18 van de 20 leden van de Shetland Islands Council hebben voor een resolutie gestemd die het eiland de mogelijkheid geeft op zoek te gaan naar middelen om onafhankelijk te worden van Schotland. Ze willen onderzoeken hoe ze financieel en politiek zonder Edinburgh verder kunnen.

De eilandengroep kijkt met gemengde gevoelens naar wat zich in Schotland afspeelt. Premier Nicola Sturgeon heeft haar landgenoten een datum voor een onafhankelijkheidsreferendum beloofd voor het einde van de huidige legislatuur.

De Shetlandeilanden willen onafhankelijk van Schotland worden, eerder dan van de Britse kroon. Ze zoeken een statuut vergelijkbaar met dat van Jersey of het eiland Man.

De Shetlandeilanden

De Shetlandeilanden vormen een archipel in de Atlantische Oceaan, ten noordoosten van het Schotse vasteland. De archipel bestaat uit ongeveer 100 eilanden, waarvan er vijftien bewoond zijn. In totaal wonen er ongeveer 23.000 mensen.

De 15 eilanden vormen raadsgebieden (council areas) en lieutenancy areas van Schotland, wat betekent dat de Schotten er wel degelijk baas zijn. Die hebben alle belang bij tevreden Shetlanders, want die zitten op een zwarte goudmijn: olie, die van Schotland een van de rijkste landen ter wereld moet maken. De olieterminal van Sullom Voe is ondertussen een van de grooste van Europa.

Afstammelingen van de Vikings

De liefde tussen Lerwick en Edinburgh was nooit groot. Dat komt vooral omdat 30% van de bewoners van de archipel rechtstreeks afstamt van de Vikings. De Shetlandeilanden liggen op 12 uur varen van het Schotse vasteland, maar Lerwick, de hoofdstad van de Shetlands, ligt dichter bij Oslo dan bij Londen. Vele Shetlanders denken zelfs dat het leven beter zou zijn onder Noorwegen, dan onder Schotland.

Tavish Scott was de politicus die Shetland in het Britse parlement vertegenwoordigde tot midden 2019. In 2014, toen de Schotten zich mochten uitspreken over onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk, pleitte hij ook voor een referendum voor de Shetlanders om zich uit te spreken over zelfbestuur. Zo ver kwam het nooit, maar Scott zette zijn strijd onverstoord verder.

Shetland ligt op landkaarten gewoon naast Schotland

Ruim twee jaar geleden diende hij een wetsvoorstel in, dat er voor moet zorgen dat de afstand tussen de Shetlandeilanden en het Schotse vasteland accuraat wordt weergegeven in officiële Schotse publicaties.

De Schotten hebben er namelijk een handje van weg om de eilanden op landkaarten een pak dichter bij het Schotse vasteland te plaatsten dan hun werkelijke ligging. Dat gebeurt meestal door de Shetlanden op dezelfde hoogte of zelfs rechts onder de Orkney-eilanden te plaatsen, die op hun beurt vlakbij de noordelijke kant van het Schotse vasteland liggen.

Werkelijkheid is iets anders

Google Maps doet een betere job en plaatst de Shetlandeilanden op hun werkelijke afstand. De eilanden liggen wel degelijk 160 km ten noorden van John O’Groats, Schotlands meest noordelijke punt en niet op hoogte van John O’ Groats zoals in vele officiële publicaties wordt aangegeven. 

Tavish Scott: “Rekening houdend met het geld dat we de voorbije 40 jaar in de Schotse schatkist hebben gestort, wordt het verdomd tijd dat ze ons op de goede plek plaatsen.” In oktober 2018 haalde Scott finaal zijn slag binnen. Sinds dan moeten de Shetlands op een kaart ‘op de plek worden aangegeven die accuraat en proportioneel hun ware ligging ten opzichte van Schotland weergeeft’.