“Dit is echt allemaal geen toeval meer”, zo zuchten verschillende bronnen aan de top van Vooruit. Want nét op moment dat drie klachten tegen voorzitter Conner Rousseau werden geseponeerd, en de BV/voorzitter een overdonderend media-offensief inzette, blijkt dat er een nieuw gerechtelijk onderzoek tegen hem loopt. Dit keer zowaar voor “racisme en xenofobie”. Oorzaak lijkt een dronken avond in zijn thuisbasis Sint-Niklaas, waar hij aan het adres van de politie forse uitlatingen zou gedaan hebben, over Roma-zigeuners. Bij Vooruit gaat men in het tegenoffensief. “Een deel van de pers is sowieso tegen hem”, klinkt het bij een kopstuk. Bovendien wijst men erop “dat het PV van de betrokken agenten pas 10 dagen na de feiten, op bevel van hogerhand, is opgesteld”. “In peilingen leidt Conner in Sint-Niklaas, voor burgemeester Lieven Dehandschutter, de baas van de politie hier”, zo merkt men fijntjes op. Tegelijk kijken ervaren partijgenoten toch wat gegeneerd weg: “Direct taalgebruik is zijn handelsmerk. Maar hij gaat toch moeten leren af en toe z’n mond te spoelen met zeep”. Na de vorige reeks klachten, is het in elk geval een nieuwe controverse rond de figuur Rousseau. Die belooft tot de verkiezingen alvast geen alcohol meer te drinken.

In het nieuws: Alweer een gerechtelijk onderzoek naar de Vooruit-voorzitter.

De details: Tijdens een incident met de politie na 4 uur ’s nachts bij café ’t Hemelrijk in Sint-Niklaas, zou Rousseau racistische uitspraken gedaan hebben. De lokale politie maakte daar een PV van, het parket onderzoekt dat nu.

• “Hij zou beter dat soort dingen niet doen. Dat heel directe taalgebruik, dat is zijn charme en zijn handelsmerk. Maar hij gaat toch moeten leren af en toe z’n mond te spoelen met zeep. Hij gaat dat wel kunnen.” Een oud-voorzitter in de socialistische familie zucht, bij het nieuwste incident rond Rousseau.
• Want Rousseau was net klaar, na weken van radiostilte, om in de media zijn comeback te maken, na een reeks moeilijke maanden, met onderzoeken door het gerecht. Die draaiden rond ongeoorloofde contacten met minderjarigen en een klacht wegens zedenfeiten. Maar drie keer werd het onderzoek geseponeerd door het gerecht.
• Het moest dus gisteren in de communicatie een triomf en opluchting worden voor de Vooruit-kopman, die zelf een slopende periode van grote stress achter zich wilde laten en zijn onschuld nog eens wilde onderstrepen.
• Alleen draait dat nu helemaal anders uit. Want nog voor Rousseau in de studio’s van Terzake en de Tafel van Gert opdook (het moment waarop ook alle kranteninterviews gelost konden worden), kwam plots het bericht over een nieuw gerechtelijk onderzoek.
• Dat draait rond een incident tussen de lokale politie van Sint-Niklaas en Rousseau, tijdens de Vredesfeesten in zijn thuisstad, het eerste weekend van september. Daarbij kwam de politie tot twee keer toe tussen, aan café ’t Hemelrijk, uitgebaat door een partijgenoot van Rousseau.
  • De voorzitter van Vooruit zou daarbij dronken geweest zijn en bijzonder fel gereageerd hebben tegen de politie.
  • Die kwamen twee keer tussen, volgens politiebronnen, eerst rond middernacht en later op de avond. Ze zouden vooral de tweede keer, na 4 uur ’s nachts, gechoqueerd geweest zijn over uitlatingen van Rousseau aan hun adres.
  • Die zouden gedraaid hebben over het niet-ingrijpen van de lokale politie tegen Roma-zigeuners.
  • De tweede interventie zou ook gefilmd geweest zijn met een bodycam van de betrokken politiemensen.
• Rousseau kon niet anders dan, los van zijn geplande mediastrategie, ook daarop te reageren: “Ik had te veel gedronken, maar in mijn herinnering was de teneur van die gesprekken eerder grappend en vriendschappelijk. Ik weet niet meer wat er allemaal exact gezegd is, maar de beschuldigingen verbazen mij heel sterk. Ik hoop dan ook dat het parket mij snel uitnodigt zodat ik snel duidelijkheid krijg over wat er precies aan de hand is.”
• In de tv-studio’s gaf Rousseau ook wel aan zelf niet bepaald fier te zijn op z’n dronken gedrag: hij kondigde meteen aan tot aan de verkiezingen geen alcohol meer te zullen drinken.

