De regeringstop zit vandaag, woensdag, samen om te spreken over extra geld voor defensie. De regeringspartijen zijn het erover eens dat daar de komende jaren heel wat extra budget voor moet vrijgemaakt worden, al is er onenigheid over waar dat geld moet vandaan komen.

Key Takeaways

• Het kernkabinet komt vandaag samen om te spreken over extra geld voor defensie. In totaal wordt er de komende vier jaar gezocht naar ministens 17,2 miljard euro extra.
• Minister van Defensie Theo Francken (N-VA) zal een plan voorstellen over waar dat geld moet gehaald worden. Vermoedelijk wordt dat een combinatie van eenmalige inkomsten, samen met structurele maatregelen.
• Er dreigt wel heel wat onenigheid te zijn tussen de vijf regeringspartijen.

België investeerde vorig jaar 8 miljard euro, goed voor 1,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), aan defensie. Dat voldoet echter niet voor de NAVO-norm van 2 procent. Arizona wilde die 2 procent volgens het regeerakkoord halen tegen 2029, maar die doelstelling is vervroegd.

17,2 miljard euro extra

Alle regeringspartijen zijn het er ondertussen over eens dat er zo snel mogelijk meer geld naar defensie moet. De bedoeling is om dit jaar al 2 procent te halen, maar daarvoor is meer dan 4 miljard euro extra nodig. Over de komende vier jaar gaat het zelfs over 17,2 miljard euro. Dat berekende minister van Begroting Vincent Van Peteghem (cd&v).

De N-VA van premier Bart De Wever en minister van Defensie Theo Francken dromen zelfs van 2,5 procent tegen 2029, maar bij de andere regeringspartijen is daar minder interesse in. Vooral cd&v en MR noemen dat “niet realistisch”.

De vraag is namelijk sowieso nu al waar dat extra geld vandaan moet komen. Daarover bestaat binnen de regering ook heel wat onenigheid. Daarom komt premier De Wever vandaag samen met zijn vicepremiers. Op die vergadering zal Francken zijn plannen voor defensie uit de doeken doen. Hij zal het specifiek hebben over waar dat extra defensiegeld vandaan moet komen.

Eenmalige inkomsten of verder besparen?

Een van de grote twistpunten op dat vlak is het kiezen voor eenmalige of structurele inkomsten. Onder dat eerste valt bijvoorbeeld de verkoop van overheidsparticipaties in BNP Paribas, Proximus, Ethias, Belfius of andere bedrijven. Dat kan veel geld opbrengen, maar zal tijd kosten. Geen enkele partij is tegen zo’n verkoop, al beseffen ze allemaal dat het geen structurele oplossing is.

Onder structurele oplossingen vallen dan weer besparingen of extra belastingen. Daarmee duikt meteen ook weer de breuklijn tussen centrumrechts (N-VA en MR) en centrumlinks (Vooruit, cd&v en Les Engagés) van tijdens de regeringsonderhandelingen op. Die laatsten willen dat er nog meer aan de pensioenen geraakt wordt. MR wil dan weer niet dat de meerwaardebelasting strenger wordt ingevoerd. Voor MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez is het wel een optie om geld te halen bij ontwikkelingssamenwerking, net als bij de gezondheidszorg.

Een derde piste is om die extra uitgaven buiten de begroting te houden. De Europese Commissie heeft daar – in het kader van ReArm Europa – uitzonderlijk de toestemming voor gegeven de komende vier jaar. Voor premier De Wever is dat echter een doemscenario. Hij wil de overheidsschuld net doen afnemen in plaats van verder doen oplopen. Van de regeringspartijen lijkt enkel Vooruit hiervoor open te staan.

Waar moet het extra geld naartoe gaan?

Opvallend is dat er op de samenkomst van de regeringstop enkel zal gesproken worden over het vinden van extra miljarden voor defensie-uitgaven, maar niet over de details van die uitgaven. Het plan van Theo Francken over wat defensie allemaal wil kopen, is nog niet klaar. Dat meldt GvA.

Ook hierover dreigt later nog discussie te ontstaan. Heel wat partijen willen namelijk dat dat extra geld niet enkel naar het leger gaat, maar ook naar veiligheid. Zo wil cd&v, met minister van Justitie Annelies Verlinden, extra geld voor dat departement. Vooruit en MR hameren dan weer op cyberveiligheid. De Franstalige liberalen willen sowieso meer budget voor de politie, niet toevallig de bevoegdheid van minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin (MR). Door al deze zaken mee te tellen als defensie-uitgaven kan België sowieso iets vlotter de gevraagde NAVO-norm van 2 procent halen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!