De spectaculaire transfer van de Braziliaanse superster Neymar da Silva Santos Junior alias ‘Neymar’ – van FC Barcelona naar Paris Saint-Germain (PSG) zorgde eind augustus 2017 voor vuurwerk in de voetbalindustrie. Een opstapclausule van 250 miljoen dollar die het wonderkind in zijn contract had opgenomen, bleek voor de eigenaar van PSG , de groep Qatar Sports Investments (QSi), geen probleem te vormen.

Maar de transfer van Neymar heeft met sport of clubliefde weinig te maken. De transfer is politiek geïnspireerd. De Qatarese petrodictatuur startte jaren geleden een omvangrijke en kostelijke campagne, waarbij ze haar desastreus imago wil oppoetsen door te investeren in voetbal: ‘het favoriete tijdverdrijf van de massa’s.’

Het WK 2022: eerst de corruptie…

Het emiraat haalde in 2010 in op zijn minst duister te noemen omstandigheden de organisatie van de Mundial 2022 binnen. Eerst waren er de beschuldigingen van corruptie, waarbij de rechterhand van de in ongenade gevallen FIFA-baas Sepp Blatter , sjeik Bin Hammam, als een soort geldautomaat voor de voorzitters van een reeks Afrikaanse staatjes fungeerde. Die landen waren cruciaal om de stemming in het voordeel van Qatar te doen kantelen.

… vervolgens het massagraf

Maar niet enkel werd gewag gemaakt van corruptie bij de toewijzing van dat WK, in de aanloop ervan stierven bij de werken voor de bouw van de 12 nieuwe stadions al meer dan 7.000 arbeiders. Waarschijnlijk ligt dit aantal nog hoger, niet elk land geeft deze gegevens vrij of het wordt nauwelijks onderzocht.

De werkomstandigheden van de 1,5 miljoen Indiërs, Maleisiërs, Nepalezen, Filipijnen en andere nationaliteiten in Qatar zijn al meermaals door verschillende ngo’s aan de kaak gesteld, maar zowel de FIFA als het organiserend comité blijven rond de pot draaien. Onlangs verschenen er ook meerdere acties vanuit enkele federaties die aanwezig zullen zijn op het WK. Zo zagen we de Rode Duivels in een T-shirt met als opschrift ‘Football supports change’. Het is duidelijk dat er heel onenigheid is rond de werkomstandigheden maar verder als een speciale T-shirt, durven de federaties duidelijk niet gaan. Het is wachten op een federatie die zijn deelname afstaat als protest, dat zou pas een boodschap zijn naar de organisatie toe.

In 2015 berekende het Spaanse magazine El País Semanal dat naast de 1.200 doden die toen reeds gevallen waren (5 per week of één per werkdag) bij de bouw van de verschillende stadions, er nog eens 2.800 zouden bijkomen. Ondertussen weten we dat dat aantal veel hoger ligt.

De situatie in Qatar wordt misschien nog best samengevat door het Engelse parlementslid Damian Collins. Na een bezoek aan Qatar merkte die op dat ‘mochten de koeien die worden geslacht voor McDonald’s in zulke omstandigheden leven, niemand zou nog een Big Mac kopen’. De internationale gemeenschap staat er bij en kijkt er naar.

Qatar: een petrodictatuur die terreur verheerlijkt

Qatar wordt er al jaren van beticht terroristische organisaties en regimes te ondersteunen: Hamas, de Islamitische Staat, Al Qaeda, de Moslimbroedergemeenschap, de Taliban… Ook de goede banden die het emiraat onderhoudt met Iran is zijn buurlanden een doorn in het oog. Dat is het gevolg van het conflict tussen soennitische en sjiitische moslims dat in het Midden-Oosten de kloof vormt tussen het sjiitische Iran en de soennitische Golfstaten.

Saoedi-Arabië besliste daarop in juni 2017 om samen met Egypte, Bahrein, Jemen, de Verenigde Arabische Emiraten en Libië alle banden met Qatar door te knippen.  Dat heeft zo zijn gevolgen voor de Qatarezen, die nu nog moeilijk uit hun land kunnen reizen omdat verschillende vliegtuigmaatschappijen hun vluchten van en naar Qatar hebben geschrapt.  De sluiting van de grenzen heeft ook gevolgen en dreigt de import zwaar beïnvloeden. Voorlopig rekent Qatar vooral op Iran en Turkije. Die hebben gezegd dat ze voedsel zullen exporteren naar Qatar, mocht dat nodig blijken.