De essentie: Bij Vooruit voelt dit heel zuur aan, is men bezig hun goudhaantje “te pakken”?

• Achter de schermen zijn de reacties bij de Vlaamse socialisten wel feller. Want er zijn een aantal zaken die toch “wat te veel toeval zijn, om nog goed te zijn”, zo merkt een hoog geplaatste socialist op.
• “Dat een deel van de pers echt tegen Conner is, is wel duidelijk. Een journalist noemde hem letterlijk “een smeerlapke” en vond dat wij “moesten optreden tegen onze voorzitter””, zo is in de wandelgangen van Vooruit te horen bij een kopstuk.
• Bovendien is de timing van het opstellen van het proces-verbaal door de lokale politie, van die bewuste nacht in Sint-Niklaas vreemd. “Dat gebeurde pas tien dagen na de feiten, op bevel van hogerhand”, zo is te horen bij de socialisten.
• Daarbij wijzen ze naar het feit dat de ultieme baas van die lokale politie de burgemeester is, N-VA’er Lieven Dehandschutter. “En in peilingen ligt die achter op Conner, die ook kandidaat-burgemeester is”, zo is te horen bij de socialisten.
• Maar in politiekringen is een andere uitleg te horen: “De uitspraken van Rousseau kwamen pas later de korpscommandant te horen, de politiemensen waren zodanig gechoqueerd. En toen die korpscommandant daarover gebriefd werd, heeft hij toch een proces-verbaal laten opstellen omdat het te gortig was.”
• Dat proces-verbaal, wegens racisme en xenofobie is de reden waarom het gerecht een opsporingsonderzoek is begonnen, midden september dus. “Maar waarom lekt dat nu plots, vandaag? Moeten we er een tekening bij maken?”, zo is bij socialisten te horen.
• Hoe dan ook is er naast het proces-verbaal wel nog een element: een video van het incident. Bij de tweede interventie stond de bodycam van de politiemensen aan, er werden dus opnames gemaakt.

The Big Picture: Rousseau tilt zijn partij naar ongekende hoogtes. Maar hoe lang kan hij die hoogconjunctuur aanhouden?

