Rousseau overleeft crisis rond zijn persoon niet

Conner Rousseau, nog maar nauwelijks 31 jaar, is niet langer voorzitter van Vooruit. Hij twijfelde al een tijdje of hij nog de nodige energie en motivatie kon vinden, nadat hij onder immense druk was komen te staan door verhalen uit zijn privé-leven. De recente storm over racistische uitspraken op café in Sint-Niklaas was de druppel te veel, ook al kwam die in verschillende afleveringen. Nadat eerst het incident lekte, en hij ondervraagd werd door de politie, kwamen er al uitgebreide excuses op een persconferentie in het bewuste café. Maar een tweede storm, na het oordeel van het parket om een bemiddelingstraject voor te stellen, en vooral de pijnlijke details die uit het PV lekten, bleek de druk te groot. De partij komt nu vermoedelijk tijdelijk in handen van Melissa Depraetere, eveneens nog maar 31 jaar. Zij was tot nu de fractieleider van Vooruit in de Kamer.

In het nieuws: Exit Rousseau.

De details: De flamboyante voorzitter van Vooruit maakte op een paar jaar tijd zijn partij weer groot in de peilingen, maar zijn persoonlijke verhaal kreeg de laatste maanden de bovenhand. Daarbij besliste hij finaal zijn ontslag aan te bieden, zijn partijbestuur aanvaardde dat.

“What a hell of a ride”, zo begon Rousseau zopas zijn persconferentie, waarin hij op de Keizerlaan, het hoofdkwartier, zijn ontslag aankondigde. Rousseau zet per direct een stap opzij als voorzitter van zijn partij.
“Ik ben vier jaar geleden in de politiek gestapt, niet enkel om wat minder mannen in grijze pakken te hebben, maar ook omdat ik impact wilde hebben, omdat ik meer jongeren te overtuigen om aan politiek te doen”, zo stelde Rousseau bij de start van zijn uitleg. Dat hij daarbij, in z’n laatste zet op het toneel, zoals steeds de regie en communicatie perfect zelf in handen wilde hebben, bleek meteen. Vintage Rousseau, tot op het eind.
“Ik wilde impact op de manier van aan politiek doen, maar ook impact op de inhoud. Over de koopkracht, over het onderwijs, over de bescherming voor jongeren die aan hun lot worden overgelaten, hebben we echt bergen werk verzet”, zo stelde hij.
Tegelijk keek hij met trots terug op z’n werk als voorzitter intern: “Ik heb de partij ook hervormd. Onze boodschap werd ook door steeds meer mensen gehoord, dat toonden de peilingen, waarin we verdubbeld zijn”
Meteen ging hij ook een stukje in op de reden van zijn ontslag. “Na een heksenjacht op mijn privéleven, en na een zeer lelijke zware fout, waar ik mij voor schaam, en waar ik mij nogmaals rond wil excuseren, besefte ik dat het stopte.”
Als een martelaar verlaat Rousseau nu toch het podium: hij gooide zichzelf ostentatief op het zwaard voor het goede van zijn partij. “Het gedoe rond mijn persoon leidt te veel af van de essentie, het leidt te veel af van waar het om gaat, het gaat niet meer om de mensen hun portemonnee, het gaat niet meer om de strijd tegen extreemrechts. Het gaat te veel om ruis en gedoe rond mij. Omdat de opdracht zo groot is, en de uitdagingen nog nooit zo groot geweest zijn, mag mijn persoon dat niet in de weg staan.”
Rousseau plaatste daarbij ook handig genoeg midden in prime time op de journaals live een “directe oproep” aan alle potentiële kiezers: “Als u afgehaakt bent, omwille van het gedoe rond mij, kom terug, en geef ons het vertrouwen”.
Meteen blikte hij toch ook al eens vooruit, op wat zijn eigen politieke lot zal zijn: hij stopt tot nader order niet met politiek, en blijft ook lijsttrekker in 2024, zo lijkt. “Ik wil strijden voor een samenleving met een tweede kans, maar ik merk dat die tweede kans voor mij heel moeilijk ligt, ik hoop dat mensen het mij ooit wel kunnen vergeven.”
Een slotwoord van bedankingen volgde, maar opvallend daarbij richtte hij zich tot de verzamelde pers: “Ik wil ook de media bedanken, bijna iedereen toch, om mij de kans te hebben gegeven om mijn boodschap te brengen, mijn positiviteit te brengen, en mij mijn ding te laten doen. Jullie zijn kritisch voor de mensen, voor de politiek ook, maar ik hoop dat jullie ook kritisch kunnen zijn voor jullie zelf”, zo hield hij het opvallend braaf.
Daarbij vroeg hij tenslotte de pers om hem “de komende dagen de nodige rust te gunnen”.

