Liberalen en socialisten lijken klaar om dan toch de strijdbijl te begraven. Na de storm, zijn ze terug op zoek naar de stilte, om zo de begrotingsopmaak met de nodige rust te kunnen aanvatten.

Een lunch tussen twee belangrijke architecten van de huidige federale regering, Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert en PS-kopman Paul Magnette, is meer dan symbolisch. De sfeer tussen de socialisten en liberalen, toch samen het motorblok van de ploeg, zat bijzonder slecht. Door de negativiteit nu achter zich te laten, hopen de voorzitters ruimte te geven aan premier Alexander De Croo (Open Vld) om met zijn team met resultaten te komen.

In het nieuws: Een goed gesprek kan wonderen doen.

De details: Een menu uit Puglia doet de rest.

• Het was La Libre, zoals steeds goed geïnformeerd in kringen rond Vivaldi, die een paar uur na hun lunch al uitgebreid de details kende, en het meteen de ‘Pax Vivaldi’ doopte: Egbert Lachaert (Open Vld) en Paul Magnette (PS) hadden elkaar gezien.
• Dat een middaglunch überhaupt ‘nieuws’ is in de Wetstraat, waar ook niets lang discreet blijft, is wel veelzeggend. De sfeer tussen de PS en Open Vld was op een bepaald moment deze zomer zo onder nul gezakt, dat het begon door te sijpelen in heel de coalitie.
• Dat vertaalde zich in een wel erg offensieve houding van Lachaert bij de terugkeer van de politici uit hun vakantie: het eerste interview dat de Open Vld-voorzitter gaf was meteen prijs. Want Lachaert schetste voor de liberalen de contouren van wat de pensioenhervorming moest zijn, en legde daar een minimum van 20 jaar werken op tafel, om een volwaardig minimumpensioen te krijgen.
• Actie leidde tot reactie: de PS was bijzonder opgejaagd over de blauwe communicatie op ‘hun’ dossier van pensioenen, zeker omdat Karine Lalieux (PS), de bevoegde minister, al weken de agendering vroeg van haar plannen binnen de federale regering, en geen antwoord kreeg van de blauwe premier De Croo.
• De daaropvolgende reactie van de PS-minister leidde dan weer tot zure oprispingen aan de andere kant: Lalieux presenteerde dan maar haar plan eenzijdig in de pers, zonder de regeringspartners in te lichten. Opnieuw en quasi-meteen reactie van Lachaert, maar vooral ook Georges-Louis Bouchez (MR) die meteen fors in het tegenoffensief ging.
• Tussendoor ook opvallend: een hardnekkige boosheid bij de Vlaamse liberalen, over waar de socialisten dan hun lekken zouden organiseren. De gevoeligheid op dat vlak lijkt een haast persoonlijke kruistocht op de Melsensstraat.
• De zaak ging uiteindelijk, ook voorspelbaar, helemaal crescendo aan Franstalige kant: Bouchez lanceerde het idee om de uitkering van werklozen die jobs in knelpuntberoepen weigeren te schrappen. Zowel PS als Ecolo gingen daarop zeer zwaar op de rem staan: “De MR is een gevaar voor de jongeren“, liet Jean-Marc Nollet (Ecolo) weten in een interview aan Le Soir.

De essentie: De as PS-Open Vld is wel cruciaal voor Vivaldi.

