De voorgeschiedenis

SpaceX, opgericht in 2002, had een moeizame start. Aanvankelijk slaagde het bedrijf er maar niet in om een raket in een baan rond de aarde te plaatsen. De eerste drie lanceringen van het bedrijf, tussen 2006 en 2008, mislukten, waardoor Musk bijna bankroet ging. In september 2008, tijdens de vierde poging, slaagde SpaceX er uiteindelijk in om een lading in een baan rond de aarde te plaatsen met behulp van de intussen gepensioneerde Falcon 1-raket, waarna de bal aan het rollen ging.

Kort daarna werd de eerste versie van de Falcon 9, intussen het maar al te bekende werkpaard van het bedrijf, in dienst genomen. De eerste Falcon 9’s konden nog niet niet zelfstandig landen. Die enorme mijlpaal werd in 2015 bereikt, toen voor het eerst de eerste rakettrap van een Falcon 9 verticaal landde. 

Doorheen de jaren is die capaciteit verfijnd, waardoor het bedrijf nu routinematig rakettrappen kan hergebruiken. Eén Falcon 9-trap heeft zelfs al vijftien vluchten uitgevoerd. Meer dan 90 procent van de landingen zijn tot nu toe gelukt en in 2022 mislukte er zelfs geen enkele. Opvallend, aangezien SpaceX vorig jaar 61 vluchten uitvoerde (in een paar gevallen werd besloten om de rakettrap opzettelijk af te danken, om de lading in een hogere baan rond de aarde te plaatsen).

Door de Falcon 9 is SpaceX nu de onbetwiste marktleider in de private ruimte-industrie. De raketten kunnen gebruikt worden om materiaal in een baan rond de aarde te plaatsen voor slechts 1.500 tot 2.600 dollar per kilogram. Ter vergelijking: dat is twee tot drie zo goedkoop als de eerstvolgende beste optie, de Russische Angara-raket, die nog maar een handjevol keren de ruimte is ingevlogen en zich nog in de testfase bevindt. Nog opvallender: een kilogram materiaal de ruimte inzwieren met een Falcon 9 is zo’n 25 keer goedkoper dan met de Space Shuttle.

Starship

Maar Musk droomt al lang van een grotere, krachtigere en bovendien volledig herbruikbare raket. In oktober 2012 kondigde de multimiljardair al aan te werken aan een raket die mensen uiteindelijk op Mars moet krijgen. Toen was sprake van een raket die 150 tot 200 ton in een lage baan rond de aarde kon brengen, maar later werd dat teruggeschroefd naar een realistischere 100 ton.

In 2017 kondigde de ondernemer aan dat het bedrijf behoorlijk wat vooruitgang boekte en kwam hij zelfs met een voorlopige naam op de proppen. De raket zou de ‘Big Falcon Rocket’ (BFR) heten, Maar Musk durfde op sarcastische wijze ook wel eens naar de raket te verwijzen als de ‘Big Fucking Rocket’. De ambitieuze doelstellingen, dat een onbemande versie van de raket al in 2022 naar Mars zou kunnen vliegen, werden uiteindelijk niet gehaald, maar dat betekent niet dat het bedrijf stilstond.

Aan sneltempo werden immers de eerste prototypes ontwikkeld. In 2019 vlogen een aantal iteraties van de Starhopper de lucht in, een prototype dat door Musk werd beschreven als “een vliegende watertoren”. Kort daarna werden de eerste testen op de grond uitgevoerd met volwaardige raketten, uitgerust met de nieuw ontwikkelde Raptormotoren, die uiteindelijk de bestaande Merlinmotoren moeten vervangen. 

Maar in 2021 volgde de grootste doorbraak en leek het er even zelfs op dat Musks droom dat Starship in 2022 vluchten in de ruimte zou uitvoeren, realiteit zou worden. Na een reeks pogingen om een prototype te laten landen na een korte vlucht die de atmosfeer niet verliet, slaagde SpaceX er op 5 mei 2021 in om een Starship terug op de grond te krijgen (zonder dat die erna ontploft). SpaceX leek nu klaar om datzelfde jaar nog een orbitale testvlucht uit te voeren.

Maar uiteindelijk gooide de federale luchtvaartwaakhond van de VS, de Federal Aviation Administration (FAA), roet in het eten. Om een testvlucht naar de ruimte uit te voeren, moest de FAA immers eerst een grondig milieurapport uitvoeren over Starbase, de lanceerbasis van het bedrijf in Boca Chica in de Amerikaanse staat Texas.

Dat rapport werd meermaals uitgesteld, omdat de FAA steeds meer reacties kreeg van burgers. Die moesten stuk voor stuk worden onderzocht, waardoor het bedrijf de maanden voorbij zag tikken, zonder dat een testvlucht mogelijk werd. Intussen heeft de luchtvaartwaakhond nog altijd geen toestemming gegeven voor een orbitale testvlucht, meldde San Antonio Express News begin januari. Wat wel al in orde is, is een radiolicentie, die door de communicatiewaakhond, de Federal Communications Commission (FCC), werd goedgekeurd. Belangrijke kanttekening is wel dat die slechts tot 1 maart 2023 geldig is.

Misschien is dat meteen de reden dat SpaceX nu mikt op een lancering eind februari. Het bedrijf plaatste op Twitter alvast beelden van een Starship-prototype dat op een Super Heavy-booster wordt geplaatst. De Super Heavy is de gigantische onderste rakettrap van Starship en moet ervoor zorgen dat de raket in een baan rond de aarde kan geraken. Zowel Starship als de Super Heavy moeten vervolgens landen en zouden herbruikbaar moeten worden.

Volgens Elon Musk zal Starship daardoor op langere termijn de prijs per kilogram materiaal doen dalen tot slechts 100 dollar. Dat zou ruimtereizen zelfs relatief betaalbaar moeten maken voor gewone mensen. 

In 2025 zal Starship ook gebruikt worden door de NASA om terug mensen op de maan te plaatsen. Later zullen ook bemande vluchten naar Mars volgen. Het einddoel van de ambitieuze miljardair is om Starship uiteindelijk te gebruiken om een zelfvoorzienende kolonie te bouwen op de rode planeet. In 2015 zei Musk nog dat hij uiteindelijk een miljoen mensen op Mars wil krijgen.