Het oliekartel OPEC haalde donderdag uit naar het Internationaal Energieagentschap (IEA), nadat diens directeur Fatih Birol in een opiniestuk voorspelde dat de vraag naar fossiele brandstoffen eind dit decennium zal pieken. OPEC noemt de uitspraken van de IEA-topman “extreem riskant” voor de wereldwijde energiemarkt.

Teruggeblikt: Birol zei dinsdag in een opiniestuk in de Financial Times dat de wereld aan “het begin van het einde” van het fossiele tijdperk staat. Volgens het IEA-hoofd zal de vraag naar steenkool, olie en gas een piek bereiken voor het einde van dit decennium, waarna het verbruik zal beginnen dalen naarmate de wereld de overstap naar hernieuwbare energie maakt. Birol baseert zich op data van de volgende (nog niet gepubliceerde) editie van de World Energy Outlook, een jaarlijks IEA-rapport over de toekomst van de energiemarkt. 

De reactie van OPEC: De uitspraken van Birol schoten (niet voor de eerste keer) bij oliekartel OPEC in het verkeerde keelgat. De groep van olieproducerende landen reageerde donderdag met een persbericht, waarin de woorden van Birol worden veroordeeld. 

• “Het is uiterst riskant en onpraktisch om fossiele brandstoffen af te wijzen of te suggereren dat ze aan het begin van hun einde staan”, klinkt het. OPEC beweert dat dergelijke uitspraken in het verleden vaker werden gedaan, maar dat die vandaag gevaarlijker zijn, omdat ze “gepaard gaan met oproepen om te stoppen met investeren in nieuwe olie- en gasprojecten.”
• Volgens OPEC-secretaris-generaal Haitham al-Ghais kan dat er enkel toe leiden dat het wereldwijde energiesysteem “op spectaculaire wijze” zal falen. Door niet genoeg fossiele brandstoffen op te pompen om de economische groei te onderhouden, kan volgens al-Ghais “energiechaos op een ongekende schaal” ontstaan, “met ernstige gevolgen voor economieën en miljarden mensen over de hele wereld.”
• Het oliekartel veroordeelt de uitspraken van het IEA als “ideologisch gedreven en niet gebaseerd op feiten”. Volgens OPEC bestaan er andere manieren om de wereld te decarboniseren, zonder fossiele brandstoffen op te geven. Het oliekartel wil bijvoorbeeld sterker inzetten op koolstofcaptatie- en -opslagtechnologie. 

Al langer spanningen tussen IEA en OPEC

Tegengesteld: De twee organisaties proberen allebei simpelweg hun eigen belangen te verdedigen.

• OPEC vertegenwoordigt 13 olieproducerende landen en heeft daarbuiten nog een aantal bondgenoten, waaronder oliegigant Rusland. Het IEA vertegenwoordigt daarentegen vooral de landen die olie consumeren, waaronder de VS, Europa en Japan. 
• Het is vooral die tweede groep die fossiele brandstoffen wil inruilen voor hernieuwbare energiebronnen om de klimaatdoelstellingen te behalen, terwijl de OPEC-landen andere manieren willen zoeken om het klimaat te redden. OPEC-landen als Saoedi-Arabië zijn immers zo goed als volledig afhankelijk van de olie-export om hun begroting te regelen. En hoewel ze proberen te diversifiëren, kan het nog decennialang duren voordat OPEC-economieën minder afhankelijk zijn van het zwarte goud.
• In de tussentijd speelt OPEC met vraag en aanbod om de prijzen toch maar hoog genoeg te krijgen om de begrotingsdoelstellingen van sommige leden te behalen. Volgens het IEA manipuleert het kartel de markt en werkt het de wereldwijde inflatiecrisis in de hand, maar OPEC zelf beweert dat het simpelweg de markt stabiel probeert te houden. De inflatiecrisis werd volgens het oliekartel grotendeels veroorzaakt door het eindeloos bijdrukken van geld in het Westen, niet door de hoge energieprijzen. 

(ns)