• Dat het blijft kletteren tussen MR aan de ene kant, en PS en Ecolo aan de andere kant binnen Vivaldi, lijkt een vaststaand gegeven voor de coalitie, dat niet snel zal verdwijnen. Dat heeft alles te maken met de manier waarop Bouchez zichzelf en zijn partij een scherper profiel wil geven.
• Heel de redenering aan de Guldenvlieslaan, het MR-hoofdkwartier, is dat de MR toch niets te winnen heeft met telkens maar de centrumkiezer paaien in Franstalig België. Integendeel, het is door flink op rechts te communiceren, naar analogie met onder meer de grote politieke held van Bouchez, de voormalige Franse president Nicolas Sarkozy, dat de Franstalige liberalen zullen winnen, is de overtuiging.
• “Dat het daarbij mag kletteren met de coalitiepartners, tant pis. Het gaat erom dat je die 30 procent overtuigt die op rechts zit, niet de volle 100 procent van de kiezers”, zo duidt een topper bij MR de houding van de voorzitter.
• Dat betekent dus en cours de route voor de coalitie regelmatig gedonder, net zoals Sarkozy dat deed, toen hij als minister van Binnenlandse Zaken naar de Franse voorsteden trok en daar stelde dat hij “met de Kärcher moesten uitgekuist worden”. “Je zal zien, eens we dan echt naar verkiezingen gaan, zal Bouchez veel milder worden. Want tegen dan moeten ‘zijn’ kiezers al lang overtuigd zijn, en gaat hij die strijd met de PS veel minder aangaan”, zo is te horen.
• De analogie met de Zweedse coalitie is groot. Toen helde de regering fors naar de Vlaamse kant, met N-VA, Open Vld en CD&V aan de ene kant en enkel de MR aan de andere kant. Dat de drie Vlaamse partijen onderling kibbelden, vaak openlijk, was deel van het politieke en verbale opbod, maar bedreigde de constructie niet structureel. Het was maar het moment waarop MR in conflict kwam met de N-VA, uiteindelijk de as waarop de regering gemaakt was, dat de zaak kapseisde: ruzie rond het Marrakech-pact betekende het einde van Michel I.
• Elke waarnemer moet vaststellen dat voor Vivaldi hetzelfde geldt, in spiegelbeeld. MR, PS en Ecolo zijn alle drie groter dan gelijk welke Vlaamse coalitiepartner, en kunnen zich dat haast permanente conflict wel permitteren. Maar het is uiteindelijk de tandem PS-Open Vld geweest die in de september van vorig jaar deze coalitie ineen draaide.
• De ruis op de lijn tussen de Melsensstraat en de Keizerlaan is dus meer dan symbolisch: als die relatie niet werkt, werkt Vivaldi automatisch niet meer.
• I Trulli, een adresje in Sint-Gillis met een uitstekende kok uit Puglia, het diepe zuiden van Italië, was dus de perfecte plek om de violen weer te stemmen, bij een menu van Vitello Tonato. De feedback die ons bereikte achteraf, stemt overeen met die van La Libre: “Verzoenend, constructief, de plooien wat glad gestreken”.
• In elk geval lijken op die manier de kanalen weer open: twee van de belangrijkste schoonmoeders van Vivaldi zijn weer on speaking terms.

En nu: Daarmee zijn de grote knopen uiteraard niet doorgehakt. Maar Vivaldi krijgt weer wat ademruimte.

• Opvallend genoeg: gisteren trok Bouchez naar Terzake, om daar het ook nog eens over de federale coalitie te hebben. Ook hij klonk, voor zijn doen, eerder verzoenend: “Wat voor mij zeker is, is dat we in de Vivaldi-regering blijven tot 2024. Ik denk niet dat er een alternatief is en onze medeburgers verwachten dat we slagen. Maar dat is voor mij geen reden om de hervormingen van links zomaar te accepteren”, zo stelde hij.
• Nieuw is die visie niet: bij de MR gaat men er al langer vanuit dat niemand in deze coalitie uiteindelijk het lef heeft om eruit te trekken, omdat er dan bijzonder weinig winnaars bij een verkiezing zouden zijn, binnen de Vivaldi-partijen.
• Tegelijk is het ook een beetje een signaal aan de PS. De geruchten over een eerdere val van het kabinet, dan uiteindelijk 2024, circuleren al langer. Het is geen geheim dat de Franstalige socialisten het een absoluut blok aan hun been vinden om telkens samenvallende verkiezingen te hebben, federaal én gewestelijk. Die uiteen halen is een oude maar levendige ambitie aan de Keizerlaan.
• Met de regeringscrisis rond de sans-papiers, werd die onderliggende dreiging van een voortijdige val plots wel heel manifest. De crisissfeer is ondertussen weg, maar de vrees dat Vivaldi de rit niet uitrijdt leeft zeer actief, tot op het niveau van de kern van de regering zelf.
• Met zijn boodschap stelt Bouchez alvast “dat het aan hem niet zal liggen“, als de regering straks zou vallen.
• Belangrijker was misschien de boodschap van Frank Vandenbroucke (Vooruit) de vicepremier van de Vlaamse socialisten, die algemeen beschouwd wordt als de potentiële dealmaker van een akkoord over pensioenen en werk, de twee grote dossiers.
• Want aan Vlaamse en liberale kant leeft het idee dat “Vandenbroucke heel constructief en oplossingsgericht denkt“, en dat hij ook de intellectuele kracht heeft om de PS “mee te nemen” op die moeilijke dossiers. Bij de PS is men er dan weer van overtuigd dat de topper van Vooruit niet van plan is veel van hun eisenbundel af te wijken, en dat hij “straks een gegarandeerde bondgenoot is in de discussies”.
• Gevraagd naar zijn mening over de pensioenplannen van Lalieux (PS) bleef Vandenbroucke vanmorgen op Radio 1 verstandig op de vlakte: “Ik ga een beetje saai worden, als een collega van mij een voorstel doet, dan ga ik dat binnen de regering bespreken. In plaats van polemieken te voeren, en met grote slogans elkaar te lijf te gaan, wat soms gebeurt in de politiek, is het veel belangrijker om binnen de regering de job te doen, en dat gaan we doen”, zo bevestigde hij meteen zijn aura van staatsman.
• Zeker voor premier De Croo wordt het essentieel om, net zoals in de coronacrisis, de tandem met Vandenbroucke gaaf te houden, en zo de begroting en de sociaaleconomische hervormingen erdoor te krijgen.