The Big Picture: Rousseau laat een stevige erfenis na, van een partij die er weer staat.

Rousseau kwam in november 2019 aan de leiding van zijn partij, toen nog sp.a, terwijl die in volle crisis verkeerde: niemand van de kopstukken wilde in feite overnemen van de Oostendenaar John Crombez. Die had de partij in mei 2019 naar alweer een verkiezingsnederlaag geleid.
Rousseau was daarbij al één van de meest opvallende nieuwe lijsttrekkers van de partij, in Oost-Vlaanderen, waar hij geen onaardig resultaat had behaald, als jonge twintiger. Daarvoor had hij wel twee jaar als directeur communicatie mee de partij communicatief uitgebouwd. Maar zijn verkiezing in november, die hij met 72 procent won tegen twee onbekende tegenkandidaten, katapulteerde hem meteen naar stevige federale regeringsonderhandelingen.
Die rondde hij wonderwel af, waarbij hij gold als een van de weinige voorzitters die met iedereen door één deur kon en vooral systematisch constructief werkte aan de regeringsvorming. Daarvoor kreeg hij lof, maar meer nog pakte de zet om Frank Vandenbroucke (Vooruit) terug te brengen naar het hoogste niveau, als vicepremier, erg positief uit bij de achterban en de pers.
Voor het eerst steeg Vooruit weer in de peilingen en slaagde de partij erin om als enige van de Vivaldi-coalitie aan Vlaamse kant beleidsdeelname te verzilveren, zo leek. Met name de rol van de partij tijdens de COVID-crisis, waarbij de koopkracht beschermd werd, en ook daarna in de energiecrisis, waarbij Rousseau steeds hamerde op de “facturen” van de mensen, bleken de juiste koers.
De naamsverandering van sp.a naar Vooruit, de oude naam van de Gentse socialistische coöperatie en gelijknamige krant, werd opnieuw een succes: de socialisten waren plots verveld tot iets hip, en helemaal terug in het politieke spel.
Daaraan koppelde Rousseau een opvallende persoonlijke communicatie en profilering: niet via klassieke media, maar eerder via Instagram en TikTok. Daar communiceerde hij zeer extensief, maar met een steeds grotere fanbase, voornamelijk jongeren. Een boek, met als titel T., over zijn vrijwilligerswerk als kampleider met sociaal zwakkere kinderen, bleek eveneens een hit.
Deelnames aan De Slimste Mens, maar vooral The Masked Singer, maakten van hem tegelijk ook een soort BV, tegelijk met de rol van partijvoorzitter: een zeldzaamheid in de Wetstraat. Maar dat zette ook een stuk de deur open om zijn privéleven als dat van een BV te behandelen, eerder dan een politicus.

De val: De aanhoudende druk van privé-verhalen werd te veel.

