverhoging wordt opgelegd, bevroren worden. Dit valt slecht bij grote bedrijven. Internationale multinationals worden dan weer nerveus van de informatieplicht over zusterbedrijven in het buitenland.
• Daarnaast wil Van Peteghem de verzachtende omstandigheden om geen belastingverhoging te krijgen, verscherpen. Dat zou voortaan enkel kunnen wegens ‘geldige zakelijke of economische redenen die de economische realiteit weerspiegelen’, en niet meer voor familiale, sociale of patrimoniale redenen gelden. Volgens fiscalisten zou dat juridisch niet sluitend zijn.

Bazooka en paraplu

Gevolgd: De liberalen zijn niet te vinden voor de uitbreiding van de antimisbruikbepaling.

• “De fiscus krijgt een bazooka, de belastingbetaler een paraplu”, is de vergelijking die Kamerlid Vincent Van Quickenborne (Open Vld) maakte over de mogelijke uitbreiding van de antimisbruikbepaling.
• De liberalen hebben weinig aanmerkingen op de rest van het plan, maar de uitbreiding kan voor hen niet door de beugel. Van Peteghem van zijn kant heeft de teksten na een aantal interkabinettenwerkgroepen verbeterd of aangepast, maar aan de antimisbruikbepaling is niet geraakt.
• Op het kabinet-Van Peteghem is te horen dat het actieplan enkel de Europese richtlijn volgt, maar daar is fiscaal hoogleraar Luc De Broe (KU Leuven) het niet mee eens. “ATAD gaat alleen over de vennootschapsbelasting. Financiën wil dat nu ook in de personen- en de rechtspersonenbelasting toepassen”, zegt hij in De Tijd.

“Rechtsonzekerheid valt niet te onderschatten”

The Bigger Picture: Het actieplan zal tijd vergen om in actie te treden.

• Morgen buigt de ministerraad zich over het actieplan. Naar verwachting zal het voorstel dan ook niet goedgekeurd worden, Open Vld houdt het been stijf.
• Nochtans is een fiscale hervorming zo complex dat er vaak een advies van de Raad van State en een tweede lezing gevraagd wordt. Zeker als de fiscalisten gelijk krijgen over juridische mankementen, dan komt het hele plan op de helling te staan.
• Het parlement wordt op 40 dagen van de verkiezingen, in april, ontbonden. De tijd dringt dus voor Van Peteghem als hij zijn hervorming nog voor de verkiezingen in actie wil zien treden.
• De Broe snapt de spoed van Van Peteghem alvast niet: “Je mag niet onderschatten tot welke rechtsonzekerheid het kan leiden als de fiscus slag om slinger de antimisbruikbepaling kan inroepen. Het gevolg zal massaal veel rechtspraak zijn en nog grotere vertragingen bij de rechtbanken, die in Brussel nu al enorm zijn.”