Piqué, Busquets, Jordi Alba en Xavi 

Het conflict zit nog steeds muurvast en Qatar rekent ook nu opnieuw op ‘soft power’ om zijn imago te verbeteren. Daarvoor wordt o.a. een beroep gedaan op Spaanse toppers, zoals Gerard Piqué, Sergio Busquets, Jordi Alba en Xavi Hernandez. Meldden de eerste drie zich begin juli 2017 nog op de voetbalacademie van Doha, dan toonde Xavi, die tegenwoordig trainer is van de lokale AlSadd Sports Club, zich zelfs bereid om een video in te spreken waarin hij oproept een einde te maken aan de blokkade van Qatar.

رسالة #تشافي #Xavi Message#AlSadd #QATAR #weareqatar #قطر #السد pic.twitter.com/QgyvRdLbOg

— ? #75 Al Sadd SC | نادي السد (@AlsaddSC) June 11, 2017

Daar is ook Pep Guardiola

Dan is er nog Manchester City-trainer Pep Guardiola, een volbloed Catalaan en een icoon van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging in de Spaanse deelstaat. Guardiola laat geen gelegenheid voorbij gaan om Spanje ‘een autoritair land’ te noemen. In juni nam hij het plots op voor Qatar, dat hij een vrij land noemde. [Guardiola was in 2010 door Qatar benoemd tot ambassadeur van het WK 2022]

FC Barcelona

Niet toevallig 4 spelers en een speler/trainer die een verleden of heden hebben bij FC Barcelona, een club die de meer dan genereuze sponseringfondsen die Qatar jarenlang ter beschikking stelde, altijd dankbaar in ontvangst heeft genomen. Zo liepen de Barça-voetballers eerst rond in truitjes waarop het logo van de Qatar Foundation prijkte, om in een tweede tijd te worden vervangen door het embleem van Qatar Airways. Ook hier al duikt de naam van Neymar op. Het was de toen pas verkozen voorzitter van FC Barcelona, Sandro Rosell, die in 2010 de naam van Unicef op de spelerstruitjes verving door die van de Qatarese sponsor, een overeenkomst die ruim 7 jaar zou standhouden.

Rosell zou in 2013 Neymar naar FC Barcelona brengen. Maar een gerechtelijke procedure naar de financiële overeenkomsten bij die transfer verplichtte Rosell in januari 2014 tot aftreden. Rosell bleek daarna ook betrokken te zijn geweest bij een sponsoringovereenkomst met het Braziliaanse voetbalelftal. Daarbij zou 6,5 miljoen euro aan zwart geld zijn witgewassen. Hij zat sinds mei 2017 in de gevangenis. Op 24 april 2019 werd Rosell uiteindelijk vrijgesproken.

Een wereldpremière in het Europese voetbal: Malaga CF

Ook de Catalaanse promovendus van 2017 Girona kon sinds diezelfde zomer – door toedoen van o.a. de broer van Guardiola – beschikken over Qatarees geld. En dan is er nog de Málaga Club de Fútbol, die in 2010 werd opgekocht door de Qatarese Sjeik Abdullah bin Nasser bin Abdullah Al Ahmed Al Thani. Ook hij begint steeds meer zijn stempel te drukken op de Spaanse club. Niet enkel zitten zijn drie zonen in de raad van bestuur, ook zijn dochter Hamyan is er nu verantwoordelijk voor de jeugdopleiding en voor de transfers. Een wereldpremière was het waarschijnlijk voor de Europese voetbalwereld toen de presentatie van de nieuwe spelers van de Malaga CF de zomer van 2017 door een gesluierde vrouw werd gedaan.

Hamyan Al-Thani, hija del jeque del Málaga, hizo que el equipo femenino tuviera los mismos medios que el masculino. https://t.co/xC1TInIzH0

— EL MUNDO Deportes (@ElMundoDeportes) August 31, 2017

PSG, Real, City, Arsenal en de rest …

De Qatari zijn zeker niet de enigen die de Europese voetballerij graag met geld bestrooien. Ook Real Madrid (Fly Emirates), Manchester City (Etihad Airways), AC Milaan (Fly Emirates), Arsenal (Fly Emirates), … kunnen allemaal op veel sympathie en financiële middelen rekenen vanuit de Golfstaten. Zelfs de Belgische voetbalclub KAS Eupen werd tot vorig seizoen gesponsord door Qatar Airways.