Al in de periode van corona-maatregelen kwam er kritiek op de aanwezigheid van Rousseau op een feest, waarbij opviel hoe er anders werd omgegaan met de jonge socialistische voorzitter: met andere toppolitici werd in het verleden veel omzichtiger omgegaan, op basis van de moeilijke toetsbare afweging van ‘politiek relevant’ of niet.
Meer dan een jaar lang liep er vervolgens vanuit DPG Media een “journalistiek onderzoek” naar ongeoorloofd seksueel gedrag, waarbij twee journalisten verschillende bronnen spraken, en werd er via hen en een bevriende magistrate ook een mogelijk strafbaar feit bij het parket geformuleerd, wat tot een onderzoek leidde.
Nadat Rousseau via een wat bizarre video uit de kast kwam en zich als biseksueel uitte, ging het hek van de dam in juni 2023. Plots waren ook de verhalen rond de beschuldigingen van ongeoorloofd gedrag te horen en te lezen in de Vlaamse media. Finaal werden alle drie de klachten die waren ingediend bij het parket ook geseponeerd.
Het maakte het functioneren van Rousseau wel steeds moeilijker, door de permanente druk van procedures, onderzoeken en vragen uit de media, plus op sociale media.
Daar kwam dan in september 2023 een bijzonder ongelukkig nachtje uit in zijn thuisstad Sint-Niklaas bij, waarbij hij om zes uur ‘s ochtends in dronken toestand in aanraking kwam met de politie. Die filmde de incidenten met een bodycam, en stelde pas 11 dagen later ook een proces-verbaal op.
Het Laatste Nieuws kreeg vervolgens de inhoud van dat proces-verbaal te pakken en wilde dat publiceren. Rousseau greep in via zijn advocaat en kwam met een eenzijdig verzoekschrift aan de rechter, die een publicatieverbod oplegde voor heel de media. Dat deed de al moeilijke relatie met de pers, sinds heel de toestand rond de klachten, verder verzuren: verschillende redacties vonden het een aanslag op de vrije pers.
Finaal werd Rousseau verhoord door het parket, en kreeg hij deze week een ‘bemiddelingsvoorstel’: geen seponering dus, maar ook geen vervolging. Hij moest naar de Dossinkazerne op bezoek én verplicht therapie volgen. Maar tegelijk publiceerde Het Nieuwsblad volop uit het PV, dat 11 dagen later door een agent op geheugen gereconstrueerd werd. Daarin kwamen wel erg brutale zaken naar boven:
- “Mijn appartementsblok is racistisch en ik snap ze wel. We moeten eerlijk zijn: het zijn altijd die bruin mannen. Van mij moogt ge die veel harder aanpakken. Ge moet veel meer uw matrak gebruiken. Ik kan dat bruin gespuis niet allemaal buiten zetten.”
- Ook een gezette punker met hanenkam kreeg verbaal ervan langs: “Het is geen zicht. Gebruik jullie matrak om die lelijke dikzak op zijn bakkes te slaan“.
- Finaal prees hij ook een vriendin seksueel aan bij de politie, waarover in de Wetstraat ook allerlei versies begonnen te circuleren, de ene al grover dan de andere.
In zijn eigen partij overheerste het stilzwijgen, wat donderdag in de Kamer leidde tot een crisissfeertje, omdat de partij en voorzitter wat de regie verloren, en kopstukken ostentatief van de camera’s wegliepen.
De reactie van zowat elke andere partijvoorzitter sprak boekdelen: Rousseau verloor enorm veel moreel kapitaal in één klap, wat zeker zijn toekomstige kansen op een mooie rol in een volgende regering hypothekeerde. De aanvallen kwamen van overal, terwijl in de media zeker de linkse pers op ontslag aandrong.
Omdat de druk ondertussen al zo lang aanhield, ook over zijn privéleven, en hij zelf minder en minder energie kon vinden om steeds de strijd aan te gaan over zijn misstappen, besliste Rousseau vandaag de handdoek in de ring te gooien. Zijn partijbureau aanvaardde die beslissing.
Dat in de afgelopen maanden een pak ministers weigerden om op te stappen, onder meer voor affaires rond het verlenen van visa aan agenten van het Iraanse regime, of de dood van twee onschuldige Zweden, of vergiftigd drinkwater waar niets aan werd gedaan, moet bitter smaken bij de socialisten.
Maar een ontslag is uiteraard finaal ook een politieke afweging: wat zijn de kansen om op een dag onbeschadigd opnieuw verder te kunnen? Daarbij wast het altijd op termijn witter, om zelf op te stappen in de politiek, op de juiste manier en met de juiste toon en stijl. Rousseau deed alvast het nodige daartoe, vandaag.

En nu? Melissa Depraetere moet de meubels redden, zo horen we in de wandelgangen.

Een ander godenkind van de socialisten zou nu tijdelijk het voorzitterschap van de partij over gaan nemen. Dit weekend beslist de partij daarover.
Depraetere, die dezelfde leeftijd heeft als Rousseau, doorliep net als haar voorganger eerst enkele jaren als partijmedewerker. Daarbij maakte ze naam in het dossier van de F-16’s. In 2019 raakte ze op een tweede plek op de lijst verkozen in de Kamer.
Daar schopte ze het tot fractieleider, nadat Meryame Kitir (Vooruit) in het najaar van 2020 federaal minister werd in de Vivaldi-regering. Depraetere is een dossiervreter, en iemand die inhoudelijk dus op een pak thema’s haar slag kan slaan. Als fractieleider bracht ze vaak een meer verfrissende stem in het debat, vanuit de meerderheid.
Als interim-voorzitter is ze zeker een consensusfiguur, maar tegelijk op haar 31ste ook al een vaste waarde: ze zou hoe dan ook de lijst in West-Vlaanderen voor de Kamer trekken, en gold ook als één van de favorieten om de volgende keer in de regering te trekken. Anders dan Rousseau heeft ze een heel bescheiden achtergrond, en legt ze veel minder een focus op haar eigen persoonlijke communicatie.
Nu zal ze de partij tijdelijk gaan leiden, tot er interne verkiezingen georganiseerd worden. Mogelijk wordt dat wel, met het licht op de verkiezingen in 2024, nog een wat complexe afweging.