Historisch: Japans premier Fumio Kishida geeft aan dat zijn land fors zal inzetten op defensie om de militaire expansie van China te counteren.
Acht maanden nadat de Japanse premier Fumio Kishida zijn ambt opnam, wordt de politicus geconfronteerd met een razendsnel veranderende geopolitieke situatie in zijn regio. Peking en Moskou voeren hun bondgenootschap op sinds de Russische invasie van Oekraïne en bouwen hun invloed in Oost-Azië uit.
China palmt strategisch micronaties in de Stille Oceaan in en blijft Taiwan lastig vallen. Rusland bedreigt ondertussen de noordelijke territoria van Japan. Tokio overweegt nu zijn samenwerking met de Russische Sakhalin-energieprojecten stop te zetten vanwege de sancties die zijn westerse bondgenoten opleggen aan Rusland. Moest Japan inderdaad een exit uit het Sakhalin-project doorvoeren, zou dat een ferme klap betekenen voor zijn energievoorraad. Japan importeert 90 procent van zijn energie. Rusland is daarbovenop de vijfde grootste leverancier van LNG (vloeibare aardgas) voor de Japanners.
Het is een duidelijk signaal dat Japan klaar staat om een nieuwe “realistische” diplomatieke aanpak op de proef te stellen. In een exclusief interview met de Japanse krant Nikkei Asia, zegt premier Kishida dat Japan bereid is om meer in te zetten op defensie om de groeiende macht van China en Rusland te counteren.
Vergelijkbaar met de Duitse “Zeitenwende” zou dit een historische afwijking zijn van het traditionele Japanse pacifistische veiligheidsbeleid, dat sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een essentieel onderdeel van zijn identiteit vormde.
China als “het volgende Rusland”
“Oost-Azië is het Oekraïne van morgen”, zou sinds de invasie van Oekraïne het favoriete gezegde van Kishida geworden zijn, schrijft Nikkei Asia. De vrees van de Japanse politicus is dan ook dat er in de wereld verschillende “Ruslanden” zouden kunnen opduiken om de wereldvrede te bedreigen. Een van die “Ruslanden”, zo redeneert Kishida, zou wel eens China kunnen zijn.
“Wij zijn ernstig bezorgd over de snelle groei van Chinese militaire activiteiten. Ik wil een kalme en realistische discussie over wat we nodig hebben om het volk te beschermen”, meent Kishida. Om burgers te beschermen, stelt hij een drieledige aanpak voor. Japan zal zijn steun voor universele waarden, zoals de Mensenrechten, verstevigen, meer moeite doen om “globale problemen” op te lossen en de levens en bestaansmiddelen van Japanse burgers beter beschermen, zegt Kishida.
In dat laatste punt schuilt een heropleving van een Japans leger. De Japanse overheid van Kishida wil binnen de vijf jaar 1 tot 2 procent van het bbp uitgeven aan de uitbreiding van defensie. “De Japanse defensiecapaciteit moet fundamenteel verbeterd worden, gezien de huidige veranderingen van de internationale situatie. Bij de herziening van ons defensiebeleid, waaronder de nationale veiligheidsstrategie die eind dit jaar uitkomt, wil ik onze defensiecapaciteit radicaal versterken”, zegt de premier tegen Nikkei Asia.
“Men kan geen vrede bereiken door er alleen maar om te roepen”
Dat Japan besluit om zijn historische pacifistische traditie te laten varen, betekent dat Tokio overtuigd is dat het te maken heeft met een existentiële dreiging. Japan heeft geen serieuze dreiging meer ervaring sinds de Koude Oorlog. Het “nieuwe tijdperk” van Japan, waar Kishida naar verwijst, zou er echter een met een overvloed aan dreigingen zijn.
Japan hield eerder al een “bescheiden” militaire tak aan; de Japanse Zelfverdedigingstroepen. Dit leger, bestaande uit 150.000 tot 250.000 soldaten, is feitelijk een aanhangsel van de nationale politie en is enkel betrokken bij humanitaire missies. Zo nam het deel aan vredesoperaties in landen zoals Irak en Cambodja en hulpacties na de aardbeving in Haïti. De VS tolereren het bestaan van die militaire arm vanwege de stijgende spanningen in Oost-Azië.
Nu zal Tokio dus opnieuw investeren in een officieel leger. “De invasie van Oekraïne is voor Japan een les in het belang van het handhaven van een sterke verdediging in vredestijd”, merkt Nikkei Asia op. “Iedereen wil vrede, maar men kan geen vrede bereiken door er alleen maar om te roepen. De vraag is hoe je een duurzame vrede creëert”, zegt een hoogstaande ambtenaar tegen de Japanse krant. Blijkbaar kiest Tokio duidelijk voor een sterk leger om een bestendige vrede te bekomen.
(kg)