• “Conner is anders. Hij is maar halve politieker, en tegelijk nog altijd mens én ook BV. Dat wringt voor zijn tegenstanders. Hij is onconventioneel en verfrissend.” Wie in socialistische rangen een slecht woord zoekt over de voorzitter, komt voorlopig bedrogen uit. Het vertrouwen in de leider wankelt niet.
• Tegelijk is wel duidelijk dat Rousseau flirt met het Icarus-fenomeen dat eigen is aan de Wetstraat: de klim is zo stijl, de euforie van zijn partij zo groot, en van valse bescheidenheid is bovendien geen sprake, dat velen zitten te wachten op de val, die even onvermijdelijk lijkt. Het is een gekend, oud verhaal in politiek, dat zich eindeloos herhaalt.
• Bij Rousseau leek het zich begin dit jaar voor het eerst aan te kondigen. Maandenlang gonsde het in de politieke salons van de geruchten rond Rousseau zijn privéleven, en met name z’n erg directe omgang met mannen. Twee journalisten van News City, de grote nieuwsredactie van VTM Nieuws en Het Laatste Nieuws, speelden daarbij een centrale rol, achter de schermen.
• Faroek Özgünes en Jonas Muylaert voerden al sinds september 2022 naar eigen zeggen een “journalistiek onderzoek” naar Rousseau, waarbij ze bijzonder veel mensen in de dichte en verre omgeving van de Vooruit-voorzitter contacteerden, naar eigen zeggen “op zoek naar bewijzen”. Alles draaide daarbij rond vermeend ongeoorloofd seksueel gedrag: tegen verschillende personen pochte het journalistieke duo over “tientallen getuigenissen”. Via lekken aan andere nieuwsredacties zette men bovendien extra druk, ook op het eigen News City, om “iets te brengen”.
• Kwalijker was dat Özgünes bovendien zelf naar het gerecht stapte, met name naar magistrate Ine Van Wymeersch (die ondertussen carrière maakte als ‘nationaal drugscommissaris’), om vermeend strafbaar gedrag van Rousseau “te signaleren”. Na die melding en het opmaken van een proces-verbaal kwam er een eerste onderzoek, dat vrij snel geseponeerd werd.
• Maar ook bij de andere gerechtelijke onderzoeken was er manifest sprake van interventie door de journalisten: de advocaat van een vermeend slachtoffer gaf zelf toe dat “de kans reëel was dat onze cliënt geen klacht had ingediend, indien hij geen telefoon had gehad van een journalist” aan De Morgen. Ook het tweede en derde onderzoek werden telkens geseponeerd.
• Rousseau koos bij die steeds feller wordende geruchtenstroom zelf voor communicatie, die vervolgens fout uitpakte: een vreemd coming-out filmpje, dat bovendien nog te koop werd aangeboden aan andere media via televisiemaker Eric Goens, bleek een boemerang. Het zette een extra haakje op het verhaal, dat niet positief uitviel voor Rousseau.
• Want vrij snel werd de coming-out video geduid, door de VRT maar ook Het Nieuwsblad, De Tijd en deze nieuwsbrief, in de context van de geruchten en gerechtelijke onderzoeken. Rousseau bleek niet onkwetsbaar, likte zijn wonden en verdween bewust in de zomer uit de spotlights. Op zoek naar redemptie.
• Tegelijk viel Icarus niet: in peilingen leek tegelijk zijn populariteit nauwelijks of zelfs niet aangetast. En bovendien werkte het gerecht voor één keer wel snel: drie seponeringen op rij brachten een coda en triomf voor Rousseau. Die stelde gisteren dan ook: “Er is ook nooit een grens overschreden. Het parket geeft dat duidelijk aan.”
• Meteen kon zijn advocate Christine Mussche ook fors uithalen: “Uit de processen-verbaal werd duidelijk dat de klachten er pas kwamen na herhaaldelijk aandringen van personen buiten het dossier, met name twee journalisten. Dat maakte ik in mijn lange carrière als advocaat nooit eerder mee.” Gisteren deed Rousseau er nog een schepje bovenop: “Neem de twee journalisten weg en er was geen enkele aangifte of geen enkele klacht gebeurd.”
• Het nieuwe gerechtelijk onderzoek komt daardoor net bijzonder ongelegen: de rust die moest weerkeren voor Rousseau, is er niet. “Wie gelooft dat Conner een racist zou zijn, kent hem echt niet”, zo klinkt nu weer heel fors bij Vooruit.
• Maar net omdat er video’s van dit nieuwe incident zijn, kan het wel opnieuw voor veel opschudding zorgen, zo beseft men. Het onverkwikkende voorbeeld van de minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en zijn ‘luchtgitaar’, zindert ondertussen nog altijd na in de Wetstraat: met videobeelden is een val sneller gemaakt.

Ook opvallend: Rousseau en premier Alexander De Croo (Open Vld), schouder aan schouder ter verdediging van Vivaldi.

