In het nieuws: Huidig vicepresident William Lai hoopt op meer samenwerking tussen Europa en Taiwan.

• Lai, van de Democratische Progressieve Partij (DPP), had een boodschap voor Europa: “Taiwan kijkt er naar uit om samen met Europa te werken aan vrede in de Indo-Pacific-regio. Ik wil van de gelegenheid gebruikmaken om Europese landen te bedanken voor hun weerstand tegen autoritaire landen die via militaire middelen veranderingen willen in de status-quo in de Straat van Taiwan.”
• De Straat van Taiwan is de zeestraat tussen het Chinese vasteland en Taiwan. Daar vinden geregeld Chinese miliaire oefeningen plaats. De Verenigde Staten steunen Taiwan onvoorwaardelijk, en willen het eiland ook ondersteunen met geld voor wapens. Europa houdt zich over het algemeen meer op de vlakte, maar vraagt China wel geregeld om de boel niet te laten escaleren.
• Lai is dus dankbaar voor die Europese opmerkingen, die “ongelofelijk bijdragen aan de veiligheid van Taiwan.”
• Ook zoekt Lai verdere toenadering tot Europa: “Ik zal Europese leiders vertellen dat Taiwan zeer verheugd is om de uitwisselingen over waarden, economische en handelsbetrekkingen, en klimaatverandering met Europese landen te verdiepen”. Hij roemde vooral Europa’s “toonaangevende technologie”.

Belofte van vrede

Ingezoomd: Europa is voorzichtiger dan de VS.

• De Europese Commissie wil toch voorzichtig blijven en China niet teveel provoceren. Daarom houdt de EU de boot af voor dergelijke bilaterale handelsgesprekken met Taiwan.
• Lai werd ook gevraagd naar wat hij vindt van de Europese militaire voorzichtigheid, maar verder dan een ontwijkend antwoord over “gedeelde waarden” kwam hij niet.
• Logisch ook: Lai stelt zich defensief op. Als gedoodverfd opvolger voor huidig president Tsai Ing-wen (DPP) ziet China in Lai een bedreiging: het betekent de verderzetting van een pro-Westers beleid.
• Zelfs de VS kijkt bezorgd naar Lai, die moest beloven dat hij niet eenzijdig de Taiwanese onafhankelijkheid uitroept als hij president wordt. “Vrede is de enige optie”, sprak de presidentskandidaat geruststellend.
  • China is immers snel geprovoceerd. In augustus 2022 was er nog een rel doordat Nancy Pelosi, de toenmalig voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Taiwan bezocht.
• Lai van zijn kant riep ook China op om de vrede te bewaren en zei dat “de deur altijd open staat voor uitwisseling” tussen beide partijen.

Gulden middenweg?

Om te volgen: Blijft Taiwan deze koers aanhouden?

• De hamvraag blijft: wie wint dit weekend de presidentsverkiezingen in Taiwan? Lai en zijn DPP worden uitgedaagd door Hou Yu-ih van de KMT-partij, die China-gezind is. De opiniepeilingen voorspellen een nek-aan-nekrace.
  • Een mogelijke derde kandidaat is  Ko Wen-je, die de nieuwe Taiwanese Volkspartij leidt. Hij is populair onder jongeren, schrijft Politico. Zakenman Terry Gou lijkt naar de achtergrond verdwenen te zijn, andermaal.
• Mocht de KMT winnen, dan zal er van groeiende toenadering tot het Westen weinig sprake zijn. Lai probeert de gulden middenweg te bewandelen, maar Yu-ih is het daar niet mee eens.
• Op de achtergrond sluimert nog altijd een militair ingrijpen en een overname van Taiwan door China. Chinees president Xi Jinping heeft die optie weer bovenaan de agenda geplaatst, zo bleek nadat gesprekken tussen hem en Amerikaans president Joe Biden lekten.
• Bij winst van Yu-ih krijgt China wat het wil: een Chinees gezind Taiwan en een mogelijkheid om het eiland op een vreedzame manier in te nemen. Als Lai wint, zal hij moeten blijven balanceren tussen toenadering tot het Westen en de vrede bewaren met China, teneinde een militair ingrijpen te vermijden.

(evb)