Key takeaways

• Goedkope cocaïne wakkert het geweld in Brussel aan, omdat de betaalbare prijs het makkelijk toegankelijk maakt.
• De burgemeester pleit voor een volksgezondheidsaanpak, inclusief het decriminaliseren van cannabis en betere toegang tot ondersteunende diensten voor druggebruikers.
• Om de drugscrisis effectief aan te pakken, heeft België strengere veiligheidsmaatregelen nodig tegen smokkeloperaties.

Burgemeester van Brussel Philippe Close wijt de recente golf van geweld in de stad aan de verspreiding van goedkope harddrugs. Close benadrukte de betaalbaarheid van cocaïne in vergelijking met gewone alcoholische dranken, door te zeggen dat één lijntje coke minder kost dan een rum met cola. Hij benadrukte ook de wijdverspreide aanwezigheid van synthetische drugslaboratoria en de enorme winsten die de drugshandel oplevert, waarbij sommige locaties tot 20.000 euro per dag verdienen.

Volksgezondheidsaanpak

Close erkende dat een verhoogde aanwezigheid van politie niet genoeg zou zijn om het probleem op te lossen. Hij benadrukte de noodzaak van een bredere maatschappelijke discussie over de factoren die drugsgebruik in de hoofdstad van de EU veroorzaken, en pleitte voor samenwerking met gezondheidswerkers om het probleem bij de wortel aan te pakken. Afvalwateranalyses toonden aan dat Brussel en Antwerpen twee van de vijf Europese steden waren die het meest te maken hadden met drugsgebruik, wat de noodzaak onderstreepte om zowel de vraag als het aanbod aan te pakken.

Close zegt, in een interview met Le Soir, dat voor een effectieve aanpak van de drugscrisis in Brussel een allesomvattende volksgezondheidsaanpak nodig is waarbij gezondheidswerkers betrokken zijn. Hij benadrukt het alomtegenwoordige stigma dat verbonden is aan drugsgebruik, dat mensen uit alle lagen van de bevolking treft. Close is voorstander van de decriminalisering van cannabis en beschrijft het huidige beleid als hypocriet. Hoewel er ruimten onder toezicht zijn voor zware drugsgebruikers, hebben de meeste gebruikers geen toegang tot ondersteunende diensten.

Gemakkelijke toegang

De burgemeester uitte ook zijn bezorgdheid over de voortdurende drugssmokkel rond de gevangenis van Haren, waaronder leveringen per drone. Hij riep op tot strengere veiligheidsmaatregelen in de gevangenis zelf. Ondanks het escalerende geweld hield Close vol dat Brussel een aantrekkelijke stad blijft voor inwoners en bedrijven. Hij benadrukte echter dat er snel actie moet worden ondernomen om verdere escalatie te voorkomen.

De rol van België als draaischijf voor drugsdistributie in Europa wordt gevoed door de gemakkelijke toegang tot goedkope verdovende middelen, vooral grote hoeveelheden cocaïne die via de haven van Antwerpen binnenkomen. Dit jaar alleen al waren er in Brussel minstens 60 schietpartijen die verband hielden met de illegale drugshandel, vergeleken met 92 schietpartijen in 2024 waarbij negen mensen omkwamen.

Als antwoord op deze escalerende crisis heeft de Belgische regering de fusie van de zes Brusselse politiezones tot één eenheid goedgekeurd, die begin 2027 van kracht moet worden. De maatregel is bedoeld om het probleem aan te pakken van criminele bendes die de grenzen van jurisdicties misbruiken door zich tussen de politiezones te verplaatsen om aan wetshandhaving te ontkomen.