De kans is zeer groot dat de NAVO volgende maand de norm voor defensie-uitgaven verhoogt. Om daarop te anticiperen houdt de regeringstop woensdag al een samenkomst. Het lijkt voor België haast onmogelijk om nog meer geld te vinden voor defensie, nadat het de uitgaven daarvoor zojuist moeizaam optrok tot 2 procent van het bbp.

Key Takeaways

• Op de NAVO-top van eind juni in Den Haag zal een nieuwe en hogere NAVO-norm worden afgesproken.
• Ieder land zal dan waarschijnlijk 3 procent van zijn bbp moeten besteden aan defensie-uitgaven.
• Voor België komt dat neer op een nieuwe zware financiële inspanning nadat de vorige norm van 2 procent nog maar juist is gehaald.

De NAVO vraagt momenteel aan zijn lidstaten om minimum van 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit te geven aan defensie. Die norm is ingesteld tijdens de top van 2014 in Wales. België bleef daar tot voor kort altijd ver onder en haalde vorig jaar zelfs maar 1,3 procent. Met veel moeite is nu beslist om dit jaar eindelijk die gevraagde 2 procent te halen.

NAVO-top

Eind juni komen de NAVO-landen samen in Den Haag voor een nieuwe top. Daar zal onder andere gepraat worden over het verhogen van de beruchte NAVO-norm. Secretaris-generaal Mark Rutte spreekt zelfs van 5 procent, maar waarschijnlijk wordt er ergens een compromis gevonden rond 3 procent.

Voor België komt dat extra procent neer op ruim 6 miljard euro extra defensie-uitgaven per jaar. Het is momenteel zeer onduidelijk hoe dat kan bereikt worden. Het vinden van 3,9 miljard euro om dit jaar nog 2 procent te halen was al een zeer moeilijke oefening. Dat extra geld komt vooral van eenmalige inkomstenbronnen zoals Belfius en geld uit bevroren Russische tegoeden. Voor de komende jaren hoopt de regering meer structurele inkomsten te zoeken.

Investeringsplan

Voor dat geregeld is, moet er dus mogelijk al opnieuw op zoek naar meer geld. In 2023 is in Vilnius is al vastgelegd dat 2 procent niet langer zal volstaan. België zal in Den Haag dus hooguit uitstel kunnen kopen. Dat kan het volgens insiders doen met een goed investeringsplan.

Minister van Defensie Theo Francken (N-VA) zou dat één van de komende weken voorstellen. In dat plan zal staan waar defensie de extra vrijgemaakte miljarden zal voor gebruiken. Die keuzes worden gemaakt in overleg met de NAVO.

Overleg

Toch moet België later onvermijdelijk ook naar de drie procent. Daarvoor komt de regeringstop vandaag al even samen, al worden er niet meteen beslissingen verwacht. Die komen pas na de NAVO-top. Dat meldt De Morgen.

België is overigens niet het enige land dat op zoek zal moeten naar extra geld. Momenteel besteden amper vijf NAVO-landen meer dan 3 procent van hun bbp aan defensie. Polen prijkt daarbij helemaal bovenaan met maar liefst 4,12 procent. Estland, de Verenigde Staten, Letland en Griekenland voldoen ook al deze (vermoedelijke) nieuwe eis. Litouwen volgt er kort achter. De andere lidstaten hebben nog veel werk.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!