Key takeaways

• Shein heeft de kledingindustrie veranderd door middel van haar digitale platform-geleide model.
• Het bedrijf produceert in kleine series en vertrouwt op datagestuurd management om sneller en betaalbaarder dan concurrenten een grote verscheidenheid aan kleding te leveren.
• Ondanks de uitdagingen biedt Sheins innovatieve gebruik van digitale platforms en systemen kansen voor ontwikkelingslanden om deel te nemen aan de kledingindustrie.

De digitale transformatie van kledingproductie

De kledingindustrie heeft ontwikkelingslanden altijd een weg naar industriële groei en een hoger inkomen geboden. De wereldwijde kledingindustrie is echter ongelooflijk concurrerend en producenten zijn voortdurend op zoek naar manieren om de kosten te verlagen en de efficiëntie te verbeteren, vaak met behulp van technologie.

Terwijl automatisering van kledingproductie, waarbij machines menselijke arbeiders overtreffen in snelheid en nauwkeurigheid, veel aandacht krijgt, is er een andere cruciale technologische vooruitgang gaande: de opkomst van digitale platforms die het beheer van de toeleveringsketen optimaliseren met behulp van datagestuurde oplossingen. Bij deze verschuiving integreren e-commercebedrijven achterwaarts in de productie. Chinese digitale platforms, zoals de modedetailhandelgigant Shein, leiden deze platformgeleide industriële transformatie, volgens de Britse gerenommeerde denktank ODI (Overseas Development Institute)

Het innovatieve model van Shein

Shein werd in 2012 opgericht als e-commercebedrijf en is in korte tijd uitgegroeid tot de meest gedownloade shoppingapp in de VS, waarmee het gevestigde giganten als Amazon voorbijstreeft. Hun succes komt voort uit het sneller en betaalbaarder produceren en leveren van een grotere verscheidenheid aan kleding dan concurrenten, met behoud van winstgevendheid. Terwijl modemerken als Zara gebruik maken van datagestuurd ontwerp, productie, voorraadbeheer en supply chain management, tilt Shein deze praktijken naar nieuwe hoogten.

Het model van Shein verkort de productietijd aanzienlijk ten opzichte van Zara door gebruik te maken van productie in kleine series (100-200 stuks per ontwerp) tegenover het minimum van 300-500 stuks van Zara. Hierdoor kunnen in 2020 meer dan 150.000 nieuwe artikelen worden gelanceerd, tien keer meer dan bij Zara. De gemiddelde prijs van Shein voor dameskleding in 2022 is minder dan 16 dollar, vergeleken met 48 follar bij Zara, wat de aantrekkingskracht nog verder versterkt.

Uitdagingen en kansen

Ondanks enkele beschuldigingen van oneerlijke handelspraktijken zoals het kopiëren van ontwerpen, het niet naleven van milieu- en arbeidsvoorschriften of het profiteren van vrijstellingen van invoerrechten, ligt het belangrijkste succes van Shein in het innovatieve gebruik van digitale platforms en systemen. Hoewel de details grotendeels geheim blijven, onthullen analyses en interviews een zeer gecontroleerde en efficiënte toeleveringsketen die wordt aangestuurd door datagestuurde management- en uitvoeringssystemen die geen eigendom of fysieke controle over inkoop en productie vereisen.

In tegenstelling tot andere modemerken die hun toeleveringsketens hebben geïntegreerd of productieprocessen hebben geautomatiseerd, vertrouwt Shein op digitale controle. Hun Manufacturing Execution System (MES) slaat gegevens van leveranciers op en beheert deze, waardoor de verdeling van productietaken kan worden geregeld en geoptimaliseerd en er effectieve controle is over fabrieken die orders ontvangen. Menselijke arbeiders produceren kleine partijen kleding voor elke aanbieding, waarbij de feedback van consumenten direct wordt geanalyseerd om verdere productiehoeveelheden te bepalen.

Wereldwijde gevolgen

Sheins model automatiseert het verzamelen van gegevens, analyse, communicatie en besluitvorming binnen het productieproces in plaats van de productie zelf. Dit is afhankelijk van China’s enorme netwerk van kleine fabrieken en werkplaatsen, wat snelheid, wendbaarheid en een goed ontwikkelde fysieke en digitale infrastructuur vereist – voordelen die andere landen niet hebben. Het model van Shein legt een grote druk op producenten om snel en flexibel te reageren op verschillende orders en maakt gebruik van de decennialange ervaring van Chinese fabrikanten in lichte productie.

Dit platformgestuurde productiemodel is vooral in het voordeel van Chinese producenten, omdat de productie daar verankerd blijft in plaats van te verhuizen naar ontwikkelingslanden. Dit maakt de toetreding tot de kledingsector moeilijker voor landen die niet beschikken over de nodige infrastructuur, robuuste ecosystemen van producenten of de bereidheid om deel te nemen aan mogelijke milieu- en arbeidskwesties die verband houden met dit model.

Weg vooruit

Zuidoost-Aziatische landen die al betrokken zijn bij de productie van kleding hebben het potentieel om modellen te ontwikkelen die vergelijkbaar zijn met die van Shein. De afhankelijkheid van één enkele platformprovider brengt echter het risico met zich mee dat de fabrikant kwetsbaar wordt. Bovendien heeft Zuidoost-Azië nog steeds te kampen met grote gaten in de digitale en fysieke infrastructuur, gemiddeld 2 tot 3 miljard USD per land (exclusief Singapore).

Voor Afrikaanse landen is de integratie in dit platformgeleide model zelfs nog een grotere uitdaging vanwege de grote infrastructurele tekortkomingen. Hoewel er enkele efficiënte producenten bestaan, ontbeert het grootste deel van het continent de capaciteit voor snelle en concurrerende productie. Het succes van Shein suggereert dat Afrikaanse landen geen massale verplaatsing van kleine tot middelgrote kledingfabrikanten uit China hoeven te verwachten. In plaats daarvan kunnen er mogelijkheden ontstaan om grotere fast-fashion merken aan te trekken om daar fabrieken te vestigen of om zich te richten op de productie van kleding in het midden- tot hogere segment, op basis van ontwerpers of duurzame kleding voor wereldwijde consumptie.

Ondanks deze focus op China heeft Shein productiebases opgezet in landen als Brazilië en Turkije, waarbij de nabijheid van markten belangrijker is dan lagere arbeidskosten. Dit biedt een sprankje hoop voor ontwikkelingslanden die toegang willen krijgen tot dit productiemodel. Het belangrijkste is om de strategische rol van digitale technologieën in de mode-industrie te begrijpen en deze af te stemmen op lokale industriële sterktes en unieke arbeidsmogelijkheden.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!