• Het blijft nazinderen: de vraag aan de partijvoorzitters “of er opnieuw een Vivaldi-regering moet komen”, op het VOKA-debat begin deze maand. Alle vier de Vivaldi-partijen stemden toen opvallend genoeg “neen”, via de rode knop. Achteraf was de teleurstelling binnen de federale regering groot: “Ach, die voorzitters, geeft men die niet veel te veel aandacht? Die zitten in de buitenbaan van de politiek”, is binnen Vivaldi te horen.
• “Het was de eerste en enige fout die Tom Ongena heeft gemaakt“, zo klinkt het dan bij de Open Vld-top over hun kandidaat-voorzitter. En ook Rousseau schiet Ongena genadeloos af: “Als ik premier was en mijn eigen voorzitter weigert Vivaldi II? Het zou zijn beste dag niet zijn”, zo stelt hij aan Het Laatste Nieuws. Zijn vervanger op dat debat, Bruno Tobback (Vooruit), stemde volgens Rousseau dus ook manifest fout, want hij had wel degelijk groen gestemd, had hij daar gezeten: “Tobback is zo aangetrokken tot rood dat hij niet anders kon, denk ik”, zo maakte hij er zich met een grapje vanaf.
• Politiek wél relevant voor de komende campagne: Rousseau verdedigde in elk interview fel het Vivaldi-palmares. “Welk land heeft de koopkracht het beste beschermd?”, zo stelde hij zowat overal de retorische vraag. En meer: “Als ik het rapport van Vivaldi naast dat van de vorige federale en huidige Vlaamse regering leg, dan durf ik daarmee op elke Vlaamse markt te staan om het uit te leggen.”
• En kijk, over de oceaan in de Verenigde Staten blijkt ook premier De Croo zich helemaal klaar te voelen voor de kiescampagne, waarin hij keihard zijn beleid en het palmares van Vivaldi wél zal verdedigen, tot de laatste snik zo lijkt. Want andermaal deed hij in de marge van zijn bezoek aan de VN de ene straffe uitspraak na de andere, schijnbaar opgepookt door een ‘New York state of mind‘, die hij al enkele dagen vertoont:
  • “Wij mogen heel zeker ons palmares op tafel leggen: we hebben met reuzensprongen vooruitgang geboekt. Er zijn meer jobs bijgekomen dan onder de vorige regering, we hebben de beste koopkrachtbescherming van heel Europa, we hebben onze bevolking geholpen met de energiefacturen, en de rijkste inwoners ter wereld.”
  • En ja, dat komt tegen een prijs, budgettair zijn we in het rood gegaan. Maar de vraag is: wat was het alternatief? Moesten we de mensen dan niet helpen, honderdduizenden in de armoede storten en moesten we duizenden bedrijven failliet laten gaan?”
  • “Wij zijn zogezegd het Griekenland aan de Noordzee? Ik heb veel respect voor hen, maar wij zijn wel dubbel zo rijk als de Grieken.”
  • “En al die profetieën over wie verkiezingen zal winnen… Mogen de mensen nog eens kiezen bij verkiezingen? Ik heb zo de indruk, dat dat volgens jullie al vastligt”, zo stelde hij tegen journalisten.
  • “Peilingen zijn palingen, je pakt dat vast en dat gaat in alle richtingen. Wel, de prijzen worden aan de meet uitgedeeld. Neem mij niet kwalijk dat ik de afgelopen 12 maanden ben bezig geweest met beleid te voeren, meer dan het te verkopen.”

Om te volgen (1): Dit weekend de ontknoping van de voorzittersrace bij Open Vld.

• “Het is dat Ongena toch van geluk mag spreken, dat zijn tegenkandidaten zo zwak zijn op zichzelf. Want het beeld dat is ontstaan, van een partijtop die bang is van verkiezingen is toch allerminst gelukkig. Terwijl de waarheid is dat die digitale stemming ons nog 60.000 euro zou gekost hebben, en dat het dan weer zou geweest zijn “dat politieke partijen te veel geld hebben”. Je kan dus nooit winnen.” Zelfs aan de top van de liberale partij houdt men het hart vast, voor hun congres nu zaterdag.
• Niet bij premier De Croo, die zich helemaal achter Tom Ongena heeft gezet, en zo van het partijcongres ook een soort plebisciet over zichzelf maakt: wie Ongena afstemt, stemt hem af. Om zeker op tijd terug te zijn, vloog de premier gisterenavond al terug uit New York. Vandaag kan hij dan ook nog een ministerraad houden.
• Tegenover Ongena staan Bert Schelfhout en Vincent Stuers. Die eerste hield ondertussen ook nog een opvallend pleidooi om het cordon sanitaire af te schaffen, vanuit Open Vld.

