Tientallen Chinese studenten waarvan sommigen afkomstig zijn van de Chinese National University of Defense Technology volgen les aan Belgische universiteiten en vormen volgens de Staatsveiligheid de op het salafisme en veelbesproken rechts-extremisme na derde bedreiging voor ons land. Dat staat te lezen in het ‘Jaarrapport 2019 van de Staatsveiligheid’.

Voormelde universiteit is een militaire academie die wordt geleid door een luitenant-generaal van het Chinese Volksbevrijdingsleger. Volgens de Staatsveiligheid komen deze studenten naar ons land ‘om er essentiële technologische kennis inzake bepaalde militaire ontwikkelingen op te doen’. Daarna nemen ze al deze aan Belgische universiteiten opgedane kennis mee naar hun land om ze ter beschikking van hun leger te stellen’.

De situatie is volgens de Staatsveiligheid verontrustend omdat het fenomeen in omvang toeneemt sinds de Verenigde Staten de toegang van Chinese studenten tot hun land geleidelijk reduceren.

Systematische diefstal van kennis

Volgens de Staatsveiligheid is wel degelijk sprake van een brain drain, waarbij systematisch kennis wordt gestolen. Het fenomeen wordt door de Chinese overheid aangemoedigd door middel van het Thousand Talents-programma. Dat beloont studenten die erin slagen de meest interessante informatie naar hun land te brengen. Het Thousand Talents Plan werd in 2008 opgericht door Chinese regering. Doel was ‘om toonaangevende internationale experts op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, innovatie en ondernemerschap te erkennen en aan te werven’. Het zou in mei zijn stopgezet onder toenemende druk van de VS.

‘Zo zijn in de Verenigde Staten Chinese onderzoekers betrapt. Ze namen illegaal stalen van kankermedicijnen en andere blauwdrukken van vliegtuigonderdelen mee naar hun land van herkomst. Deelnemers aan dergelijke talentenprogramma’s zijn ook actief aan de Belgische universiteiten.’

Het gaat dus om spionage. Die schaadt het Belgische concurrentievermogen en berooft universiteiten van potentiële inkomsten. Denk daarbij aan de verkoop van licenties die betrekking hebben op innoverende technologie.  Volgens de Staatsveiligheid vormen onze universiteiten in dat verband ‘een ware goudmijn’. 

Vorig jaar raakte bekend dat Chinese spionnen op grote schaal bedrijfsgeheimen stalen bij de Nederlandse chipmachinemaker ASML. De daders waren hooggeplaatste medewerkers van de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling van het bedrijf. Ze hadden indirecte banden met het Chinese ministerie van Wetenschap en Technologie. ASML schreef daarna 198 miljoen euro op zijn balans af. Ook de Nederlandse Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD waarschuwde toen voor economische spionage vanuit China. De Chinezen zouden in Nederland vooral toeslaan bij IT-dienstverleners en organisaties die actief zijn in de ruimte- en luchtvaart.

250 Chinese spionnen actief in België

In februari 2019 waarschuwde de Europese Dienst voor Extern Optreden dat er al 250 Chinese spionnen actief zijn in België. In november werd de Chinese directeur van het Confucius Instituut aan de Vrije Universiteit van Brussel (VUB) de toegang tot de Schengenzone ontzegd gedurende 8 jaar. Hij werd beschuldigid van spionage, maar ontkende de aanklachten ten stelligste.

De Staatsveiligheid is ondertussen begonnen met het sensibiliseren van studenten en wetenschappelijke onderzoekers omtrent de risico’s van industriële spionage.

Op de Franstalige nieuwszender RTL zegt Pascal Pétry (foto boven), criminoloog en adjunct-administrateur-generaal bij de Staatsveiligheid, dat de dreiging niet alleen uit China komt. Het gaat om een globaal fenomeen. Zo zijn volgens hem ‘op een bepaald moment bezoeken aan ons land gebracht waarbij een soort van kadaster van bedrijven in moeilijkheden werd opgesteld. Die moeten dan onmiddellijk worden overgenomen bij een eerstvolgende crisis.’