In het nieuws: De Duitse industriële productie daalt.

• In juni daalde de industriële productie met 1,5 procent. In mei was er ook al sprake van een afname.
• De productie van kapitaalgoederen daalde met 3,9 procent, wat niet werd gecompenseerd door de stijging van consumptiegoederen (+1,8 procent) en intermediaire goederen (+0,4 procent). De autoproductie daalde met 3,5 procent.
• De inflatie, die in juli uitkwam op 6,2 procent, de hoge rente, de energiekosten en de zwakke wereldwijde vraag eisen hun tol van de Duitse industrie. Energie-intensieve sectoren zoals de chemische industrie hebben het moeilijk.
• Voorts is Duitsland tijdens het eerste kwartaal van dit jaar in een recessie beland. Voor het tweede kwartaal zou er sprake zijn van een nulgroei. Voor het hele jaar 2023 voorspelt het IMF dat de Duitse groei negatief zal zijn (-0,3 procent), vergeleken met een groei van 0,9 procent voor de EU.

De essentie: Het Duitse energiebeleid heeft gevolgen voor de industrie.

• “Er is voor iedereen groei, behalve voor Duitsland.” Zo vatte Die Welt de laatste wereldwijde prognose van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) samen, die op 25 juli werd gepubliceerd. “De Duitse economie, en vooral de Duitse industrie, zakt steeds dieper weg (…). We zitten in een crisis”, voegde het dagblad eraan toe.
• Robert Habeck, Duits minister van Economie, verwacht dat zijn land voor vijf moeilijke jaren staat: “We staan voor een periode van grote transformatie tussen nu en 2030, wanneer Duitsland de overstap maakt van een traditionele industrie die afhankelijk is van fossiele brandstoffen naar groene energie.”
• De groene minister stelde niets meer en niets minder voor dan het subsidiëren van energie om die moeilijke periode door te komen. Een beleid dat vragen oproept: “Bijna elke econoom aan wie je het vraagt, zal je zeggen dat dit niet het juiste is om te doen,” zei Alfons Weichenrieder, professor economisch beleid aan de Goethe Universiteit in Frankfurt, aan Euractiv.
• Mede dankzij goedkoop Russisch gas heeft Duitsland destijds beslist om afscheid te nemen van kernenergie. Door de oorlog in Oekraïne liggen de kaarten nu anders. Hernieuwbare energiebronnen zijn nog niet klaar en Duitsland moet zich wenden tot LNG (vloeibaar gas) en steenkool, waaronder hypervervuilende bruinkool. Duitsland is de grootste steenkoolproducent van de EU, goed voor 44 procent van het totaal.
• Door de hogere energiekosten heeft Duitsland zijn concurrentievoordeel verloren. Landen als Zweden en Noorwegen, met hun waterkracht, of Frankrijk, met zijn kerncentrales (als die in orde zijn), zouden daarvan kunnen profiteren.

Zullen de Duitse bedrijven vertrekken?

De kwestie: Duitsland investeert nu massaal in hernieuwbare energie, maar de vraag is of die energiebronnen op tijd klaar zullen zijn. Zoniet, dreigen bedrijven in het land andere horizonten op te zoeken.

• Volgens een onderzoek van het Bundesverband der Deutschen Industrien (BDI) in juni had bijna de helft van de Duitse bedrijven stappen ondernomen om banen en/of productie te verplaatsen of ze overwegen dat te doen.
• Volgens berekeningen van het Duitse instituut voor Economisch Onderzoek (IW) investeerden buitenlandse bedrijven vorig jaar ongeveer 10,5 miljard euro in Duitse bedrijven, tegenover 44 miljard euro in 2021. Aan de andere kant investeerden Duitse bedrijven maar liefst 135 miljard euro in het buitenland.
• Tot slot vindt volgens een enquête van de handelsvereniging VDMA slechts 20 procent van de 667 deelnemers de huidige algemene omstandigheden in Duitsland goed of zeer goed. In de Verenigde Staten is 78 procent van de respondenten tevreden over de algemene situatie.
• Duitsland heeft weliswaar diepe zakken en kan bijvoorbeeld reageren op de Amerikaanse Inflation Reduction Act. Sinds maart 2022 hebben de 27 EU-lidstaten meer dan 740 miljard euro aan staatssteun verleend aan bedrijven. Duitsland heeft volgens Les Echos bijna de helft hiervan voor zijn rekening genomen. De belangrijkste reden? Reddingsplannen voor energiebedrijven zoals Uniper.

(ns/as)