De verbetering van de toegankelijkheid van het openbaar vervoer in de voorsteden levert een aantal maatschappelijke voordelen op. Inspanningen op dit vlak kunnen leiden tot een betere gezondheid, een grotere werkgelegenheid en een daling van de criminaliteit. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers bij het Institute of Transport and Logistics Studies van de University of Sydney in Australië.
De studie pleit ervoor om het financiële voordeel dat wordt gecreëerd door het aanbieden van een betere mobiliteit aan gezinnen die door hun woonplaats in een nadelige positie verkeren, in de kosten-batenanalyse van projecten rond vervoersinfrastructuur zou worden opgenomen.
“Eerder onderzoek wees al uit dat mobiliteit een aanzienlijk positief effect heeft op inclusie”, geeft onderzoeksleider John Stanley, professor duurzaam vervoer en sociale integratie aan de University of Sydney. “Een betere toegang tot het openbaar vervoer en tot de infrastructuur voor wandelen en fietsen helpt mensen deel te nemen aan de samenleving en verlaagt het risico op sociale uitsluiting, waardoor ook en maatschappelijke kosten kunnen worden beperkt.”
“Investeringen in plaatselijk openbaar vervoer zijn een waardevolle manier om de integratie te verbeteren”, zegt Stanley. “Daarom moeten de voordelen op het vlak van integratie, die momenteel bij de evaluatie van het vervoer buiten beschouwing worden gelaten, in aanmerking worden genomen bij beslissingen van de overheid over de uitgaven op het gebied van infrastructuur.”
Professor Stanley legt uit dat het openbaar vervoer ofwel een markt voor massatransport ofwel een markt voor sociaal transport bedient. “Massavervoer, zoals diensten van treinen en sneltrams tijdens de spits, levert voordelen op voor de gebruikers en de samenleving in het algemeen, zoals een daling van de kosten voor files op de weg, een zuiverder lucht, een lagere uitstoot van broeikasgassen en productiviteitsverbeteringen door dichtere stedelijke gebieden. Al deze voordelen zijn relatief gemakkelijk in dollars uit te drukken, wat belangrijk is bij een kosten-batenanalyse van een grootschalig project voor openbaar vervoer. Hetzelfde geldt voor wegverbeteringen. Daarom besteden we zoveel geld aan nieuwe wegen.”
“Sociaal vervoer, zoals een grotere frequentie aan lokale buslijnen en infrastructuur voor actief reizen, levert deze externe voordelen niet op. Maar inspanningen op dit vlak komen indirect ten goede aan de samenleving in de vorm van een lagere werkloosheid, een daling van misdaadcijfers en een betere gezondheid, waardoor de kosten van het rechtssysteem en de gezondheidszorg dalen en de productiviteit toeneemt. Deze initiatieven zijn vooral belangrijk in buitenwijken, waar vaak weinig lokale vervoersmogelijkheden beschikbaar zijn.”
Het sociale voordeel meten
De onderzoekers wijzen erop dat het risico op sociale uitsluiting niet alleen wordt beïnvloed door individuele kenmerken zoals inkomen, werkstatus en sociale banden, maar ook door de woonplaats van het individu. “Door rekening te houden met kenmerken van de buurt wordt een nieuwe dimensie toegevoegd aan de evaluatie van de waarde van vervoersinfrastructuur”, zeggen ze.
“In termen van persoonlijke mobiliteit gaat het erom de toegang tot reismogelijkheden te verbeteren en zo een belangrijke potentiële barrière voor sociale integratie weg te nemen. Uit het onderzoek blijkt ook het grote belang en de hoge waarde van het subjectief welzijn, sociaal kapitaal en gemeenschapszin voor sociale inclusie. Dat geldt vooral voor de groep die het grootste risico op uitsluiting loopt.”