Dat we zeven tot acht uur slaap nodig hebben is niets meer dan een mythe. Net als het verhaaltje dat ’s nachts wakker worden onze slaap ruïneert. Er is evenmin iets mis met vroeg wakker worden. Studenten kunnen prima examens afleggen met een absoluut minimum aan slaap. Ook voetballers adviseer ik zich geen zorgen te maken over hun prestaties als ze daags voor een belangrijke wedstrijd de slaap moeilijk vatten. Dat zegt Dr Nerina Ramlakhan, een slaapconsulente die op de kwaliteit en niet op kwantiteit van de slaap focust. In de Britse krant The Independent geeft ze tips voor een betere nachtrust:
Eten
Of je al dan niet kort voor het slapengaan nog iets eet is veel minder belangrijk dan dat je jezelf ’s morgens op een stevig ontbijt trakteert. Op het juiste moment eten is cruciaal voor je metabolisme. Een ontbijt noemt Ramlakhan ‘een metabolisch venster’; een tijdsspanne waarin je je lichaam een belangrijk signaal kan geven. Een stevig ontbijt vertelt je lichaam namelijk dat er genoeg voedsel in de wereld is, dat het kan relaxen en in slaap vallen wanneer dat nodig is.
Duur
Margaret Thatcher overleefde haar jarenlang premierschap op gemiddeld vier uur slaap per nacht. Haar motto: ‘Slaap is voor doetjes’. Dat creëert volgens Ramlakhan de mythe dat er één slaapmodel voor iedereen is. Je slaapnoden evolueren met je activiteiten. Voetballers die tweemaal daags trainen hebben andere slaapnoden dan mensen met een kantoorbaan. ‘Sommige dagen heb je vier uur slaap nodig, ander zes of zeven’. Het gaat erom dat je je eigen noden goed begrijpt.
Power naps
Winston Churchill beknibbelde op slaap, maar nooit op dutjes. ‘Je bent beter goed uitgerust, dan goed gebriefd‘ was zijn motto. Een middagdutje geeft het beste resultaat indien het niet langer dan 20 minuten duurt en stopt net voor u in een diepe slaap raakt. Anders zal u zich wat ‘groggy’ voelen en riskeert u ’s avonds de slaap niet te kunnen vatten. Enkel oververmoeide mensen – ouders met baby’s, atleten, workaholics,… zullen profijt halen uit langere dutjes. Deze power naps hebben een helend effect op het lichaam.
Dromen
Dromen spelen een belangijke rol in het klasseren van onze herinneringen. Wanneer we moeilijke tijden worden we vaak ook nog geplaagd door nachtmerries. We houden daar niet van, maar toch zijn nachtmerries nuttig, want ze zeggen ons waar we alert voor moeten zijn en welke problemen we moeten aanpakken. “Bekijk dromen als vrienden”, zegt Ramlakhan. “In crisistijden dromen we vaak en veel, maar het is ons onderbewustzijn dat ons tracht duidelijk te maken welke weg we moeten inslaan. Dromen kunnen soms zeer nuttig zijn.’
Plaats
Mensen moeten zich veilig en geborgen voelen willen ze in slaap raken. Achtergrondlawaai kan helpen: een ventilator of een generator. Zorg dat het donker genoeg is en wanneer er te veel lawaai is, heb dan oorpluggen bij de hand. Zo geef je je brein het signaal dat je je veilig voelt en dat er weinig kans op ongemakken is.
Oefening
Alles wat met ‘te’ begint, zorgt voor problemen: te veel slaap maakt je loom, net als te veel fysieke inspanning je spierpijn bezorgt. Wie acht uur naar een computer staart doet zijn hersens geen plezier. Balans is dus het motto. Zorg voor genoeg afleiding opdat je brein zich kan ontspannen wanneer de slaaptijd komt. Fysieke oefening produceert stemmingsverbeterende endorfines, die ons in een kalmerende roes brengen en ons na een drukke dag helpen kalmeren. Ze zorgen ervoor dat we makkelijker de slaap vatten.