Twee jaar geleden ontvouwde Saudi-Arabië zijn plannen om langs de kust van de Rode Zee een nieuwe stad te bouwen. Neom moest volgens de omstreden Saudische kroonprins Mohammed bin Salman Salman het prototype van de nieuwe generatie steden worden. Onder meer op het gebied van technologische ontwikkeling en hernieuwbare energie moest het project een wereldwijd pionier worden.
De Amerikaanse krant Wall Street Journal kon de hand leggen op 2.300 pagina’s vertrouwelijke documentatie over Neom. Die documenten zijn afkomstig van een groep consultants, waaronder Boston Consulting Group en McKinsey. Die moesten het project om van het koninkrijk een olie-onafhankelijke staat maken vorm geven.
De documenten schetsen een beeld van een futuristische stad, die lijkt weggeplukt uit de sci-fi tekenfilmreeks The Jetsons. Met vliegende taxi’s, drones, robothelpers, door artificiële intelligentie (A.I.) bemande gezichtsherkenningsapparatuur, kunstmatige regen, een gigantische kunstmaan die de stad ’s nachts zou verlichten,… Maar ook een ganse reeks sterrenrestaurants, een totaal verbod op alcohol en een Jurassic Park met dinosaurusrobots.
Brug verbindt Neom met Afrika dankzij een brug over de Rode Zee
Salman wil ook vanuit Neom een brug over de Rode Zee laten bouwen. Die brug verbindt de nieuwe stad met Egypte en de rest van Afrika. Voor de ontwikkeling van de stad is een terrein van meer dan 25.000 vierkante kilometer woestijnlandschap gereserveerd.
Maar het geheel leest ook bijzonder ongemakkelijk: lokale stammen – 20.000 mensen – zullen, indien nodig met geweld, worden verwijderd. De sharia-wetgeving zal de stad regeren, met rechters die rechtstreeks zullen rapporteren aan de koning. Of nog: “Dit moet een volautomatische stad worden waar we alles kunnen zien en alles wordt opgenomen”, schrijft de raad van bestuur van Neom in een document. Verder staat te lezen: “Een stad waar een computer misdrijven ontdekt, zonder dat ze [door mensen] worden gerapporteerd.” Dit soort technologie wordt voornamelijk gebruikt in de Chinese provincie Xinjang, al hebben de Chinezen ze ondertussen al aan 18 landen verkocht.
Bedenkelijk mensenrechtenparcours van de Saudi’s schrikt westerse investeerders niet af
De Golfstaten tonen zich duidelijk early adopters van nieuwe technologie om hun economieën aan te zwengelen, buitenlandse investeringen aan te trekken en indruk te maken op toeristen. A.I. en slimme technologieën moeten daarbij worden ingezet als een middel om de bevolking ononderbroken te controleren en onder de knoet te houden. Het bedenkelijke mensenrechtenparcours van de Saudi’s schrikt westerse investeerders, consultants en het Japanse investeringsvehikel VisionFund daarbij geenszins af. De Saudi’s hebben niet voor niets 40 miljard euro in VisionFund gepompt.
Een budget van 500 miljard dollar zou de bouw van Neom financieren. De Saudische regering, het Saudische staatsinvesteringsfonds en lokale en internationale investeerders zouden de middelen aanreiken. Toch dreigt de totale investering die som te zullen overschrijden. En een aantal van de in de documenten vermelde technologieën bestaat niet eens.
Maar volgens Nadhmi al Nasr, de CEO van Neom, is de bouw al aan de gang, met de luchthaven en een vakantieresort als eerste doelstellingen. Een paleis waarin de overheidsdiensten kunnen plaatsnemen, staat er al.