Karine Lalieux (PS), de bevoegde minister van Pensioenen, was duidelijk de kritiek beu dat de PS alle hervormingen zou willen tegenhouden. Meteen komt ze met een media-offensief om u tegen te zeggen: in onder meer Le Soir, Het Nieuwsblad en De Standaard zijn nu haar pensioenplannen te lezen.

De essentie: Die zijn, het moet gezegd, toch wel een voorstel dat verder gaat dan wat de PS tot nu toe altijd wilde. 

• Zo raakt het voorstel immers aan de beruchte ‘perequatie’, het systeem waarbij de ambtenarenpensioenen automatisch meestijgen met de loonsverhogingen die de huidige ambtenaren ook krijgen. Dat systeem lag op tafel bij de laatste begrotingsbesprekingen: de liberalen willen ervan af. Premier Alexander De Croo legde het eind december opnieuw op tafel, nadat het in oktober het al niet haalde.
• De PS zei twee keer eerder dus al botweg ‘neen’, ook al bleek het om veelal de Vlaamse pensioenen van de gepensioneerde leraren te gaan. Aan dat systeem mocht niet geraakt worden. Maar nu opent Lalieux wél de deur: er zou een plafonnering komen, tot van 0,5 procent per jaar. Een ‘grote toegift’ dus, volgens de PS. Maar tegelijk komt men vanuit de Keizerlaan nooit met enkel toegiften. Zo wil Lalieux de tweede pensioenpijler, het aanvullend pensioen via de werkgever of voor zelfstandigen, zwaarder gaan belasten. Dat pensioensparen heeft immers fiscale voordelen, en er zitten miljarden in. De toplaag van 4 procent hoogste kapitalen wil ze gaan belasten.
• Daarnaast wil ze zelfs boetes invoeren, voor bedrijven die niet voldoende 60-plussers aanwerven: wie er te weinig in dienst heeft, zou een verplichte bijdrage moeten storten in een fonds, net zoals nu al bij langdurig zieken gebeurt.
• En Lalieux komt nog eens met haar stokpaardje: 42 jaar werken in de loopbaan en dan pensioen. Dan zouden de facto mensen die op hun 18^de zijn beginnen werken, allemaal wel op 60 kunnen stoppen. Opnieuw een rode eis, die de pensioenen er niet betaalbaarder op maakt.

De vraag: Of die plannen dan zoveel besparing opleveren?

• De pensioendiscussie gebeurt niet zomaar: er is grote druk van de Europese Commissie om verder te gaan met de hervormingen. De Vivaldi-ploeg beloofde immers zelf om met hervormingen te komen, en zou die minstens “budgetneutraal” maken. Vraag blijft daarbij “neutraal, ten opzichte van wat?”: dat kan honderden miljoenen schelen, naar gelang het tijdstip waarom men die budgetneutraliteit wil.
• Maar feit is dat Vivaldi toch een stevige besparing zal moeten doen, wil het de Europese Commissie overtuigen om toch een schijf van 947 miljoen euro vrij te geven. En daarom mikt men op een pensioendeal tegen eind deze maand.
• Lalieux heeft nu de verdienste om met een plan te komen, maar dat moet toch als openingsbod gelezen worden, alweer. Want los van de perequatie, die dan toch ook niet zou verdwijnen, zijn de voorstellen al meteen op een koude douche onthaald door het VBO, de werkgeversfederatie.
• Het idee dat bedrijven straks boetes moeten betalen als ze niet genoeg 60plussers in dienst hebben wordt door Pieter Timmermans, de VBO-baas afgeschoten: “De PS heeft maar één doel, de bedrijven meer lasten opleggen, meer belastingen laten betalen. Dat is toch niet een doel op zich?”, zo stelt Timmermans op Radio 1.
• En ook raken aan de tweede pijler van de pensioenen, is een taboe waar het VBO het moeilijk mee heeft, zelfs al zou het enkel om de hoogste percenten gaan: “Contraproductief en zelfs contractbreuk”. Meer dan vermoedelijk gaan ook de liberalen niet meegaan in die plannen.