Om te volgen (2): De cijfers voor de federale begroting zijn niet fraai. Alweer niet.

• Vivaldi begint straks aan de begrotingsopmaak, de laatste van deze regering. De cijfers van het Monitoringscomité, gisteren gelost, zijn niet rooskleurig. Het begrotingstekort van Vivaldi zou volgend jaar 3,1 procent zijn of 18,6 miljard euro, bij ongewijzigd beleid. Dit is wel lichtjes beter dan het tekort van dit jaar, dat op 3,5 procent zal eindigen.
• Daarmee is de situatie wel slechter geworden: voor de zomer ging men nog uit van 3,4 procent. Voor volgend jaar is de raming zelfs 0,4 procent slechter of liefst 2 miljard verslechtering. De tekorten in de sociale zekerheid liepen op met 700 miljoen, de uitkeringen gingen 1,4 miljard hoger, terwijl er maar 400 miljoen extra bijdragen waren.
• Die extra negatieve cijfers zijn lastig voor de onderhandelingen in de aanloop naar de State of the Union van De Croo op de tweede dinsdag van oktober. In maart legde men vast dat er nu nog een bijkomende oefening zou volgen van 1,2 miljard of 0,2 procent van het bbp. De vraag is alleen niet of er net meer moet bespaard of belast worden, wel of Vivaldi die 1,2 miljard gaat halen als doel.
• In elk geval handhaaft de regering de regel van 3: 1/3 zou van besparingen moeten komen, 1/3 van nieuwe belastingen en 1/3 van andere maatregelen, elk dus toch 400 miljoen euro. Het is nog onduidelijk hoe dat concreet zal ingevuld worden.

Om te volgen (3): De Vlaamse regering zoekt een akkoord. De sfeer is eerder optimistisch.

• Door de nieuwe heisa rond Rousseau en de verkiezingen bij Open Vld is het nieuws rond de Vlaamse regering wat weggedeemsterd. Die zoekt nog steeds een begrotingsakkoord tegen de Septemberverklaring, die Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) maandag moet gaan afleggen.
• Na de opgepompte verklaringen vanuit cd&v vorig weekend, lijkt de storm wat zijn te gaan liggen: niemand gaat ervan uit dat maandag de deadline weer gemist zal worden. Gisteren was men nog bezig ieders verlanglijstje te overlopen, om zo de puzzel te leggen.
• Politiek gezien is heel duidelijk dat cd&v z’n trofee van meer geld voor de kinderopvang zal krijgen: cd&v-kopvrouw Hilde Crevits krijgt in ‘haar’ domein Welzijn zo dus een forse budgetverhoging. In ruil wil N-VA wel dat de ambitie van een begrotingsevenwicht in 2027 absoluut behouden blijft.
• “Meteen blijven zo de andere twee, Jo Brouns (cd&v) en Benjamin Dalle (cd&v) wat buiten beeld en dat maakt het makkelijker“, zo is aan tafel te horen. “Cd&v zet in op kinderopvang, rest is bijvangst. Anders maken ze het zichzelf zeer moeilijk, dat beseft men wel.”
• In de marge van de onderhandelingen ging het ook wel weer even over stikstof: het decreet dat de voorzitters van N-VA en Open Vld, Bart De Wever en Tom Ongena, samen indienden in de zomer, om cd&v onder druk te zetten, bevat een materiële fout. Die werd door de landbouwsector al zwaar opgepompt, als zou dan quasi heel de landbouwsector moeten sluiten. Ook Open Vld’ers Gwendolyn Rutten en Steven Coenegrachts signaleren die fout nu in De Tijd. Het was ondertussen wel al langer duidelijk dat die bij een eventuele stemming zou worden aangepast.

De vraag: Is de levering van Belgische F-16’s aan Oekraïne nu wel mogelijk of niet?

