De Senaat keurt vrijdag de begroting voor 2025 goed. Wat blijkt: de instelling krijgt extra middelen. Er komt met name extra geld om personeel aan te werven. Dat stuit op protest, gezien veel partijen de Senaat willen afschaffen.

Key takeaways

• De begroting van de Senaat stijgt, met ook meer geld voor personeel: 40 procent meer ten opzichte van 2020.
• Senatoren hebben gemiddeld maar twintig uur per jaar een plenaire vergadering, waardoor de vraag rijst of het personeelsbudget wel zo hoog moet zijn.
• Stephanie D’Hose blijft voorvechter van het afschaffen van de Senaat.

In het nieuws: De Senaat zal vermoedelijk de begroting voor volgend jaar goedkeuren.

• De stemming is grotendeels een formaliteit omdat alle partijen in de loop van de week een akkoord bereikten over de cijfers in het zogenoemde ‘Bureau van de Senaat’. Volgens de documenten, die Het Laatste Nieuws kon inkijken, denken de senatoren 44,6 miljoen euro nodig te hebben voor het komende jaar.
• Bij de begroting valt vooral de post ‘politiek personeel’. In totaal krijgen alle partijen samen 13,5 miljoen euro om hun eigen personeel aan te werven, wat zo’n honderdduizend euro extra is. Het betekent een stijging van bijna 40 procent ten opzichte van 2020. De Senaat beweert dat dit nodig is door de loonindexatie.
• De vraag of zulke grote budgetten wel wenselijk zijn, is al langer een gedachte bij sommige politici. Want senatoren komen niet vaak samen. Tijdens de vorige zittingsperiode waren ze gemiddeld twintig uur per jaar aanwezig tijdens plenaire vergaderingen, dat is minder dan twee uur per maand.
• Vooral het extra budget voor medewerkers is een doorn in het oog. Stafleden helpen met administratieve taken zoals het beantwoorden van e-mails of brieven en bieden ondersteuning bij complexe wetgevingszaken. Hoe meer senatoren een partij heeft, hoe meer personeel ze mogen aannemen.
  • Maar volgens critici is dat voorziene budget van 13,5 miljoen euro vooral een verkapte vorm van partijfinanciering. Het senaatspersoneel wordt ook ingezet voor andere taken. Ze werken deels voor de studieafdeling van een partij, freelancen als tekstschrijvers of ondersteunen politici in andere parlementen.

“Gewoon ondenkbaar”

De reactie: Stephanie D’Hose (Open Vld), in de vorige legislatuur nog voorzitter van de Senaat, uit scherpe kritiek.

• “In andere landen is dit gewoon ondenkbaar”, zegt D’Hose in een reactie aan HLN. “In het Nederlandse of Europese Parlement is het verboden om je parlementaire medewerkers in te zetten voor taken die niets met je mandaat te maken hebben. In België zijn we daar veel minder streng in.”
• “Alle partijen weten dat senatoren geen groot leger aan personeel nodig hebben”, haalt D’Hose aan. Het feit dat de toewijzing zo makkelijk gebeurt, levert een voordeel op, is haar redenatie. Via de Senaat kunnen partijen besparen op hun eigen personeelskosten.
• Doordat er geen duidelijke regels zijn rond wat de medewerkers wel en niet mogen doen, komen partijen ermee weg. D’Hose is dat beu: “Daar zou verandering in moeten komen. Parlementairen mogen hulp krijgen van medewerkers, maar dat moet strikt afgelijnd worden”. Ze pleit voor een “Chinese Muur tussen partij en parlement”. “De budgetten zijn bedoeld om parlementair werk te ondersteunen en niet om partijen te helpen in hun personeelsbeleid”, aldus D’Hose.
• Opgemerkt: Elders zijn de regels veel strikter. De Europese parlementsleden worden regelmatig op de vingers getikt als ze hun medewerkers opdrachten laten uitvoeren die niets te maken hebben met het Europees Parlement. Zo hadden Hilde Vautmans (Open Vld) en Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) een onderzoek aan hun been. Marine Le Pen (Rassemblement National) kreeg in Frankrijk ook te maken met soortgelijke beschuldigingen en moest zelfs voor de rechter verschijnen.

Afschaffing Senaat in het regeerakkoord?

Om te volgen: Wat het idee niet om de Senaat af te schaffen?

• Volgens D’Hose zou je makkelijk een paar miljoen euro kunnen besparen door de regels strenger te maken. Maar ik blijf voorstander van de afschaffing van héél de Senaat“, benadrukt ze. “Ik heb daar als voorzitter alles voor klaargemaakt, trouwens. Vorige legislatuur zijn de Grondwetsartikelen voor herziening vatbaar verklaard. Dus het kan eindelijk. Ik hoop dat daar in het nieuwe regeerakkoord werk van wordt gemaakt”.
• Formateur Bart De Wever (N-VA) zou tijdens de formatiegesprekken bezig zijn met institutionele hervormingen. Sander Loones (N-VA) heeft de afschaffing van de Senaat opgenomen in zijn voorstel.
• De vraag is wat de andere partijen daarvan vinden. Vooruit wil de Senaat ook opdoeken, maar vooral MR vindt dat moeilijk. Marie-Christine Marghem (MR) dacht midden juli nog aan het versterken van de Senaat: “Een boost geven, waardoor het echt representatief is voor de gemeenschappen maar ook de institutionele bevoegdheden krijgt die horen bij een Eerste Kamer.”

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!