Tot het midden van het volgende decennium wil Japan meer dan 500.000 buitenlandse werknemers opnemen om het tekort aan arbeidskrachten in een aantal belangrijke industrieën van het land te compenseren. Dat heeft de Japanse overheid aangekondigd. De maatregel is volgens experts een belangrijke mijlpaal in de economie van het land, dat zijn arbeidsmarkt steeds heel gesloten heeft gehouden.

De ingreep vormt een onderdeel van het nieuwe economische beleid van de Japanse premier Shinzo Abe, dat midden juni moet worden voorgesteld en dit najaar aan het Japanse parlement zal worden voorgelegd.

Vijf sectoren

De nieuwe maatregel voorziet dat aan buitenlandse arbeidskrachten een werkvergunning voor een periode van vijf jaar kan worden gegeven. De maatregel geldt echter enkel voor activiteiten in de landbouw, constructie, huisvesting, verpleging en scheepsbouw. De kandidaten moeten een test afleggen waarbij de nodige bewijzen van vakkennis en Japanse taalbeheersing moeten worden voorgelegd. Buitenlanders die het speciale trainingsprogramma van de Japanse overheid hebben gevolgd, worden van de test vrijgesteld en krijgen bovendien de mogelijkheid om een werkvergunning van tien jaar aan te vragen.

“Buitenlandse werkkrachten moeten een oplossing bieden voor de zware crisis waarmee de Japanse arbeidsmarkt wordt geconfronteerd,” aldus het Japanse persbureau Kyodo. “Tot nu waren alleen gespecialiseerd functies voor buitenlandse werknemers opengesteld. In Japan heerst immers een vrees dat een instroom van immigranten tot een toename van de criminaliteit zal leiden.”

“Ook binnen de regerende Liberaal-Democratische Partij zijn velen die mening toegedaan. In februari dit jaar had premier Shinzo Abe dan ook nog te kennen gegeven geen plannen te hebben om het land voor immigranten open te stellen.”

Babyboomers

Deze scepsis tegenover buitenlandse werknemers vertaalt zich niet alleen in een beperkte verblijfsvergunning, maar bovendien krijgen geïnteresseerden geen toelating om familieleden mee te brengen. “Bedrijven die buitenlandse werknemers in dienst nemen, moeten bovendien een ondersteuningsplan indienen waarbij de onderneming belooft om voor de kandidaat huisvesting te helpen zoeken en te garanderen dat de taallessen worden gevolgd,” aldus Kyodo.

“Kleine bedrijven kunnen daarvoor beroep doen op een organisatie die door de Japanse overheid is erkend.” Vorig jaar werkten in Japan 1,28 miljoen buitenlanders. Tien jaar voordien werden in het land amper 480.000 buitenlandse werknemers geteld. Het grootste deel van de buitenlandse werknemers komt uit andere Aziatische landen. China staat daarbij met een aandeel van 29 procent op de eerste plaats, gevolgd door Vietnam (19 procent), de Filipijnen (12 procent), Brazilië (9 procent) en Nepal (5 procent).

De crisis op de Japanse arbeidsmarkt moet vooral worden toegeschreven aan de babyboomers, die massaal met pensioen gaan. Er zijn onvoldoende jongeren beschikbaar om die leemtes op te vullen. Uit een onderzoek van de Bank of Japan eerder dit jaar maken de bedrijven gewag van de meest ongunstige rekruteringsomstandigheden sinds het begin van de jaren negentig van de voorbije eeuw.