• De ‘ja-nee’s’ over die vraag vliegen als pingpongballen over en weer. Ook tussen Brussel en New York wordt gepingpongd, waar premier De Croo aangeeft dat de federale regering de optie wel degelijk opnieuw bekijkt.
• Die boodschap staat haaks op wat de rode minister van Defensie, Ludivine Dedonder (PS) beweert. Zij hield gisteren in De Morgen voet bij stuk: “De reden waarom België geen F-16’s kan schenken, is omdat we onze toestellen zelf nodig hebben. (…) Dat een regeringspartij als MR vandaag plots die redenering toch weer in vraag stelt, verbaast me. Aan het eind van de rit ben ik verantwoordelijk voor de Belgische Defensie en voor de veiligheid van de bevolking. Ik zal die niet in gevaar brengen met een onbezonnen beslissing. Het idee van sommigen dat er ergens Belgische F-16’s in een legerhangar staan te bestoffen is lachwekkend.”
• Vanuit New York liet premier De Croo gisteren toch weten dat er niet met die piste gelachen wordt. “We hebben dat vorige week besproken in de kern. We hebben de vraag gesteld aan Defensie, hoe onze F-16’s nog nuttig zijn als wij ze niet langer gebruiken. Na 8.000 uren zijn ze niet meer nuttig voor ons, maar de vraag is of de Oekraïners er dan nog gebruik van kunnen maken, voor wisselstukken, opleiding, onderhoud…”, zo deelde hij mee aan Business AM.
• “We moeten die analyse zo snel mogelijk maken, maar sowieso hebben wij onze toestellen de komende 2-3 jaar nodig, dus op de korte termijn zijn wij niet de oplossing. Maar binnen twee jaar gaan de Oekraïners die nog nodig hebben, om hen te versterken.”
• De analyse die Defensie nu moet maken is dus tweeledig: “Zijn er op dit moment vliegtuigen beschikbaar om aan Oekraïne te doneren?” en “Wat met de vliegtuigen die in de loop van de komende jaren uit omloop worden genomen?”. MR houdt alvast vol dat dit eerste mogelijk zou moeten zijn: “Het gaat om vier vliegtuigen, maar wij wachten de analyse af”, zo gaf minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) mee vanuit the Big Apple.

Daarnaast: België gaat opnieuw aansluiting zoeken bij Frankrijk en de “nucleaire club” van Emmanuel Macron.

• “België blijft een nucleair land“, zo kondigde De Croo trots aan voor de VN, waarbij hij onderstreepte dat kernenergie “integraal deel is van de oplossing, in de klimaatcrisis“. Opvallende woorden, met groenen in zijn coalitie, maar allerminst een toeval, zo is in kringen rond de premier te horen.
• De Croo wil er nu vol voor gaan, nu beslist is om Doel 4 en Tihange 3 open te houden, en de Belgische Staat mee zal participeren in een nieuw bedrijf, samen met Engie België: “De Fransen van Engie wilden vooral hun risico afdekken, financiële zekerheid krijgen over het afval. Nu dat gelukt is, kunnen ze eventueel hun Belgische kerncentrales afstoten“, zo is de analyse.
• “En het is duidelijk dat de Belgen in die nieuwe structuur, die nu nog deel zijn van de Franse groep, er hier wél voor willen gaan: daar zit veel expertise en goesting om met twee, en liefst meerdere reactoren verder te gaan met het nucleaire verhaal. De groenen in de regering beseffen dat ook, maar gaan dat niet luidop zeggen“, zo klinkt in de wandelgangen. “Maar wij gaan de fout van Duitsland, waar ze alle centrales sloten, echt niet maken.”
• Voor de Vivaldisten is het duidelijk: Dat ‘Special Purpose Vehicle’, waar Engie en de Belgische Staat nu inzitten, “wordt een nieuw bedrijf op zichzelf“, zo voorspelt men. Meteen maakt men ook de vergelijking met de noorderburen. “In Nederland praat men veel over wat ze gaan doen rond kernenergie, maar wij hebben hier veel meer expertise.”
• Meteen wil De Croo ook aansluiting zoeken bij de Franse president Emmanuel Macron, die binnen Europa de ‘nucleaire landen’ bijeenbrengt in een informele nucleaire groep. Die komt twee keer per jaar samen. “België moet daar zeker opnieuw deel van gaan uitmaken.”