In de race om het leiderschap van de Britse conservatieven is Penny Mordaunt afgevallen, waardoor de kiesstrijd uitdraait op een duel tussen Rishi Sunak en Liz Truss, die wel eens met Margaret Thatcher vergeleken wordt. De nieuwe partijleider zal ook de aftredende Boris Johnson opvolgen als premier.

Sunak en Truss blijven over na de opeenvolgende stemrondes georganiseerd bij de parlementsleden van de Britse conservatieve partij. Nu is het aan de naar schatting 100.000 tot 200.000 partijleden. Zij stemmen over de laatste twee in een langer proces met een reeks zogenaamde “hustings”-evenementen. Begin september moet duidelijk zijn wie Johnson gaat opvolgen.

Rishi Sunak

Rishi Sunak, de voormalige minister van Financiën wiens ontslag een zware slag toebracht aan Johnson, wordt al lange tijd gezien als een potentiële partijleider, ook al is zijn reputatie aangetast door recente controverses.

Sunak raakte dit jaar politiek gewond toen bekend werd dat zijn rijke vrouw belasting had ontweken door aanspraak te maken op een speciale status en dat hij zelf nog in het bezit was van een Amerikaanse “green card”. Daardoor kon hij in de Verenigde Staten wonen en werken, zelfs toen hij al maanden de hoogste financiële ambtenaar van Groot-Brittannië was. Hij kreeg ook een boete voor het overtreden van de coronamaatregelen nadat hij in 2020 kort een verjaardagsfeestje had bijgewoond voor Johnson op 10 Downing Street.

Toch hebben de competentie van Sunak en zijn rol bij het uitdokteren van hulppakketten voor bedrijven en particulieren tijdens de pandemie hem populair gemaakt bij de partij en bij de kiezers.

Sunak was de vroege koploper in de strijd om het leiderschap bij de Tories en werd aangevallen door de bondgenoten van Johnson. Die beschouwen zijn ontslag minder dan twee weken geleden, dat de weg vrijmaakte voor de ondergang van de premier, als verraad.

Liz Truss

Liz Truss, de minister van Buitenlandse Zaken die vorig jaar door Johnson werd aangesteld, wordt gezien als een rijzende politieke ster. Ze bekleedde functies onder premiers David Cameron en Theresa May, en riep vergelijkingen met Margaret Thatcher op nadat ze vorig jaar foto’s had gepost van een reis naar Rusland.

Truss is de eerste vrouwelijke minister van Buitenlandse Zaken voor een conservatieve regering, en haar uitgesproken roep om sancties tegen Russische oligarchen aan het begin van de oorlog in Oekraïne werden toegejuicht door het publiek. Maar ze sprak ook lang haar steun uit voor Johnson, die uiteindelijk in ongenade viel.

Truss, die geen ontslag nam uit het kabinet van Johnson, loopt het gevaar het nauwst met hem geassocieerd te worden. Ze wordt bovendien niet gezien als een charismatische campagnevoerder, ondanks haar solide geloofsbrieven. Ze wordt ook vergeleken met Hillary Clinton, bekwaam maar toxisch om mee naar de stembus te gaan.

(as)