Slecht inzicht in de overstromingsrisico’s voor woningen kan leiden tot massale overwaarderingen, die vroeg of laat dreigen uit te monden in een plotselinge neerwaartse prijzenschok. Daarvoor waarschuwt onderzoek door de Nederlandse bank ABN Amro.

Bij de aankoop van een woning zijn de kaarten voor overstromingsgevaar en -risico, een verplicht nummertje bij de notaris, meestal geen prioriteit. Maar ze zullen wellicht aan belang toenemen, omdat door de klimaatverandering de kans op overstromingen toeneemt.

Duwen overstromingsrisico’s sommige woningprijzen nu al naar beneden? De studiedienst van de Nederlandse bank ABN Amro botste tegen heel wat statistische moeilijkheden aan, maar haar voorlopige antwoord voor de Nederlandse markt is: nee. Enkele vergelijkingen tussen woningen wijzen uit dat de huidige overstromingsrisico’s in het beste geval maar gedeeltelijk in de woningwaarde ingeprijsd zijn.

“Wanneer we alleen kijken naar huizen met verschillende overstromingskansen binnen dezelfde buurt, zien we niet dat overstromingsrisico’s zijn ingeprijsd op de woningmarkt”, schrijven de ABN-economen. De blindheid voor de risico’s heeft gevolgen voor verschillende partijen:

• De eigenaar overschat de waarde van zijn pand.
• De koper betaalt te veel.
• De bank die de hypotheek verleent, heeft minder waarborgen dan gedacht.
• De belegger die herverpakte vastgoedeffecten bezit, moet rekening houden met een waardevermindering.
• Als woningen massaal overgewaardeerd blijken te zijn, dan is dat nefast voor de stabiliteit van het hele financiële stelsel.

ECB

Maar wat als het bewustzijn over de risico’s toeneemt, bijvoorbeeld door een grootschalige ramp zoals vorig jaar in Wallonië? Dan kunnen de prijzen in een plotselinge schok naar omlaag gaan, waarschuwt ABN Amro. “Of en hoe dit de financiële weerbaarheid van de klant, de bank en de economie beïnvloedt, is op dit moment nog niet bekend.”

Zelfs de Europese Centrale Bank zal de overstromingskaarten in gaten moeten houden. “Weten hoe fysieke risico’s van klimaatverandering, zoals overstromingskansen, van invloed kunnen zijn op de financiële stabiliteit van banken en daarmee van het financiële systeem, zal in de toekomst deel uitmaken van de regelgevingsvereisten van de ECB.”

(lp)