Welcome @kas_eupen to our global football family. ??⚽️?? Read more at https://t.co/6FlIOBojl1 pic.twitter.com/C7SgjV0QMC

— Qatar Airways (@qatarairways) September 20, 2019

De omgekeerde kolonisatie: hoe Qatar Frankrijk opkoopt

Maar de club die het meest heeft geprofiteerd van geld uit de Golfstaten is zonder meer Paris Saint-Germain. Die club is uitgegroeid tot het meest respectabele uithangbord van de Qatarese ‘soft power’ in Europa. De Parijse ‘beau monde’ laat zich maar al te graag in de tribunes van PSG zien bij thuiswedstrijden. In het artikel Comment le Qatar a acheté la France (et s’est payé sa classe politique) schreef de Franse website Slate.fr in 2012 al dat zowat de volledige Franse politieke klasse kind-aan-huis was in het emiraat. In zijn boek “Nos très chers Emirs” (“Onze geliefkoosde Emirs) publiceert Georges Malbrunot, die een tijd als gijzelaar vastzat in Irak, de namen van op zijn minst 10 Franse politici die zich tegen betaling gunstig zouden uitlaten over het emiraat. Onder hen ex-premier Dominique de Villepin. Malbrunot:

“Sommige politici, sommige verkozenen, niet allen, beschouwen de ambassade van Qatar [in Parijs] als een geldautomaat, een reisagentschap of de winkel van de kerstman.”

De Qatarese invloed beperkt zich in Frankrijk dus duidelijk niet tot het voetbal.  Het emiraat is minderheidsaandeelhouder in een reeks Franse bedrijven: Total, Vinci, Veolia Environnement, LVMH, Vivendi,… Het is eigenaar van de winkelketen Printemps. Op de Champs-Élysées bezitten de Qatari duizenden vierkante meters vastgoed. Verder zijn ze de op één na grootse aandeelhouder van de groep AccorHotels en bezitten ze bijna een kwart van de aandelen van het Casino van Cannes, dat op zijn beurt een reeks hotels uitbaat. Andere hotels in gedeeltelijk of volledig Qatarees bezit zijn het Raffles (ex-Royal Monceau), de Concorde Lafayette, de Peninsula en het Hôtel du Louvre in Parijs, evenals de hotels Martinez en Carlton in Cannes en het Palais de la Méditerranée in Nice.

Een vitrine die de verloren gelopen zieltjes in de getto’s van de Parijse banlieues moet verleiden

Qatar investeert niet in Frankrijk voor het goed van de wereld, noch voor het goed van Frankrijk. Qatar investeert in Frankrijk omdat het bij onze zuiderburen de aanhang van Allah wil organiseren, schreven Nicolas Beau en Jacques-Marie Bourget in 2013 in hun boek “Le vilain petit Qatar. Cet ami qui nous veut du mal” (“Dat kleine, lelijke Qatar. Die vriend die ons kwaad toewenst”)

Een jaar eerder had een Qatarees investeringsfonds in samenwerking met de Franse staat in de renovatie en activering van achtergestelde wijken in de regio Parijs geïnvesteerd. Marine Le Pen van het Front National had Qatar er toen beschuldigd grote investeringen op het oog te hebben in achtergestelde wijken, waar vooral moslims wonen.&

Voormelde twee journalisten trokken op onderzoek uit en wilden weten hoeveel van de ondertussen 2.400 Franse moskeeën geld hadden gekregen van Qatar. Het gebrek aan transparantie in de geldstromen laat geen eensluidende conclusie toe. Maar wat de inzet van al deze geldstromen is wordt des te duidelijker:

‘De ware doelstelling van de emir is om in Frankrijk nieuwe zieltjes voor Allah te winnen. Zonder omwegen en naar eigen goeddunken; dat is het echte doel van zijn agressieve op bekeerlingen gerichte diplomatie. In deze strategie vormt voetbal niet meer dan een lokmiddel, een vitrine die de verloren gelopen zieltjes in de getto’s van de Parijse banlieues moet verleiden. Om ze daarna beter te kunnen bekeren. Achter die vitrine zit de wahabitische boeman. Hij beheert de kassa.‘

Origineel gepubliceerd op 29/09/17. Bewerkt en geschreven door Dominique Dewitte en Senne Croonen op 23/04/2021.

(jvdh)