Maandagavond richtte de Russische president Vladimir Poetin zijn in een speech tot het volk. Hierin erkende hij de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk, beide afgescheurde provincies van Oekraïne. Later op de avond kondigde Poetin ook aan dat hij “vredestroepen” naar de conflictgebieden zou sturen. Dit leverde hem flink wat respons van het Westen op.

Wereldleiders, politici en diplomaten veroordeelden één voor één de plannen van Rusland, en verschillende NAVO- en VN-lidstaten riepen op tot een spoedbijeenkomst van de VN-veiligheidsraad. De VS wachtte hier echter niet op, en kondigde later op de avond al sancties aan tegen de twee provincies: alle handel, investeringen en zakelijke contacten tussen de VS en Donetsk en Loehansk zullen verboden worden. Het Verenigd Koninkrijk kondigde gisteren ook aan sancties te zullen nemen, de Europese Unie volgde later deze nacht. Welke sancties en wanneer ze ingaan, is op dit moment niet bekend.

VN-veiligheidsraad

Omstreeks middernacht werd gecommuniceerd dat er om 03.00 uur Belgische tijd een VN-veiligheidsraad zou plaatsvinden. Ook Rusland was aanwezig, en dat leverde wat vuurwerk op:

• De Russische VN-ambassadeur stak de schuld van de gebeurtenissen op Oekraïne: “DPR en LPR (Donetsk en Luhanks People’s Republic) hebben al in 2014 de onafhankelijkheid uitgeroepen, nu erkennen we die gewoon. We hoopten erop dat het Oekraïense regime zou stoppen om haar eigen burgers aan te spreken met de taal van kanonnen en bombardementen. We vragen Kiev om te luisteren naar de wensen van de mensen in de Donbas en het Russischsprekend deel van Oekraïne.”
• “Het Westen stuurt schaamteloos wapens en instructeurs naar Oekraïne, het aantal bombardementen is toegenomen, burgers gaan dood. Volgens het Westen wil Poetin het Russisch Rijk terug – ik roep op om twee keer na te denken en niet de emoties te laten spreken. Maak de situatie niet erger dan ze al is. Jullie zijn het die Kievs militaristische plannen kunnen stoppen. Ons doel is de mensen te beschermen, en dat is ons belangrijker dan jullie bedreigingen.”

Ook de tussenkomst van de Oekraïense ambassadeur was stevig. Hij verwijderde zijn mondmasker, en gaf aan dat hij het niet droeg tegen Covid, maar wel tegen “het virus dat de VN heeft getroffen, en dat wordt verspreid door het Kremlin.” “We zullen Rusland blijven aanvallen met woorden. Oekraïne heeft het recht op soevereiniteit en zelfverdediging. We zijn hier op ons land, en we zijn niet bang, van niets of niemand”, klonk het daarna.

Daarnaast kwamen enkele ambassadeurs van NAVO-landen aan bod. De Amerikaanse VN-gezant, Linda Thomas-Greenfield, noemde de erkenning van de volksrepublieken “een duidelijke voorwendsel voor oorlog”, en de Russische veiligheidstroepen “onzin”. De Duitse ambassadeur zei dan weer dat Rusland zijn ware gelaat heeft getoond. “Het heeft herhaaldelijk verklaard dat het geen partij zal zijn in het conflict met Oekraïne. Vandaag is het ontmaskerd en is bewezen dat het dat wel altijd geweest is”, klonk Antje Leendertse.

Geen uitspraak

Ook andere landen kwamen aan bod, en onder meer India, China, Brazilië en de Verenigde Arabische Emiraten weigerden de Russische acties te veroordelen. Ze openlijk steunen gebeurde ook niet, iets wat de Syrische president Bashar al-Assad gisteren wel deed.

China maakte van de gelegenheid wel gebruik om de VS even terecht te wijzen: de Nieuwe Indo-Pacifische VS-Strategie daagt Peking uit, en kan op termijn ook leiden tot een escalatie.

(jvdh)