Het nieuws: De partijleider van de Partido Liberal, Valdemar Costa Neto, zegt dat alle leden die betrokken waren bij de bestorming per direct uit de partij zullen worden gezet.

• De Braziliaan benadrukte dat “iedereen die betrapt wordt op het vernielen van overheidsgebouwen of het gebruik van andere vormen van geweld, direct geroyeerd wordt”. Hij voegde daaraan toe dat het vandalisme afkomstig was van een extremistische minderheid, die de partij in geen enkel opzicht vertegenwoordigt.
• De partij van Bolsonaro heeft zich de afgelopen dagen actief gedistantieerd van de geweldsuitbarsting in de hoofdstad Brasilia. Echter zegt Neto tegen Reuters dat de partijleiding, ondanks de grimmige gebeurtenissen, het vertrouwen in Bolsonaro nog niet heeft verloren.
  • De partijleider zegt dat hij hoopt dat de voormalig president snel naar Brazilië terugkeert, om politiek rechts te leiden naar de lokale verkiezingen in 2024. Ook hoopt de partij dat Bolsonaro – die tevens erevoorzitter is – zichzelf als presidentskandidaat beschikbaar stelt in 2026, vanwege zijn “charisma”.
  • “Hij hoeft alleen maar ergens te verschijnen en een mensenmassa zal zich vormen”, aldus Neto.
• Bolsonaro sloot zich in 2021 aan bij de conservatief-liberale partij (PL), nadat hij de Partido Social Liberal (PSL) in 2019 verliet als gevolg van een meningsverschil met voorzitter Luciano Bivar.

Arrestaties: Hoewel de PL-partij de verkiezingsuitslag heeft erkend, heeft Bolsonaro zonder enig bewijs gesuggereerd dat de verkiezingen zijn “gestolen”. De oud-president heeft jarenlang wantrouwen gezaaid in de democratische instellingen van Brazilië, wat de woede aanwakkerde die zondag explodeerde.

• Duizenden van zijn loyalisten bestormden die dag het parlement, het presidentieel paleis en het hooggerechtshof. Ze sloegen er ruiten in, vernielden meubilair en schilderijen en plunderden documenten. Ook werden verschillende historische Braziliaanse kunststukken vernield.
• Rond de bestorming werden tot nu toe bijna tweeduizend arrestaties verricht. Zo’n twaalfhonderd van hen zitten nog vast.

Sociale media speelden een cruciale rol in de bestorming

De achtergrond: Berichten die oproepen tot de bestormingen van het Braziliaanse parlement, presidentieel paleis en hooggerechtshof werden al geruime tijd online op sociale media gedeeld.

• Onderzoek door journalisten van het Braziliaanse Aos Fatos, toont dat sinds 3 januari door Bolsonaro-aanhangers werd opgeroepen tot de invasie van het Praça dos Três Poderes in Brasilia. Het land moest volgens hen “beschermd worden tegen de communistische dreiging, die de vrijheid en democratie van het land zal afbreken”. “De macht moet worden gegrepen”, zo valt er te lezen.
• Onderzoeksjournalisten publiceerden daarnaast een reeks WhatsApp-berichten, waarin “vrachtwagenchauffeurs, boeren en wapenbezitters worden opgeroepen om alle ratten die de macht hebben gegrepen te verdrijven”. 
• Dergelijke berichten werden ook massaal verspreid via TikTok, Kwai, Facebook, Instagram en Telegram.
  • Zo riep een video, die op 3 januari op Kwai werd gepubliceerd, gebruikers op tot een “massale actie”. “Het parlement moet worden bestormd”, aldus de video. Een ander bericht deed een oproep aan alle militairen en anticommunisten voor een “militaire revolutie”. 
  • Ook Telegram-groepen, zoals Clube das Armas, Nação Brasileira en Família Brasil, met elk zo’n 20.000 leden, riepen aanhangers van Bolsonaro op om de hoofdstad te bestormen.

(kg)