De kersverse commissaris voor Economie Paolo Gentiloni heeft gezegd dat de Europese Unie de strikte begrotingsregels moet heroverwegen. Volgens de Italiaan is dat nodig om te reageren op de klimaatontwrichting en op de zwakke groei.
Gentiloni zei maandag in de Duitse krant Süddeutsche Zeitung dat de strenge budgettaire discipline die de lidstaten moesten uitoefenen, ontstond tijdens de financiële crisis. Ze zijn volgens hem aan een update toe.
‘We staan voor andere uitdagingen dan destijds. De strijd tegen de klimaatverandering en het gevaar van zwakke groei en lage inflatie’, liet hij in de grootste krant van Duitsland optekenen.
Stabiliteitspact
In het zogenaamde Stabiliteits- en Groeipact, dat opgesteld werd in 1997 maar werd verscherpt na de financiële crisis van 2008-2009, is onder meer geregeld dat het begrotingstekort van een EU-land niet verder mag oplopen dan 3 procent van de totale economie, het bbp in jargon. Ook mag de staatsschuld niet verder oplopen dan 60 procent van dat bbp.
Sommige lidstaten hebben het begrotingspact nageleefd door ofwel jaren van besparingsbeleid, ofwel door een goed draaiende economie. Andere landen hobbelen achterop met enorme schuldenbergen.
Italië heeft bijvoorbeeld moeite om zich aan de regels te houden, door een nauwelijks groeiende economie. Duitsland, dat op het randje van een recessie balanceert, zou graag met belastingmaatregelen de economie stimuleren, maar dreigt daarbij te stuiten op datzelfde begrotingspact. Maar ook België bevindt zich, met een staatsschuld van meer dan 100 procent, in de staart van het Europese peloton.
‘Begrotingslimiet is niet meer van deze tijd’
Er komen steeds meer signalen van invloedrijke Europeanen om de strakke begrotingsteugels te laten vieren. Velen vinden dat EU-landen meer flexibiliteit moeten krijgen om economische groei te stimuleren waar nodig.
De Franse president Macron liet vorige maand in het magazine The Economist optekenen dat ‘we meer moeten investeren. Europa kan niet de enige regio zijn die dat niet doet. De limiet van 3 procent is niet meer van deze tijd.’
ECB
Ook de nieuwe voorzitter van Europese Centrale Bank (ECB), Christine Lagarde roept overheden op om meer te investeren. Ze bewijst daarmee lippendienst aan haar voorganger Mario Draghi, die zogenaamde rijke eurolanden ook meermaals aanmaande om de begrotingsteugels te vieren.
Ursula von der Leyen, de nieuwe Commissievoorzitter, liet bij haar aantreden weten dat ze het Groei- en Stabiliteitspact flink wil vereenvoudigen.
Gentiloni is echter geen commissaris van Begroting. Hij laat weten dat hij een ‘consultatieronde zal opstarten’. In de tweede helft van 2020 is hij van plan om met concrete voorstellen te komen.