Nog steeds onopgelost: Het vaccinatieprobleem in Brussel blijft maar etteren.

• Een bijzonder felle Gert Van Assche, hoofdarts van het UZ Leuven, vanmorgen op Radio 1. Immers: de ziekenhuizen moeten opnieuw 25 procent van hun bedden gaan voorbehouden voor Covid-patiënten. En dat bedreigt meteen de reguliere zorg, die moet uitgesteld worden in sommige gevallen.
• Daarbij wordt steeds vaker in de richting van Brussel gewezen, waar een boel patiënten vandaan komen om dan in Vlaanderen behandeling te krijgen. Voor Van Assche is de maat vol: “De toename van ernstig zieke Covid-patiënten in bepaalde regio’s zoals Brussel was volgens ons te vermijden. En dit heeft grote gevolgen voor de overgrote meerderheid van gevaccineerde landgenoten.”
• “Vlaanderen is wereldkampioen in vaccinatiegraad. We mogen toch minstens ook verwachten dat dit in de rest van het land ook toeneemt. Als dat niet lukt met een vriendelijk verzoek, dan zal een verplichting uiteindelijk toch moeten”, zo stelt hij onomwonden.
• Dat verplicht vaccineren wint ondertussen politiek terrein: PS en cdH zijn al langer voorstander, en gisteren leek MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zo’n verplicht vaccin te prefereren boven de invoer van de coronapasjes in Brussel.
• Die beslissing lijkt ondertussen wel onvermijdelijk, al komt ze traag: Brussel zou de Covid-pas voor de horeca en het culturele leven gaan invoeren. Die methode hielp fors in Frankrijk en Italië om hun bevolking te duwen richting veel hogere vaccinatiegraden.
• In Brussel was het niemand minder dan Alain Maron (Ecolo), die als minister van Volksgezondheid in Brussel verantwoordelijk is voor de gefaalde vaccinatiecampagne, die gisteren leek terug te komen op die aanpak. Zijn kabinet stelde plots de invoering van de coronapas in vraag.
• Opvallend, omdat onder meer Open Vld, met boegbeeld Sven Gatz in Brussel, de bocht wel al genomen heeft, en die aanpak verdedigt. Ondanks de snoeiharde kritiek van zusterpartij MR en de algemene huivering vanuit moederpartij Open Vld over de ‘pasjesmaatschappij’.
• Vanmorgen op de RTBF nuanceerde Maron dat het moet worden bekeken waar er precies een coronapas nodig is. Hij wil het onder meer in het nachtleven wel willen invoeren, maar niet op café. Dat leidt tot ergernis bij zijn coalitiepartners, niet voor het eerst. Bovendien zegt het veel over de bestuurlijke zwakte van de Brusselse regering, die er zelfs in dit dossier maar niet in slaagt om de zaak kordaat en krachtig in handen te nemen, en tot actie over te gaan.